MULTI-EXPERT

Wybór części zamiennych i warsztatu a utrata gwarancji na samochód

Poruszona w tytule problematyka to zdecydowanie najczęściej przewijający się wątek w pytaniach kierowanych czy to do Redakcji „Nowoczesnego Warsztatu” w związku w publikacjami Fundacji, czy to bezpośrednio do samej Fundacji MULTI-EXPERT. Z pytań tych wyraźnie widać, że dość rozpowszechniła się w Polsce informacja o możliwości wykonywania w ramach nowych przepisów GVO pewnych usług w okresie gwarancji samochodu także poza ASO i niekoniecznie z użyciem najdroższych części zamiennych, ale nawet “warsztatowcy”:
1) nie zawsze wiedzą dość dokładnie co im właściwie wolno, a co nie,
2) nie zawsze potrafią się powołać na konkretne przepisy dla obrony swego stanowiska,
3) nie mają wyrobionego poglądu czy w ogóle warto podejmować poza ASO czynności w okresie gwarancji.
Spróbujemy więc przypomnieć podstawowe informacje z ww. zakresu.

GVO
Od 1 listopada 2004 r. obowiązują w Polsce dwa rozporządzenia tzw. GVO dotyczące motoryzacji: • “europejskie” GVO - Rozporządzenie Komisji Europejskiej nr 1400/2002 z 31 lipca 2002 r. oraz • “polskie” GVO - Rozporządzenie Rady Ministrów z 28 stycznia 2003 r., a zainteresowani znajdą pełne ich teksty na stronie internetowej:
www.expert.org.pl

Komisja Europejska zajęła jednak szczegółowe stanowisko w sprawie gwarancji nie w samym Rozporządzeniu, ale w dwóch uzupełniających się oficjalnych dokumentach dostępnych na stronach internetowych Komisji i Fundacji:
- Explanatory Brochure (Broszura Wyjaśniająca)
- FAQ (Często Zadawane Pytania)
Z punktu widzenia uprawnień warsztatów i serwisów najważniejsza jest “Broszura Wyjaśniająca” i jej punkty 37, 38, 98 i 99 – przytoczmy je tutaj in extenso:

(..) Pytanie 37: Jeżeli konsument w ciągu okresu gwarancyjnego wykonał naprawę lub przegląd swojego pojazdu w niezależnym warsztacie, to czy producent może odmówić honorowania gwarancji?
Jeżeli konsument wykonał naprawę lub przegląd w niezależnym warsztacie w czasie okresu gwarancji producenta, to gwarancja może być utracona, jeżeli prace te zostały wykonane wadliwie. Jednakże, ogólny obowiązek wykonywania przeglądów lub napraw w ciągu takiego okresu tylko w ramach autoryzowanej sieci mógłby pozbawić konsumentów ich prawa do wyboru, czy przegląd lub naprawa ich pojazdu ma być wykonana przez niezależny warsztat i uniemożliwiłby takim warsztatom, zwłaszcza w przypadku “przedłużonych gwarancji”, skuteczne konkurować z autoryzowaną siecią.

Pytanie 38: Co konsument może zrobić, jeśli uważa, że jest ofiarą zachowania restrykcyjnego?
Może wnieść skargę do Komisji Europejskiej lub do krajowego urzędu ds. konkurencji. Ma on również możliwość wniesienia roszczenia odszkodowawczego do krajowego sądu. Możliwość wszczęcia takiego postępowania może jednak zależeć od krajowych zasad proceduralnych i dlatego przed wniesieniem roszczenia konsument powinien zasięgnąć porady prawnej.

(..) Pytanie 98: Czy dostawca może wymagać od swoich autoryzowanych warsztatów, aby do zwyczajnego przeglądu lub naprawy pojazdów silnikowych używali wyłącznie oryginalnych części zapasowych dostarczanych przez niego?
Nie. Zobowiązanie autoryzowanego warsztatu, aby do zwyczajnego przeglądu (na przykład rutynowy przegląd) lub naprawy (na przykład po wypadku) pojazdu silnikowego używał tylko oryginalnych części zapasowych dostarczanych mu przez producenta pojazdów byłoby równoznaczne z ograniczeniem swobody tej osoby zajmującej się naprawami w używaniu oryginalnych części zapasowych lub części zapasowych o porównywalnej jakości nabywanych od innych dostawców według jego wyboru.

