Najczęstsze przyczyny zmuszające kierowców do nieplanowanych postojów spowodowane są przez szeroko rozumiane awarie silnika, uszkodzenia ogumienia oraz problemy z instalacją elektryczną. Każda z nich wymaga szybkiej interwencji na drodze ze strony pomocy drogowej czy warsztatu samochodowego. Na szczególną uwagę zasługuje instalacja elektryczna ze względu na swoistą symbiozę trzech podzespołów: akumulatora, rozrusznika i alternatora.

Awarie mechaniczne ze strony rozrusznika pojawiają się już po przekręceniu kluczyka w stacyjce. Uruchamianie silnika za pomocą uszkodzonego rozrusznika wpływa bardzo niekorzystnie na akumulator, z którego za każdym razem pobierany jest wyższy lub znacznie wyższy od nominalnego prąd rozruchowy, co powoduje delikatne odkształcenia płyt, a w dłuższej perspektywie może prowadzić do uszkodzenia masy czynnej akumulatora. W takiej sytuacji rozrusznik będzie wymagał regeneracji, a akumulator wymiany.
Podstawowym zadaniem alternatora jest dostarczanie energii elektrycznej podczas pracy silnika, pozwala ona na obsługę wszystkich odbiorników energii elektrycznej oraz na odpowiednie doładowanie akumulatora. Akumulator to magazyn energii, dlatego bardzo ważne jest, aby alternator zapewnił odpowiednie napięcie ładowania, które powinno być zgodne z kartą gwarancyjną akumulatora. Wszelkie odchylenia od tych wartości mogą powodować niedoładowanie lub przeładowanie, czyli sytuacje, które mają niekorzystny wpływ na jego żywotność. Na poziom naładowania akumulatora wpływa również sposób korzystania z pojazdu, np. pokonywanie krótkich czy długich tras. W codziennej eksploatacji pojazdu często pojawiają się sytuacje, kiedy użytkownik na wyłączonym silniku korzysta z jednego lub kilku urządzeń pokładowych, gdzie energia dostarczana jest wtedy tylko z akumulatora, co powoduje jego rozładowanie.
Podobna sytuacja występuje również w pojazdach z systemem start-stop, gdzie podczas postoju, na wyłączonym silniku to właśnie akumulator stanowi jedyne źródło energii – ale tylko tak długo, jak jego poziom naładowania nie spadnie poniżej określonego minimum, które to z kolei automatycznie wymusza uruchomienie silnika i doładowanie akumulatora z alternatora.
Mając na uwadze szereg problemów poszczególnych podzespołów instalacji elektrycznej, które wzajemnie na siebie wpływają, zaleca się kierowcom regularne wizyty w warsztatach lub serwisach akumulatorowych, w których jest możliwość przeprowadzania podstawowych pomiarów jej poszczególnych elementów. Podstawowe badanie powinno obejmować przynajmniej sprawdzenie stanu technicznego akumulatora, prądu ładowania ze strony alternatora, poboru prądu podczas rozruchu silnika oraz pobór prądu podczas postoju pojazdu.

Zaawansowane akumulatory, wymagający kierowcy, profesjonalne warsztaty
W ostatnim czasie znaczenie akumulatora w samochodzie bardzo się zwiększyło, w konsekwencji podejście do jego obsługi też powinno się zmienić. Akumulator przestał być zwykłą częścią zamienną, stając się jedną z ważniejszych części eksploatacyjnych pojazdu wymagającą odpowiedniego serwisowania.
Jeszcze kilka lat temu wymiana akumulatora nie stanowiła problemu i można jej było dokonać samodzielnie. Jednak obecnie układy elektryczne w pojazdach obsługują coraz więcej technologii zapewniających komfort, rozrywkę oraz ekologiczne rozwiązania typu start-stop. Często zdarza się, że do poprawnej wymiany akumulatora potrzeba nie tylko specjalistycznych narzędzi, ale również sporej wiedzy. Na przykład w wielu pojazdach po wymianie nowy akumulator trzeba zarejestrować w systemie, co może okazać się dość skomplikowane. Jeśli dojdzie do przerwania układu elektrycznego pomiędzy akumulatorem a komputerem pokładowym pojazdu, może to spowodować utratę danych w jednostkach sterowania pojazdem oraz modułach informacyjno-rozrywkowych. Komponenty elektroniczne, np. systemy bezpieczeństwa i komfortu, mogą wymagać ponownego zaprogramowania.
