Praca w warsztacie ze względu na codzienny kontakt z wieloma związkami chemicznymi, w większości szkodliwymi dla człowieka, wymaga od lakiernika szerokiej wiedzy z zakresu bezpieczeństwa pracy, specyfiki produktów i przestrzegania procedur mających na celu ochronę zdrowia.
Zagrożenia
Z badań wynika, iż większość wypadków przy pracy spowodowana jest czynnikiem ludzkim: drobne niedopatrzenie, niewłaściwe obchodzenie się z produktem, czy choćby brudne miejsce pracy, mogą być przyczyną zagrożenia dla zdrowia i życia.
Źródła zagrożeń w lakierni można podzielić na trzy obszary:
- Pożar
- Eksplozja
- Reaktywność
W zakresie ochrony przeciwpożarowej należy zwrócić uwagę, czy urządzenia elektryczne wykorzystywane w warsztacie spełniają normy bezpieczeństwa i poddawane są regularnym przeglądom. Wszystkie stosowane narzędzia nie mogą iskrzyć. Jest to szczególnie ważne w przypadku pracy z produktami łatwopalnymi, o niskich temperaturach samozapłonu, jakimi charakteryzują się materiały lakiernicze. Wiele z tych produktów dodatkowo ma łatwość kumulacji ładunków elektrostatycznych, dlatego istotne jest stosowanie odzieży i obuwia antystatycznego, a także upewnienie się, że podłoga pomieszczenia, w którym pracuje się z tymi produktami, jest wykonana z materiałów przewodzących. Właściciel lub osoba zarządzająca warsztatem powinna również zapewnić wszystkim pracownikom szkolenia przeciwpożarowe. Produkty lakiernicze ze względu na swoją charakterystykę chemiczną mogą być źródłem eksplozji. Opary wielu z nich są cięższe od powietrza, mogą gromadzić się przy podłodze i wraz z powietrzem tworzyć mieszaninę wybuchową. Właściwa i sprawna wentylacja pomieszczeń pomoże chronić przed powstawaniem niebezpiecznie wysokich stężeń oparów. Przyczyną eksplozji może być również niewłaściwe magazynowanie. Wybuch może spowodować długotrwałe poddanie pojemników z łatwo palnymi materiałami lakierniczymi działaniu wysokiej temperatury (np. przechowywanie w miejscu niezacienionym). Reaktywność wiąże się z mieszaniem produktu z innymi, niezalecanymi przez dostawcę systemów lakierniczych. Motywem takiego postępowania jest chęć uzyskania pozornych oszczędności, na przykład stosując tańsze substytuty utwardzaczy czy rozcieńczalników. Takie postępowanie może wywołać nieprzewidziane reakcje chemiczne, nie tylko zmieniające właściwości produktów, ale i zagrażające zdrowiu lakiernika. Gwarancję bezpieczeństwa daje używanie wyłącznie produktów wymienianych w kartach technicznych opracowywanych przez producenta materiałów lakierniczych. Należy też uważnie czytać etykiety oraz karty bezpieczeństwa produktów, które dostawca lakieru jest zobowiązany dostarczać do każdego oferowanego produktu. Karta bezpieczeństwa produktu zawiera najważniejsze informacje o jego składnikach, właściwościach fizykochemicznych, toksykologicznych, potencjalnych zagrożeniach dla człowieka, określa zasady udzielania pierwszej pomocy w przypadku zagrożenia zdrowia na skutek niewłaściwego użycia, informuje o możliwych do stosowania środkach gaśniczych, ochronie osobistej, rekomendowanych warunkach transportowania i magazynowania, postępowaniu z odpadami. Karta ta również szczegółowo wyjaśnia oznakowania umieszczone na etykiecie produktu, związane z zagrożeniami i bezpieczeństwem jego stosowania.
Ochrona osobista
Największym zagrożeniem dla zdrowia lakiernika jest niewłaściwe obchodzenie się z produktami w codziennej pracy, czego skutkiem mogą być zatrucia i trwałe zmiany w organizmie. Wynika to między innymi z nie zdawania sobie sprawy z niebezpieczeństwa wynikającego z postępowania wbrew normom i bez zachowania środków ostrożności.
