We współczesnym warsztacie samochodowym bardzo ważną rolę odgrywają różne produkty chemiczne, nazywane również „chemią warsztatow¹”.

Do tej grupy materiałów można zaliczyć między innymi: środki do mycia rąk, kleje, uszczelniacze, preparaty do przygotowania powierzchni, odrdzewiacze, preparaty do zabezpieczania przed korozją, smary i wiele innych. W naszym artykule przedstawimy informacje o kilku wybranych grupach produktów chemii warsztatowej.

Anaeroby
To ogólna nazwa grupy chemicznej preparatów, które charakteryzują się bardzo specyficznymi własnościami. To płynne tworzywa sztuczne, które przechodzą w postać ciała stałego wtedy, kiedy mają kontakt w metalem i są pozbawione kontaktu z powietrzem (ściślej z tlenem). W takich właśnie warunkach zachodzi reakcja polimeryzacji i “anaerob” przechodzi ze stanu płynnego w ciało stałe.
Pierwszą na świecie firmą, która opracowała i wprowadziła do użytku “anaeroby” była firma Loctite, która obecnie jest częścią koncernu chemicznego Henkel.
Produkty anaerobowe okazały się bardzo użyteczne i znalazły zastosowanie jako:
1. Produkty do zabezpieczania gwintów przed samoczynnym odkręcaniem. Obecnie jest ich wiele różnych rodzajów. Najprościej, dzielą się na:
- łatwo demontowanle, np. Loctite 222,
- średnio demontowalne, np. Loctite 243,
- trudno demontowalne, np. Loctite 270.
2. Produkty do uszczelniania połączeń rurowych, np. Loctite 542, 577.
3. Produkty do uszczelniania powierzchni płaskich np. płaszczyzny podziału korpusów skrzyń biegów, pomp, głowic itp. Stosuje się je do uszczelniania sztywnych, nieodkształcalnych korpusów, gdzie maksymalna szczelina wynosi do 0,50 mm. Większość takich uszczelniaczy wykazuje wysoką wytrzymałość na ścinanie, co znakomicie wzmacnia i usztywnia całe połączenie oraz zapewnia 100 % szczelność. Dużą ich zaletą jest to, że mogą pracować w szczelinie bliskiej zera, tzn. pozostają tylko w nierównościach powierzchni i dzięki temu nie zmieniają odległości pomiędzy uszczelnianymi elementami. To pozwala zachować niezmienność “łańcucha wymiarowego”, a tym samym niezmienność luzów i pasowań zależnych od wzajemnej odległości uszczelnianych elementów. To jest bardzo ważne dla jakości pracy i trwałości np. skrzyń biegów. Przykłady produtów: Loctite 510, 518.
4. Produkty do mocowania elementów współosiowych - żargonowo nazywane “klejami do łożysk”. Te produkty pozwalają ponownie zamocować elementy pierwotnie montowane “na wcisk”, np. łożysko alternatora w obudowie, zaślepkę w bloku silnika, tulejkę rozrusznika itp. Stosuje się je również na etapie produkcji wielu podzespołów, np. do mocowania kół zębatych na wałach w skrzyniach biegów, do mocowania suchych tulei cylindrowych (np. Fiat 126 Bis).

Produkty te mogą pracować w szczelinach maksymalnie do 0,50 mm. Przykłady produktów: Loctite 603, 638, 648.

Silikony
To ogólna nazwa grupy chemicznej preparatów, które tworzą tzw. gumę silikonową. Jednoskładnikowe masy silikonowe polimeryzują, przechodzą z postaci plastycznej w postać ciała stałego, przy wykorzystaniu cząsteczek wody zawartych z powietrzu atmosferycznym. Często produktem ubocznym reakcji polimeryzacji silikonu (zależnie od typu silikonu) jest kwas octowy, który daje bardzo charakterystyczny zapach octu. Materiały tego typu są stosowane głównie jako uszczelniacze. Istnieje wiele rodzajów uszczelniaczy silikonowych, ale tylko niektóre są w stanie sprostać wymaganiom, jakie stawiają współczesne konstrukcje samochodów. Główne wymagania to tzw. olejoodporność, niekorozyjność oraz odporność na wysokie temperatury. Uszczelniacze silikonowe stosuje się do uszczelniania połączeń elementów, które mogą ulegać odkształceniom podczas pracy, np. miska olejowa wytłoczona z blachy stalowej przykręcona do bloku silnika, pokrywa zaworów itp. Firma Henkel oferuje pod marką Loctite wiele rodzajów uszczelniaczy silikonowych, które zostały opracowane specjalnie do zastosowań w mechanice i w motoryzacji. Większość z nich to uszczelniacze tzw. bezoctowe, niekorozyjne.
Przykłady produktów: Loctite 598, 5910 Quick Gasket.

Zmywacze, odrdzewiacze
Przy pracach z wykorzystaniem klejów, uszczelniaczy itp., aby uzyskać właściwe efekty, należy pamiętać o właściwym przygotowaniu powierzchni. Najprościej można to określić, że powierzchnie muszą być suche, czyste i odtłuszczone. Najczęściej wykorzystywanym w warsztatach zmywaczem jest tzw. Zmywacz do Hamulców i Sprzęgieł. Przed nałożeniem nowej warstwy materiału uszczelniającego należy usunąć pozostałości starego uszczelniacza. Zazwyczaj robi się to usuwając uszczelniacz mechanicznie metodą ścinania i skrobania. To może powodować uszkodzenia uszczelnianych powierzchni i problemy z ponownym właściwym uszczelnieniem. Loctite proponuje produkt do usuwania starych uszczelek o nazwie Loctite 7200. Produkt ten jest w opakowaniu typu aerozol i naniesiony w postaci pianki na starą uszczelkę w ciągu 5 - 10 minut powoduje jej rozmiękczenie, co z kolei pozwala na jej usunięcie przy pomocy szmatki bez konieczności skrobania. Loctite 7200 jest dedykowany do usuwania utwardzonych uszczelek wykonanych z produktów anaerobowych. Powszechnie używanymi w warsztatach produktami są tzw. odrdzewiacze, produkty, które pomagają zdemontować skorodowane i zapieczone połączenia gwintowe. Firma Henkel oferuje kilka takich produktów zarówno pod marką Loctite i pod marką Teroson. Innowacyjnym materiałem pośród tzw. odrdzewiaczy jest Loctite 8040 “Zamróź i Rozłącz”. To produkt, który po zaaplikowaniu intensywnie chłodzi złącze, co powoduje kurczenie się materiału oraz pękanie kryształów korozji. Jednocześnie złącze jest penetrowane przez niskiej lepkości olej wchodzący w jego skład. Produkt sprawdza się doskonale zwłaszcza w złączach, których nie można podgrzać, np. demontaż ramion wycieraczek szyb mocowanych na stożkowych trzpieniach mechanizmu napędowego. Firma Henkel Polska oferuje pełną gamę wysokiej jakości profesjonalnych produktów chemii warsztatowej. Aby wyjaśnić więcej szczegółów i odpowiedzieć na ewentualne pytania, zapraszamy do kontaktu z konsultantami technicznymi firmy Henkel Polska, dział Henkel Adhesives Technologies, Engineering Adhesives, tel. (022) 5656200, infolinia 0 801 111 222.

mgr inż. Radosław Salamonik
Konsultant techniczny w firmie Henkel Polska Sp. z o.o.
Dział Henkel Adhesives Technologies, Engineering Adhesives