Innym wyzwaniem towarzyszącym wymianie akumulatora jest jego zlokalizowanie w pojeździe. Może się on znajdować pod maską albo być ukryty w bagażniku lub pod siedzeniem.
Rosnąca rola akumulatora w samochodach stwarza nowe możliwości rozwoju dla warsztatów. Według ostatnich badań na europejskim rynku usług serwisowych w kontekście czynności wykonywanych przez samych właścicieli samochodów (do-it-yourself) i tych zlecanych warsztatom (do-it-for-me) okazało się, że prawie 85% kierowców samochodów potrzebuje pomocy serwisu. Wykazano również, że aż ośmiu na dziesięciu kierowców ufa rekomendacjom swojego mechanika w zakresie serwisowania akumulatora.
Kierowcy potrzebują pomocy już nie tylko w zakresie wymiany akumulatora, w momencie kiedy przestaje on działać, ale coraz częściej oczekują profesjonalnej obsługi, doradztwa i fachowej wiedzy w całym okresie eksploatacji akumulatora. Dlatego firma Johnson Controls, producent akumulatorów Varta, we współpracy ze swoimi dystrybutorami już od ponad roku proponuje warsztatom przystąpienie do Programu Bezpłatnego Testowania Akumulatorów.
Regularne sprawdzanie stanu akumulatorów w samochodach zapewnia kierowcom bezpieczeństwo na drodze, a jednocześnie pomaga warsztatom zwiększyć sprzedaż. Testując akumulator w każdym pojeździe przyjeżdżającym do warsztatu, można wykryć egzemplarze w złym stanie technicznym, zanim zaczną sprawiać problemy. Dzięki takiej diagnostyce warsztaty zapewniają klientom bezproblemową jazdę, uwalniają ich od zbędnych kosztów i kłopotów, jakie mogą powstać w wyniku niespodziewanej awarii akumulatora.
W programie bierze udział już ponad 1000 warsztatów z całej Polski. Na podstawie badania panelowego przeprowadzonego na wyselekcjonowanej grupie okazało się, że spośród przetestowanych akumulatorów w pojazdach przyjeżdżających do warsztatów aż 26% było w złej kondycji i wymagało natychmiastowej wymiany, z czego aż 20% zostało wymienionych w warsztatach, w których dokonywano testowania akumulatora.
Przed zbliżającym się wielkimi krokami sezonem zimowym zachęcamy zarejestrowane w programie warsztaty do dalszego testowania akumulatorów, wykrywania i prewencyjnej wymiany wadliwych lub niesprawnych egzemplarzy. A te warsztaty, które jeszcze nie przystąpiły do programu, zapraszamy do rejestracji na naszej stronie internetowej albo zgłoszenia udziału za pośrednictwem naszych przedstawicieli handlowych czy dystrybutorów.
Każdy warsztat zostanie wyposażony w pakiet startowy z materiałami POS (baner, raporty testów, zawieszka na lusterko dla kierowcy), jego adres zostanie umieszczony na stronie internetowej Varty w specjalnej wyszukiwarce, a jesienno-zimowa kampania w mediach, promująca bezpłatne kontrolowanie stanu akumulatora, sprowadzi dodatkowych klientów.
Informujemy także, że w październiku 2016 r. ruszamy z kolejną promocją bonową w ramach Programu Bezpłatnego Testowania Akumulatorów. Więcej informacji będzie można znaleźć na naszej stronie internetowej www.varta.com.pl oraz na portalach motoryzacyjnych i w naszych newsletterach.

