Elektronika samochodowa ma fundamentalne znaczenie dla bezpieczeństwa jazdy. Ważną rolę w tym kontekście pełni układ ABS/ESP. Jednym z jego elementów są czujniki ABS: pasywne i aktywne. Z racji wymagającego środowiska pracy po pewnym czasie mogą one ulec awarii. Stwierdzenie jej musi być poprzedzone wieloma badaniami diagnostycznymi, by wykluczyć niesprawność innych podzespołów.

Czujniki indukcyjne ABS to nic innego jak cewka owinięta wokół rdzenia ferromagnetycznego. Montuje się je bezpośrednio nad pierścieniem impulsowym połączonym z piastą koła, półosią lub tarczą ze zintegrowanym łożyskiem i pierścieniem ABS. Ruch obrotowy pierścienia zębatego wpływa na pole magnetyczne wytwarzane przez rdzeń czujnika. Zmieniające się pole magnetyczne indukuje w uzwojeniu napięcie, które można zmierzyć. Testując taki czujnik oscyloskopem, możemy zaobserwować amplitudę sinusoidalną, która wymaga przetworzenia na sygnał prostokątny. Ze względu na fakt, że czujniki pasywne mają zazwyczaj większe rozmiary, są mniej precyzyjne i załączają się dopiero wówczas, kiedy koło osiągnie pewną minimalną prędkość obrotową, stosowane są dosyć rzadko. Po 2002 roku większość produkowanych samochodów wyposaża się w tzw. czujniki aktywne. Sygnał wyjściowy z takich czujników od razu jest prostokątny, nie musi być przetwarzany. Na czym więc polega ich działanie?
– Czujniki ze zintegrowanym obwodem elektronicznym (tzw. czujniki aktywne) zasilane są przez sterownik ABS. Magnetorezystorowe czujniki działają w parze z pierścieniem wielobiegunowym (magnetycznym), a w bardziej rozbudowanej wersji czujniki hallotronowe współpracują dodatkowo ze stalowym pierścieniem impulsowym. W przypadku współpracy z pierścieniem stalowym na czujniku hallotronowym umieszcza się dodatkowy magnes. Obracające się koło zębate powoduje zmianę pola magnetycznego w czujniku. Sygnał nie jest zależny od czasu obrotu koła, co jest główną przewagą czujników Halla. Reagują one na nawet najmniejsze zmiany pola magnetycznego, dzięki czemu są bardzo dokładne i, w przeciwieństwie do czujników indukcyjnych, mierzą sygnał praktycznie od momentu ruszenia pojazdu – wyjaśnia Wojciech Sokołowski, doradca techniczny z TMD Friction Polska.
Awaria czujników ABS objawia się zazwyczaj poprzez: aktywację kontrolki ABS na desce rozdzielczej, blokowanie się kół przy hamowaniu, brak działania systemów stabilizacji toru jazdy oraz będące ich konsekwencją wygenerowane kody usterek. Przyczyny awarii leżą zazwyczaj w przerwaniu obwodu elektrycznego, zwarciu, uszkodzeniu zewnętrznym czujnika lub koła impulsowego oraz silnym zabrudzeniu, które zakłóca sygnał. Czujnik umieszczony jest w obszarze narażonym na działanie kurzu, wody czy błota. Warto jednak pamiętać, że jego nieprawidłowe działanie może być wynikiem usterki innych podzespołów, np. nadmiernego luzu łożyska koła.
– Diagnostykę należy rozpocząć od kontroli wzrokowej elementów mechanicznych i przewodów. To one mogą być przyczyną nieprawidłowego działania czujników ABS – wyjaśnia Wojciech Sokołowski. – Warto także sprawdzić bezpieczniki odpowiadające za ten układ. Jeśli są w porządku, kolejnym krokiem jest skanowanie testerem diagnostycznym w poszukiwaniu błędów systemu ABS/ESP. Testerem diagnostycznym możemy porównać sygnały każdego czujnika. Następnie w zależności od rodzaju zastosowanego czujnika należy: w przypadku indukcyjnego zmierzyć multimetrem jego rezystancję; zaś przy czujniku aktywnym sprawdzić napięcie zasilania. Warto zwrócić uwagę, że czujnik aktywny możemy sprawdzić jedynie testerem lub oscyloskopem, multimetr uszkodzi go. Jeśli wszystko jest w normie, pamiętajmy, że nawet lekko otwarty pin we wtyczce może również powodować nieprawidłowy sygnał z czujnika.
Wymiana czujnika ABS powinna odbyć się zgodnie z wytycznymi producenta pojazdu, co dotyczy np. momentów dokręcających. Oferta marki Textar obejmuje tarcze hamulcowe ze zintegrowanym pierścieniem czujnika ABS i czujniki (blisko 300 referencji), dostosowane do budowy tego układu w danym samochodzie. Właściwy dobór części ułatwia multimedialna aplikacja Textar Brakebook z bazą numerów seryjnych i czytnikiem kodów QR.