Pytanie 99: Czy użycie oryginalnych części zapasowych pochodzących z innych źródeł niż dostawca albo części zapasowych o porównywalnej jakości może mieć wpływ na gwarancję producenta pojazdów?
Gdyby gwarancja producenta pojazdów wymagała, aby autoryzowane lub niezależne warsztaty używały dostarczanych przez niego oryginalnych części zapasowych do zwyczajnej naprawy lub przeglądu wykonywanego podczas okresu gwarancyjnego (lecz nie objętej gwarancją), to byłoby to ograniczenie podstawowe w art. 4 ust. 1 lit. k) i system dystrybucyjny producenta nie byłby już objęty rozporządzeniem 1400/2002. (..)

Spróbujemy teraz krótko podsumować pojęcia i wnioski wynikające z ww. interpretacji Komisji.

Rodzaje usług podczas gwarancji
Kierując się ww. “Broszurą Wyjaśniającą” Komisji możemy wymienić następujące trzy przypadki usług wykonywanych w okresie gwarancji:

- naprawa gwarancyjna: jest to naprawa lub usunięcie wady z tytułu obowiązującej gwarancji lub rękojmi, dokonywane na koszt producenta samochodu (przykład: przestał “wchodzić” bieg wsteczny, ASO najpierw dokonało naprawy, a wobec jej bezskuteczności wymieniło skrzynię biegów, użytkownik auta nie ponosił żadnych kosztów)

- naprawa zwyczajna w okresie gwarancji: jest to naprawa lub usunięcie wady, która nie jest objęta ochroną prawną (gwarancją lub rękojmią) i dlatego odbywa się na koszt użytkownika auta (przykład: przy okazji przeglądu zauważono, że klocki hamulcowe są już nadmiernie zużyte i nadają się do wymiany - mimo że auto znajduje się jeszcze w okresie gwarancji, klocki nie są nią objęte i klient sam finansuje zakup nowych klocków i ich wymianę)

- przegląd okresowy w czasie gwarancji: jest to zestaw czynności kontrolnych połączony z wymianą niektórych elementów eksploatacyjnych, jakich przeprowadzenie producent samochodu zaleca i od których przeprowadzenia uzależnia honorowanie gwarancji - z reguły odbywa się na koszt użytkownika auta (zwykle co 15-30 tys. kilometrów następuje obowiązkowa wymiana oleju silnikowego, filtrów, rzadziej też pasków, świec, itp. plus liczne kontrole sprawności podzespołów, poziomu płynów itp.)

Powyższa nomenklatura Komisji Europejskiej pozwala nam przedstawić odpowiedź na pytanie “kto i co może w okresie gwarancji zgodnie ze stanowiskiem Komisji Europejskiej?” w następującej tabeli:

Dylemat warsztatów niezależnych: czy wykonywać przeglądy okresowe, czy nie – oto jest pytanie?

Jest to jedno z najczęstszych pytań jakie otrzymuję od Czytelników oraz podczas szkoleń. Wiadomo (patrz pkt. 37 Broszury Wyjaśniającej Komisj Europejskiej), że:
1) wykonanie przeglądu okresowego poza ASO nie może być samo w sobie podstawą do utraty gwarancji
ale
2) zachodzą podstawy do wzruszenia gwarancji, gdyby przegląd okresowy poza ASO został wykonany wadliwie
i biorąc powyższe pod uwagę, każdy warsztat musi zważyć argumenty.

Osobiście prezentuję podczas szkoleń i spotkań stanowisko, którego skrót tu przedstawiam:
- wykonywanie przeglądów okresowych to bardzo ważny fragment rynku i WARTO wejść na niego z dobrze przygotowana usługą (np. była stacja ASO, która utraciła autoryzację, ale zachowała sprzęt i ludzi lub dobrze wyekwipowany warsztat niezależny po szczegółowych szkoleniach personelu u importera) adresowaną do dużego partnera o jednolitej flocie (np. do przedsiębiorstwa flotowego wyposażonego w auta jednej marki),
- wykonywanie przeglądów okresowych to bardzo ryzykowny rodzaj usług (utrudnienia ze strony importerów i procesy ze strony klientów), dlatego NIE WARTO ryzykować bez przygotowania wykonywanie usług dla przypadkowych klientów wyposażonych w auta różnych marek. Reasumując: zdecydowanie odradzam “warsztatom - złotym rączkom” uruchamianie dla sąsiadów osiedlowych punktów przeglądów okresowych aut w okresie gwarancji.


Adrian R. Sklorz AUTO-ELEMENTS