Proces naprawy lakierniczej na każdym etapie związany jest z emisją pyłów lub oparów (lotnych związków organicznych). Człowiek narażony jest na działanie szkodliwych związków chemicznych poprzez oczy, układ pokarmowy, oddechowy i skórę.
Do najgroźniejszych związków organicznych należą izocyjaniany. Znajdują się one w dwuskładnikowych produktach lakierniczych, są powszechnie stosowane w przemyśle renowacyjnym, ze względu na ich doskonałe właściwości: zapewniają trwałość lakieru i nadają mu wysoki połysk. Reagują z wodą i są bardzo łatwo wchłaniane przez organizm człowieka. Mogą wywoływać podrażnienia, uczulenia (reakcje alergiczne), zmiany w układzie oddechowym i nerwowym.
Należy pamiętać, że nie tylko izocyjaniany, ale wszystkie opary i pyły zagrażają zdrowiu człowieka. Najczęstsze objawy zatruć to: łzawienie, ból gardła, suchy kaszel, katar, nudności, uczucie znużenia, ogólne rozdrażnienie.
Dlatego też niezbędne jest używanie, zarówno w strefie przygotowawczej, w kabinie lakierniczej, jak i na etapie czyszczenia sprzętu, właściwej odzieży chroniącej całe ciało, a także zapewnienie organizmowi czystego powietrza.
Bezpieczeństwo oczu zapewniają okulary i gogle ochronne, maski z wizjerem i maski pełne. Układ oddechowy najlepiej chronią maski przeciwpyłowe (stosowane w procesie szlifowania i polerowania) i zasilany powietrzem sprzęt oddechowy. Rękawice i obuwie ochronne oraz kombinezony zminimalizują zagrożenie kontaktu związków niebezpiecznych ze skórą.
Bezpieczna lakiernia dla środowiska naturalnego
Samochodowy przemysł renowacyjny emituje do atmosfery ok. 7% globalnej emisji substancji niebezpiecznych (lotnych związków organicznych – LZO). Są one zawarte w lakierach, podkładach, rozcieńczalnikach, zmywaczach, szpachlach, aerozolach. LZO są głównym czynnikiem fotochemicznego zanieczyszczenia powietrza. Po wniknięciu do atmosfery, pod wpływem światła słonecznego reagują z tlenkami azotu, czego rezultatem jest powstawanie nisko nad ziemią warstwy ozonu, która bardzo negatywnie wpływa na wszelkie organizmy żywe i rośliny.
Udziały poszczególnych grup asortymentowych w emisji LZO typowego warsztatu przedstawiają się następująco:
- Bazy i lakiery bezbarwne (konwencjonalne) – 52%
- Podkłady – 36%
- Kolory jednolite – 11%
- Produkty przygotowawcze i czyszczące – 1%
Aby zredukować ilość emitowanych LZO, wiele krajów i organizacji międzynarodowych wprowadziło ograniczenia prawne, wymuszające na producentach systemów lakierniczych propagowanie rozwiązań proekologicznych. Najsurowsze normy emisji obowiązują w krajach Unii Europejskiej. Najnowsza legislacja (Dyrektywa 2004/42/CE), która zacznie obowiązywać w Polsce od 1 stycznia 2007 roku, najdotkliwiej uderza w podkłady, bazy i lakiery bezbarwne. W tych trzech kategoriach najbardziej ograniczono maksymalne zawartości LZO i gotowych produktach. Dlatego też rozwiązaniem jest zastąpienie lakierów konwencjonalnych systemem wodorozcieńczalnym i stosowanie niskoemisyjnych produktów UHS (o ultrawysokiej zawartości ciał stałych).
Jak widać, bezpieczna lakiernia to nie tylko przestrzeganie zasad BHP. To również działanie dalekowzroczne, którego rezultatem jest decyzja wyboru wodorozcieńczalnego systemu lakierniczego, przyjaznego dla środowiska naturalnego, a więc również dla każdego z nas.