Testowanie akumulatora w warsztacie
Testowanie akumulatorów w warsztacie to niezwykle prosta czynność, którą można wykonać nie tylko przed lub po zakończeniu usługi serwisowej, ale także w jej trakcie, kiedy mamy otwartą maskę pojazdu. Aby w sposób poprawny wykonać test, potrzebujemy odpowiedniego wyposażenia w postaci prostego testera elektronicznego (najlepiej z wydrukiem) oraz podstawowej wiedzy z tego zakresu. Przeprowadzenie testu akumulatora nie jest czasochłonne, zajmuje średnio od trzech do pięciu minut – tak, to tylko kilka minut, które pozwalają przede wszystkim na wyeliminowanie nieprzyjemnych sytuacji na drodze, zapewniając klientom warsztatu spokój i bezpieczeństwo podróży oraz stwarzając możliwość dodatkowej sprzedaży w przypadku akumulatora wymagającego natychmiastowej wymiany.
Od teorii do praktyki, czyli jak wyglądają poszczególne elementy usługi testowania akumulatora.
Test akumulatora obejmuje następujące elementy:
1. Lokalizacja akumulatora
- Należy zlokalizować akumulator w pojeździe – wydaje się to stosunkowo prostym zadaniem, a jednak może okazać się dla niektórych zaskoczeniem. W większości konwencjonalnych pojazdów akumulator znajduje się pod maską pojazdu, czyli w przestrzeni silnikowej. Natomiast w nowszych modelach, w tym także tych wyposażonych w system start-stop, akumulator montowany jest także w przestrzeni bagażowej lub pasażerskiej, np. pod siedzeniem.
2. Test akumulatora
- Na rynku dostępnych jest kilkanaście rodzajów urządzeń testujących akumulatory. Do najpopularniejszych należą testery elektroniczne z wydrukiem, które wykorzystują metodę kondunktancji. W efekcie końcowym pozwala ona określić nie tylko poziom naładowania akumulatora (SOC), ale także jego stan (SOH). Jeżeli instrukcja pojazdu i/lub testera nie wskazuje inaczej, kable testera podłączamy bezpośrednio do klem znajdujących się na biegunach akumulatora i postępujemy zgodnie ze wskazaniami na wyświetlaczu urządzenia. Za pomocą klawiszy urządzenia należy wpisać parametry testowanego akumulatora, obejmujące pojemność oraz prąd rozruchu, a w przypadku bardziej zaawansowanych testerów także rodzaj technologii akumulatora. Następnie należy potwierdzić, że testowany akumulator znajduje się w pojeździe i rozpoczyna się test, który obejmuje:
- test akumulatora przy wyłączonym silniku. Tester sprawdza napięcie spoczynkowe akumulatora (jako idealne uznaje się 12,6 V) oraz przedstawia estymację zdolności rozruchowej (fot. 1);
- test akumulatora podczas uruchamiania silnika. Tester sprawdza, do jakiego poziomu spada napięcie podczas rozruchu silnika. W zależności od typu pojazdu uznaje się, że wartości zbliżone do 10 V są prawidłowe, natomiast odchylenia poniżej 10 V oznaczają zły stan techniczny akumulatora lub (przeważnie) problemy ze znacznym oporem ze strony rozrusznika (fot. 2);
- test ładowania akumulatora. Tester sprawdza napięcie ładowania ze strony alternatora. W tym przypadku ważne jest, aby włączyć wszystkie te odbiorniki, z których korzystamy zawsze, np. światła mijania oraz dmuchawę na poziom pierwszy. Prawidłowe napięcie powinno zawierać się w przedziale od 14,1 do 14,6 V. W większości przypadków napięcie ładowania poniżej 14,1 V prowadzi do niedoładowania akumulatora, a napięcie ładowania powyżej 14,6 V – do jego przeładowania (fot. 3).
3. Wyniki testów
- Po zakończeniu testu akumulatora za pomocą urządzenia można wydrukować raport, na podstawie którego należy podjąć decyzję o jego dalszej eksploatacji lub ewentualnej wymianie (fot. 4 i 5). W przypadku większości testerów spotkamy się z następującymi wynikami:
- „dobry”, co oznacza, że akumulator można dalej eksploatować,
- „dobry/naładuj”, co oznacza, że akumulator jest częściowo rozładowany lub zaczyna spadać jego wydajność – w drugim przypadku należy rozważyć wymianę akumulatora,
- „wymień”, co oznacza, że należy natychmiastowo zalecić wymianę akumulatora.

Johnson Controls Akumulatory