Wielkimi krokami zbliża się koniec 2007 roku, kończą się zapasy produktów niespełniających dyrektywy VOC, wyprodukowane jeszcze w ubiegłym roku - czyli te, które można wciąż legalnie sprzedawać, mimo że nie spełniają norm zawartości rozcieńczalników organicznych.

Jednym z produktów, które w ten sposób powoli znikają z rynku są systemy mieszalnikowe lakierów dwuwarstwowych. W żaden (legalny) sposób nie da się ich zmodyfikować, żeby obniżyć zawartość LZO (lotnych związków organicznych) do wymaganej granicy 420g/l. Jedynym wyjściem jest zamiana rozpuszczalników organicznych na wodę, ale w efekcie powstaje wyrób o zupełnie innych parametrach.



I właśnie te inne właściwości baz wodorozcieńczalnych wywołują panikę w oczach większości polskich lakierników samochodowych. Nawet duże, dobrze wyposażone serwisy długo broniły się przed wdrożeniem u siebie tej technologii, mimo że był to głównie problem mentalny, a nie technologiczny. Niestety, w przypadku tysięcy małych, “garażowych” warsztatów, często działających w szarej strefie, nie jest to już tak proste, gdyż bez pewnych inwestycji rzeczywiście lakierowanie bazami wodnymi może nastręczać wiele trudności, a w wielu przypadkach być wręcz niemożliwe. Korzystając z okazji, jaką jest rynkowa premiera systemu Spectral WAVE firmy NOVOL, przybliżę zasady posługiwania się bazowymi lakierami wodnymi oraz różnice pomiędzy nimi a tradycyjną technologią opartą o rozcieńczalniki organiczne. Zacznijmy od omówienia zalet systemu wodorozcieńczalnego, w porównaniu z wyrobami starego typu.
1. Lakier bazowy w dowolnym kolorze, przygotowany w systemie Spectral WAVE posiada zawartość lotnych związków organicznych (VOC) LZO < 420 g/l, zgodną z wymaganiami Dyrektywy UE 2004/42/CE z 21 kwietnia 2004 r. oraz Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 16 stycznia 2007 r. (Dz. U. z dnia 24 stycznia 2007 r.). Umożliwia to w pełni legalną sprzedaż i użytkowanie wyrobu, w przeciwieństwie do baz rozpuszczalnikowych, które powinny zniknąć z rynku do końca 2007 roku.
2. Wysoka stabilność pigmentów systemu Spectral WAVE pozwoliła na wyeliminowanie ramy mieszalnikowej, drogiej i zajmującej mnóstwo miejsca w sklepie czy warsztacie. Wszystkie komponenty systemu mieszczą się w niewielkim regale, ogrzewanym - aby zapewnić optymalne warunki przechowywania lakieru. Pigmenty są bardzo silnie skoncentrowane, co pozwoliło zmniejszyć opakowania jednostkowe do 0,1 i 0,5 litra, a w efekcie znacznie zmniejszyć cenę tzw. pakietu startowego w porównaniu z typowymi układami rozpuszczalnikowymi.
3. Spectral WAVE posiada bardzo dużą siłę krycia, przy prawidłowym stosowaniu podkładów w szarościach widmowych, większość kolorów kryje już po nałożeniu jednej pełnej warstwy lakieru bazowego, co pozwala na znaczne skrócenie czasu lakierowania. Oczywiście, kolory z zasady słabo kryjące,
zawierające dużą ilość pigmentów perłowych, wymagają nanoszenia dwóch pełnych warstw, ale w systemie Spectral WAVE nanosimy je metodą “mokro na mokro”, co znacząco skraca czas lakierowania w porównaniu z niektórymi konkurencyjnymi systemami wodorozcieńczalnymi, wymagającymi suszenia każdej kolejnej naniesionej warstwy.
4. Schnięcie lakieru Spectral WAVE jest porównywalne z najlepszymi systemami dostępnymi na rynku. W połączeniu z możliwością aplikacji “mokro na mokro” pozwala to uzyskać bardzo krótki czas lakierowania, w większości przypadków krótszy niż lakierami rozcieńczalnikowymi. Powierzchnia bazy, po wyschnięciu, umożliwia bezproblemowe oczyszczenie powierzchni ściereczką antystatyczną oraz przeszlifowanie ewentualnych wtrąceń czy zanieczyszczeń, które mogą się pojawić na powierzchni podczas aplikacji w kiepskich warunkach, bez stosowania kabin bezpyłowych.
5. Aplikacja lakieru bazowego Spectral WAVE jest znacznie prostsza niż baz rozpuszczalnikowych. Nawet trudne (teoretycznie) kolory, z dużą ilością pigmentów aluminiowych o grubym ziarnie, nie mają tendencji do tworzenia “chmurek” na powierzchni. Również cieniowanie bazą Spectral WAVE jest znacznie prostsze niż przy stosowaniu starej technologii, w większości przypadków nie wymaga stosowania żadnych specjalnych preparatów czy rozcieńczalników do cieniowania. Nawet niezbyt wprawny lakiernik bez problemu uzyska idealnie płynne przejście koloru nowego lakieru na starą powłokę.
Powyższe zalety systemu Spectral WAVE dotyczą oczywiście stosowania go w odpowiednich warunkach pracy. Teraz zatem kilka słów, jakie one być powinny, i czym grozi ich nieprzestrzeganie.