Zagrożenia
Z badań wynika, iż większość wypadków przy pracy spowodowana jest czynnikiem ludzkim: drobne niedopatrzenie, niewłaściwe obchodzenie się z produktem, czy choćby brudne miejsce pracy, mogą być przyczyną zagrożenia dla zdrowia i życia.
Źródła zagrożeń w lakierni można podzielić na trzy obszary:
- Pożar
- Eksplozja
- Reaktywność
W zakresie ochrony przeciwpożarowej należy zwrócić uwagę, czy urządzenia elektryczne wykorzystywane w warsztacie spełniają normy bezpieczeństwa i poddawane są regularnym przeglądom. Wszystkie stosowane narzędzia nie mogą iskrzyć. Jest to szczególnie ważne w przypadku pracy z produktami łatwopalnymi, o niskich temperaturach samozapłonu, jakimi charakteryzują się materiały lakiernicze. Wiele z tych produktów dodatkowo ma łatwość kumulacji ładunków elektrostatycznych, dlatego istotne jest stosowanie odzieży i obuwia antystatycznego, a także upewnienie się, że podłoga pomieszczenia, w którym pracuje się z tymi produktami, jest wykonana z materiałów przewodzących. Właściciel lub osoba zarządzająca warsztatem powinna również zapewnić wszystkim pracownikom szkolenia przeciwpożarowe. Produkty lakiernicze ze względu na swoją charakterystykę chemiczną mogą być źródłem eksplozji. Opary wielu z nich są cięższe od powietrza, mogą gromadzić się przy podłodze i wraz z powietrzem tworzyć mieszaninę wybuchową. Właściwa i sprawna wentylacja pomieszczeń pomoże chronić przed powstawaniem niebezpiecznie wysokich stężeń oparów. Przyczyną eksplozji może być również niewłaściwe magazynowanie. Wybuch może spowodować długotrwałe poddanie pojemników z łatwo palnymi materiałami lakierniczymi działaniu wysokiej temperatury (np. przechowywanie w miejscu niezacienionym). Reaktywność wiąże się z mieszaniem produktu z innymi, niezalecanymi przez dostawcę systemów lakierniczych. Motywem takiego postępowania jest chęć uzyskania pozornych oszczędności, na przykład stosując tańsze substytuty utwardzaczy czy rozcieńczalników. Takie postępowanie może wywołać nieprzewidziane reakcje chemiczne, nie tylko zmieniające właściwości produktów, ale i zagrażające zdrowiu lakiernika. Gwarancję bezpieczeństwa daje używanie wyłącznie produktów wymienianych w kartach technicznych opracowywanych przez producenta materiałów lakierniczych. Należy też uważnie czytać etykiety oraz karty bezpieczeństwa produktów, które dostawca lakieru jest zobowiązany dostarczać do każdego oferowanego produktu. Karta bezpieczeństwa produktu zawiera najważniejsze informacje o jego składnikach, właściwościach fizykochemicznych, toksykologicznych, potencjalnych zagrożeniach dla człowieka, określa zasady udzielania pierwszej pomocy w przypadku zagrożenia zdrowia na skutek niewłaściwego użycia, informuje o możliwych do stosowania środkach gaśniczych, ochronie osobistej, rekomendowanych warunkach transportowania i magazynowania, postępowaniu z odpadami. Karta ta również szczegółowo wyjaśnia oznakowania umieszczone na etykiecie produktu, związane z zagrożeniami i bezpieczeństwem jego stosowania.
Ochrona osobista
Największym zagrożeniem dla zdrowia lakiernika jest niewłaściwe obchodzenie się z produktami w codziennej pracy, czego skutkiem mogą być zatrucia i trwałe zmiany w organizmie. Wynika to między innymi z nie zdawania sobie sprawy z niebezpieczeństwa wynikającego z postępowania wbrew normom i bez zachowania środków ostrożności.
