Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 12 września 2024 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2025 r. od 1 stycznia  minimalne wynagrodzenie wynosi 4666 zł brutto miesięcznie. Oznacza to wzrost płacy minimalnej o 366 zł w porównaniu do poprzedniej wysokości obowiązującej od 1 lipca 2024 roku, która wynosiła 4300 zł brutto. Tym samym wzrosła także minimalna stawka godzinowa dla określonych umów, od 2025 roku wyniesie ona 30,50 zł brutto za każdą przepracowaną godzinę.

Kiedy przysługuje minimalne wynagrodzenie za pracę?
Minimalne wynagrodzenie przysługuje wszystkim pracownikom zatrudnionym na umowie o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy, niezależnie od jej rodzaju, stażu pracy czy kwalifikacji. W przypadku niepełnoetatowców wynagrodzenie jest proporcjonalne do wymiaru ich etatu.
Oprócz umowy o pracę płaca minimalna obowiązuje także w przypadku umowy-zlecenia i świadczenia usług na warunkach zlecenia. Jednak wówczas ze względu na specyfikę pracy obowiązuje stawka godzinowa, która w 2025 r. wynosi odpowiednio 30,50 zł brutto.
Przepisy stanowiące o minimalnym wynagrodzeniu za pracę nie obejmują natomiast zatrudnionych na podstawie umów cywilno-prawnych.

Ile „na rękę”?
Wysokość minimalnego wynagrodzenia netto, czyli kwota, którą pracownik faktycznie otrzymuje „na rękę”, zależy od wielu czynników, takich jak ulgi podatkowe czy składki na ubezpieczenia społeczne. W przypadku pracy na pełny etat (bez uwzględniania ulg) od minimalnego wynagrodzenia brutto w kwocie 4666 zł należy odjąć następujące koszty pracownika:

• ubezpieczenie emerytalne – 455,40 zł,
• ubezpieczenie rentowe – 69,99 zł,
• ubezpieczenie chorobowe – 114,32 zł,
• ubezpieczenie zdrowotne – 362,37 zł,
• zaliczka na podatek PIT – 153 zł.

Wówczas okazuje się, że wynagrodzenie „na rękę” od 1 stycznia 2025 r. wynosi 3510,92 zł.

Co wlicza się do płacy minimalnej?
Do tej pory płaca minimalna obejmowała nie tylko wynagrodzenie zasadnicze, ale także przysługujące pracownikowi składniki wynagrodzenia i inne świadczenia wynikające ze stosunku pracy, zaliczone według zasad statystyki zatrudnienia i wynagrodzeń określonych przez Główny Urząd Statystyczny do wynagrodzeń osobowych, z wyjątkiem:

• nagród jubileuszowych,
• odpraw pieniężnych przysługujących pracownikowi w związku z przejściem na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy,
• wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych,
• dodatku do wynagrodzenia za pracę w porze nocnej,
• dodatku za staż pracy.

W związku z tym można było ustalić wynagrodzenie zasadnicze niższe od minimalnego, jeśli wyrównane zostało innymi składnikami wynagrodzenia np. prowizjami czy premiami. Obecnie w toku są prace nad wdrożeniem unijnej dyrektywy w zakresie minimalnego wynagrodzenia, która zakłada, że wynagrodzenie zasadnicze nie będzie mogło być niższe od minimalnego. Prace nad nowelizacją miały zakończyć się w listopadzie 2024 r. Z pewnością niedługo dowiemy się, czy ustawa wejdzie w życie.

Zmiany najniższej krajowej w Polsce
W ostatnich latach płaca minimalna wzrastała w Polsce regularnie. Oto, jak kształtowała się z biegiem czasu:
Jak widać, płaca minimalna w Polsce systematycznie rośnie, co jest odpowiedzią na wzrost kosztów życia i dążenie do poprawy sytuacji finansowej pracowników. Jednak warto pamiętać, że wzrost płacy minimalnej to nie tylko narzędzie ochrony, ale także element polityki społecznej, który wpływa na całą gospodarkę. Pracodawcy muszą dostosować płacę do rosnących wymagań prawnych, co może zwiększać koszty prowadzenia działalności i wpłynąć na decyzje dotyczące zatrudnienia lub inwestycji.

Jak ustalana jest najniższa krajowa?
Minimalne wynagrodzenie w Polsce ustalane jest na podstawie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę z dnia 10 października 2002 roku. Corocznie prowadzone są rozmowy między Radą Ministrów a Radą Dialogu Społecznego o wysokości minimalnego wynagrodzenia oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w roku następnym.
Każda ze stron ma określony termin na złożenie propozycji, na podstawie których prowadzone są negocjacje. Jeżeli porozumienie nie zostanie osiągnięte, Rada Ministrów ostatecznie ma czas do 15 września każdego roku na określenie wysokości minimalnego wynagrodzenia na rok następny opartej m.in. o prognozę przyszłorocznego poziomu inflacji. Gdy prognozowany na rok następny wskaźnik cen wynosi co najmniej 105%, ustala się dwa terminy zmiany wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz minimalnej stawki godzinowej, tj. od 1 stycznia i od 1 lipca. Natomiast gdy wskaźnik ten wynosi mniej niż 105%, ustala się jeden termin zmiany wynagrodzenia minimalnego.
W 2025 r. ustalony został jeden termin wzrostu wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę.

mgr Robert Gorczyca
ekspert prawa pracy
prawnik, specjalista ds. BHP
inspektor ochrony przeciwpożarowej