Przy eksploatowaniu instalacji LPG sezonowość odgrywa niebagatelną rolę – wiąże się ze zmianami cen paliwa oraz zmianami w jego składzie chemicznym. W okresie letnim wysokie temperatury otoczenia pozwalają dostawcom paliwa LPG na zdecydowanie większą tolerancję w określaniu jego składu, a dokładnie proporcji mieszaniny propan-butan. Różnice w zawartości poszczególnych składników mogą się wahać od 30 do 70% i jest to określone wymogami technicznymi parametrów (jakości) paliw. Ustawodawca określa w normie wartość prężności par, czyli właściwość paliw gazowych, która determinuje ciśnienie robocze gazu. Jest to najważniejszy parametr pod względem użytkowania instalacji w samochodzie. Istotne jest to, żeby ciśnienie robocze po zatankowaniu było na tyle duże, aby zapewnić właściwą pracę instalacji LPG. Przy dodatnich temperaturach otoczenia wykorzystuje się więc mieszaninę butanową. Jest to paliwo o zawartości butanu większej niż propanu (do proporcji 70/30%). Butan odparowuje w temperaturze -3OC, czyli potrzebuje zdecydowanie letnich temperatur, aby wytworzyć prawidłowe ciśnienie. Korzystne dla użytkownika jest to, że tankuje paliwo o zwiększonej zawartości węgla, czyli bardziej energetyczne. Mieszanka palna jest bardziej ,,bogata”. W efekcie osiągi samochodu są bardzo dobre, a spalanie gazu również mieści się w dolnych granicach tolerancji. Mankamentem, który umyka uwadze zdecydowanej większości kierowców, jest to, że ilość gazu zatankowanego do zbiornika jest masowo mniejsza, niż wynika to z ilości litrów. W wysokich temperaturach zmniejsza się gęstość paliwa, co jest przyczyną występowania niewielkich różnic.
Odwrotnie jest, kiedy temperatury otoczenia zaczynają spadać poniżej zera. Okres jesieni oraz zimy przynosi w naszym klimacie radykalne zmiany, jeśli chodzi o paliwo gazowe. Spadek temperatury do -25OC wymusza konieczność zastosowania takiej mieszaniny, która pozwoli na zasilanie silnika LPG. Dlatego też niezbędne jest zwiększenie zawartości propanu. Temperatura wrzenia (czyli taka, przy której następuje przejście cieczy w fazę lotną) wynosi dla tego gazu -43OC. Oznacza to, że przy dużych mrozach należy tankować mieszaninę o proporcjach do 70% propanu i 30% butanu. Korzystne jest to, że przy określonej ilości litrów mamy znacznie większą masę paliwa, która wynika z jego większej gęstości. Zazwyczaj jakość mieszanki LPG nie jest znana i praktycznie przyjmuje się, że przez większość miesięcy tankujemy tzw. pięćdziesiątkę, czyli mieszankę o składzie 50% propanu i 50% butanu. W związku z tym większość problemów związanych z eksploatacją instalacji spada na warsztaty montujące. Często też, właśnie sezonowo, pojawia się w serwisach wielu klientów zaniepokojonych pojawiającymi się usterkami. Na co więc warto zwrócić uwagę podczas jesiennych przeglądów?
Podstawową rzeczą jest sprawdzenie przed zimą jakości płynu chłodniczego. Temperatura zamarzania powinna wynosić minimum -30OC, ponieważ w naszym regionie klimatycznym obserwujemy podobne spadki temperatur. Wzrasta więc popularność stosowania do układu chłodzenia koncentratów. Należy dokonać przeglądu szczelności połączeń w układzie chłodzenia oraz uzupełnić płyn do właściwego poziomu. Warto zwrócić uwagę na jakość przewodów gumowych. Do najczęściej stosowanych należą przewody Fagumit. Na rynku pojawiają się również przewody Parker, których jakość, tak jak w przypadku przewodów Fagumit, jest sprawdzona i potwierdzona przez Auto-Gaz Centrum.
Po stronie instalacji gazowej przegląd może dotyczyć regulacji progu przełączenia na zasilanie gazowe oraz wymiany filtrów. W przypadku instalacji sekwencyjnych jazda na gazie możliwa jest dopiero po osiągnięciu przez reduktor określonej temperatury. Najlepiej, jeśli jest to minimum 40OC. Temperatura optymalna dla gazu to 65OC. Dla każdego kierowcy oznacza to konieczność jazdy na benzynie przez kilka pierwszych kilometrów. Obniżanie temperatury przełączenia powoduje zasilenie silnika nierozprężonym gazem, co najczęściej skutkuje nierówną pracą silnika i nadmiernie bogatą mieszanką.
Regularna wymiana filtrów to warunek zachowania długiej żywotności wtryskiwaczy gazowych. Szczególnie należy zwrócić uwagę na filtry fazy lotnej. Niezbędne jest stosowanie filtrów z wkładem poliestrowym. W asortymencie oferowanym przez Auto-Gaz Centrum znajduje się kilka rodzajów wysokiej jakości filtrów. Również wtryskiwacze podlegają czyszczeniu, ponieważ w okresie eksploatacji osadzają się na elementach roboczych ciężkie frakcje olejowe. Dla listwy Matrix czyszczenie powinno być wykonywane przy każdej wymianie filtrów. Dla wysokiej klasy wtryskiwaczy, takich jak np. Hana, można stosować czyszczenie w profesjonalnych myjkach przeznaczonych do wtryskiwaczy benzynowych. Ich konstrukcja pozwala praktycznie na bezproblemową eksploatację przez cały okres użytkowania, jaki przewidziany jest przez producenta.
Okres zimowy to sezon grzewczy, w związku z czym zapotrzebowanie na propan-butan wzrasta, a razem z nim cena. Do tego rodzaju paliwa doliczany jest podatek akcyzowy. W efekcie nadejście jesiennych chłodów może oznaczać nieznaczną podwyżkę na stacjach LPG, ale wraz z nadejściem wiosny wszystko wraca do ,,normy”.
Wszelkie podwyżki wprowadzane przez dostawców czy importerów związane są najczęściej z ogólnymi tendencjami na rynkach światowych. Ceny ropy podlegają wahaniom, a to pociąga za sobą również zmiany w obszarze paliw ropopochodnych. Są to jednak przewidywalne zjawiska rynkowe, w związku z czym na rynku lokalnym bez wątpienia nie będziemy zaskoczeni niespodziewanymi i drastycznymi zmianami.
Piotr Grabowski
Specjalista ds. technicznych Auto-Gaz Centrum
Komentarze (0)