Proces naprawy lakierniczej na każdym etapie związany jest z emisją pyłów lub oparów (lotnych związków organicznych). Człowiek narażony jest na działanie szkodliwych związków chemicznych poprzez oczy, układ pokarmowy, oddechowy i skórę.
Do najgroźniejszych związków organicznych należą izocyjaniany. Znajdują się one w dwuskładnikowych produktach lakierniczych, są powszechnie stosowane w przemyśle renowacyjnym, ze względu na ich doskonałe właściwości: zapewniają trwałość lakieru i nadają mu wysoki połysk. Reagują z wodą i są bardzo łatwo wchłaniane przez organizm człowieka. Mogą wywoływać podrażnienia, uczulenia (reakcje alergiczne), zmiany w układzie oddechowym i nerwowym.
Należy pamiętać, że nie tylko izocyjaniany, ale wszystkie opary i pyły zagrażają zdrowiu człowieka. Najczęstsze objawy zatruć to: łzawienie, ból gardła, suchy kaszel, katar, nudności, uczucie znużenia, ogólne rozdrażnienie.
Dlatego też niezbędne jest używanie, zarówno w strefie przygotowawczej, w kabinie lakierniczej, jak i na etapie czyszczenia sprzętu, właściwej odzieży chroniącej całe ciało, a także zapewnienie organizmowi czystego powietrza.
Bezpieczeństwo oczu zapewniają okulary i gogle ochronne, maski z wizjerem i maski pełne. Układ oddechowy najlepiej chronią maski przeciwpyłowe (stosowane w procesie szlifowania i polerowania) i zasilany powietrzem sprzęt oddechowy. Rękawice i obuwie ochronne oraz kombinezony zminimalizują zagrożenie kontaktu związków niebezpiecznych ze skórą.
Bezpieczna lakiernia dla środowiska naturalnego
Samochodowy przemysł renowacyjny emituje do atmosfery ok. 7% globalnej emisji substancji niebezpiecznych (lotnych związków organicznych – LZO). Są one zawarte w lakierach, podkładach, rozcieńczalnikach, zmywaczach, szpachlach, aerozolach. LZO są głównym czynnikiem fotochemicznego zanieczyszczenia powietrza. Po wniknięciu do atmosfery, pod wpływem światła słonecznego reagują z tlenkami azotu, czego rezultatem jest powstawanie nisko nad ziemią warstwy ozonu, która bardzo negatywnie wpływa na wszelkie organizmy żywe i rośliny.
Udziały poszczególnych grup asortymentowych w emisji LZO typowego warsztatu przedstawiają się następująco:
- Bazy i lakiery bezbarwne (konwencjonalne) – 52%
- Podkłady – 36%
- Kolory jednolite – 11%
- Produkty przygotowawcze i czyszczące – 1%
Aby zredukować ilość emitowanych LZO, wiele krajów i organizacji międzynarodowych wprowadziło ograniczenia prawne, wymuszające na producentach systemów lakierniczych propagowanie rozwiązań proekologicznych. Najsurowsze normy emisji obowiązują w krajach Unii Europejskiej. Najnowsza legislacja (Dyrektywa 2004/42/CE), która zacznie obowiązywać w Polsce od 1 stycznia 2007 roku, najdotkliwiej uderza w podkłady, bazy i lakiery bezbarwne. W tych trzech kategoriach najbardziej ograniczono maksymalne zawartości LZO i gotowych produktach. Dlatego też rozwiązaniem jest zastąpienie lakierów konwencjonalnych systemem wodorozcieńczalnym i stosowanie niskoemisyjnych produktów UHS (o ultrawysokiej zawartości ciał stałych).
Jak widać, bezpieczna lakiernia to nie tylko przestrzeganie zasad BHP. To również działanie dalekowzroczne, którego rezultatem jest decyzja wyboru wodorozcieńczalnego systemu lakierniczego, przyjaznego dla środowiska naturalnego, a więc również dla każdego z nas.
Komentarze (0)