1. Wszystkie wyroby wodorozcieńczalne, również Spectral WAVE, wymagają do prawidłowej pracy stabilnej temperatury, nie niższej niż ok. 200C. Przechowywanie wyrobów we właściwej temperaturze umożliwia specjalny, ogrzewany regał. Większym problemem w wielu miejscach może być temperatura otoczenia podczas lakierowania, oczywiście, 180C jeszcze nie stanowi dużego problemu, ale już często spotykane zimą w polskich warsztatach 150C wyklucza stosowanie jakiejkolwiek bazy wodnej.
2. Temperatura transportu i magazynowania musi być wyższa niż 50C, ale ten problem dotyczy głównie producenta i dystrybutorów systemu Spectral WAVE. Aby to zapewnić, zimą stosuje się transport samochodami gwarantującymi stabilną, dodatnią temperaturę oraz, na wszelki wypadek, specjalne izotermiczne opakowania. Punkty handlowe czy warsztaty mają zapewnioną dostawę nieprzemrożonego lakieru. Końcowy użytkownik musi jedynie pamiętać, żeby przez przypadek zakupionej zimą bazy, nie pozostawić na przykład na noc w samochodzie, ponieważ następnego dnia nie będzie już nadawała się do użytku.
3. Ideałem byłoby lakierowanie bazą wodorozcieńczalną w nowoczesnej kabinie lakierniczej, o odpowiednio dużej wydajności wentylatorów, zapewniających prędkość opadania powietrza na poziomie 0,3m/s. Gdyby jeszcze do tego kabina wyposażona była w system dysz wspomagających suszenie lakierów wodnych - to już nic więcej do szczęścia lakiernikowi nie potrzeba. Niestety, koszt takiej kabiny sprawia, że dla większości polskich lakierni pozostaje ona jedynie w sferze marzeń. Spectral WAVE, dzięki znakomitemu schnięciu, umożliwia pracę również w znacznie gorszych warunkach. Ceny stojaka z dwiema dyszami Venturiego, umożliwiającymi szybkie suszenie lakierów wodnych, spadły już poniżej 1000 zł. Układ taki bez problemu wystarcza do suszenia prawie całego boku samochodu, a przecież zdecydowana większość napraw to właśnie 2-3 elementy karoserii.
4. Schnięcie baz wodorozcieńczalnych zależy przede wszystkim od wilgotności powietrza, a nie temperatury, jak w wyrobach rozcieńczalnikowych. Niestety, na wilgotność powietrza zazwyczaj nie mamy żadnego wpływu, więc aby dobrze przyspieszyć wysychanie bazy wodnej, należy do zasilania dysz Venturiego używać suchego powietrza. Teoretycznie, każda lakiernia powinna w instalacji przygotowania sprężonego powietrza posiadać zmrażarkę. Jest to urządzenie usuwające większość wody ze sprężonego powietrza i zapewniające dobre warunki lakierowania niezależnie od warunków otoczenia. Jak wiadomo, akrylowe wyroby dwukomponentowe (zarówno lakiery, jak i podkłady) nie lubią wody, która może powodować rozmaite wady lakiernicze. Jednak jak nietrudno się domyślić, większość instalacji w lakierniach takiego urządzenia nie posiada, więc stosowanie w nich dysz Venturiego jest mniej efektywne niż powinno.
5. Kolejnym problemem, który prawdopodobnie pojawi się w gorzej wyposażonych warsztatach, będą pistolety lakiernicze. Niskiej jakości sprzęt, zazwyczaj będący podróbkami markowych pistoletów, do natryskiwania wyrobów wodorozcieńczalnych kompletnie się nie nadaje. Przyczyna jest nader prozaiczna - tylko kilku producentów na świecie wykonuje wszystkie elementy pistoletów z aluminium, stali nierdzewnej lub pokrywa elementy stalowe chromem albo niklem, czyli gwarantuje całkowitą nierdzewność pistoletu. Tanie podróbki, po prostu po pewnym (zazwyczaj niezbyt długim...) czasie, zwyczajnie zardzewieją i nie będą się nadawały do dalszego użytku. Do lakierowania bazami w systemie Spectral WAVE, firma NOVOL zaleca pistolety niskociśnieniowe, z dyszą o średnicy 1,2-1,3 mm, np. SATA JET 3000 HVLP z dyszą WSB.



Każda duża firma produkująca materiały dla powypadkowej renowacji samochodów posiada w swojej ofercie system wodorozcieńczalnych lakierów bazowych. Ponieważ jednak technologia ta jest stosunkowo nowa, nikomu jak dotąd nie udało się stworzyć systemu idealnego, pozbawionego wad. Jedne systemy lepiej i szybciej wysychają, inne są proste i łatwe w użytkowaniu, kolejne posiadają najlepiej dopracowaną kolorystykę. Mamy nadzieję, że Spectral WAVE udanie łączy zalety innych systemów, eliminując przynajmniej częściowo ich wady. Jeśli do tego dorzucimy bardzo dobre warunki zakupu produktów, pomoc techniczną, kolorystyczną, szkoleniową i marketingową dla naszych klientów - liczymy, że system szybko zyska uznanie na rynku i wielu zadowolonych użytkowników.

Łukasz Kelar
Laboratorium Badawczo-Rozwojowe NOVOL