Podejmując decyzję o zakupie samochodu, kierujemy się rozmaitymi czynnikami. Pod uwagę bierzemy jego parametry, wygląd, praktyczność. Niekiedy pewne potrzeby pojawiają się z czasem, co nie jest do przewidzenia na etapie wyboru pojazdu. Istnieje jednak bardzo wiele rozwiązań, które mogą zwiększyć funkcjonalność naszego auta już po jego zakupie. Jednym z najprostszych sposobów na wzrost tego parametru jest zakup i montaż haka holowniczego, który może spełniać różnorakie funkcje. Podpowiadamy, na co zwrócić uwagę przy wyborze pierwszego zaczepu.

Chociaż sezon letnich wyjazdów dobiegł już końca, zalet posiadania zaczepu holowniczego w pojeździe nie sposób przecenić. Znajduje on zastosowanie zarówno wówczas, gdy chcemy przewieźć sprzęt sportowy, większe zwierzęta, np. konie, czy ładunek wielkogabarytowy. W kilku punktach wskażemy, jak dobrać produkt do własnych potrzeb oraz możliwości samochodu.

Parametry samochodu
Na jakość poruszania się z przyczepą wpływają zarówno hak holowniczy, jak i parametry samochodu. Amatorzy wakacji z przyczepą kempingową czy osoby wykorzystujące przyczepki transportowe ze względów zawodowych przed zakupem samochodu rozważą wszystkie cechy decydujące o tym, czy jest on odpowiedni do ciągnięcia innych pojazdów. Takie auto cechuje stabilność jazdy przy dużych prędkościach, odpowiednio krótka droga hamowania, możliwości przyspieszania z dodatkowym obciążeniem oraz bezproblemowego ruszania na wzniesieniu.
Na portalu thetowcarawards.com co roku prezentowane są wyniki testów samochodów osobowych najlepiej nadających się do poruszania z różnego rodzaju przyczepami. Są one podzielone pod względem wagi przyczepy (do 750 kg, 1200 kg, 1500 kg oraz ponad 1500 kg), następnie spośród zwycięzców wszystkich kategorii wybierany jest samochód roku. Korzystając z porad ekspertów, pamiętajmy, że aby poruszanie się zespołem pojazdów było bezpieczne, waga przyczepy nie powinna przekraczać 85% ciężaru własnego ciągnącego ją pojazdu. W trakcie poszukiwań odpowiedniego produktu należy także zwrócić uwagę na posiadaną przez pojazd homologację, która jest nadawana przez producenta.
Dla przykładu samochody miejskie oraz niektóre pojazdy hybrydowe nie mają homologacji umożliwiającej ciągnięcie przyczep. W tego typu pojazdach nie ma jednak przeciwwskazań do zamontowania specjalnego zaczepu holowniczego RMC, dopasowanego wyłącznie do bagażników rowerowych. Kule tego rodzaju haków posiadają dodatkowy element, który uniemożliwia przyłączenie dyszla przyczepy.

Parametry haka holowniczego – maksymalny uciąg oraz obciążenie pionowe
Nowi użytkownicy zaczepów holowniczych, rozpoczynając poszukiwania odpowiedniego produktu do zakupu, przeważnie nie wiedzą, na jakie parametry w pierwszej kolejności zwrócić uwagę. Wielu kieruje się głównie ceną oraz marką.
Analizując oferty licznych krajowych i międzynarodowych producentów, należy sprawdzić, jaki jest maksymalny uciąg zaczepu oraz jego maksymalne obciążenie pionowe. Pierwszy parametr wskazuje największą wagę ciągniętej przez samochód przyczepy. Maksymalne zarówno obciążenie pionowe, jak i uciąg to wartości ustalone przez producenta samochodu, a zależące od jego wielkości oraz rozwiązań konstrukcyjnych w nim zastosowanych. Biorąc pod uwagę zarówno te, jak i przyszłe wykorzystanie haka holowniczego, możliwe jest odpowiednie dobranie produktu pod względem ceny i jego funkcjonalności. Istotne jest to, czy chcemy kupić hak z możliwością szybkiego wypinania kuli, bez użycia dodatkowych narzędzi, czy decydujemy się na rozwiązanie stałe.

Modele zaczepów holowniczych
Przez lata rynek haków holowniczych ulegał ewolucji, dostosowując się do potrzeb właścicieli samochodów. Obecnie dostępnych jest wiele różnych modeli tego elementu wyposażenia. W zależności od własnych preferencji, parametrów samochodu oraz możliwości finansowych można wybrać hak przykręcany (na dwie śruby), hak wypinany (pionowo lub poziomo) oraz chowany pod zderzak samochodu. Dla małych samochodów miejskich oraz aut hybrydowych producenci wypuścili na rynek specjalne zaczepy do przewozu rowerów – jedyne takie rozwiązanie dostępne na rynku. Przykładem może być tutaj hak RMC marki Brink.
Zaczep przykręcany jest najlepszym rozwiązaniem dla osób często korzystających z różnego rodzaju przyczep. Jest to także najtańsze rozwiązanie dostępne na rynku. Niestety ten typ haka nie jest odpowiedni dla każdego modelu samochodu. W niektórych pojazdach może zasłaniać tablicę rejestracyjną lub światła przeciwmgielne, co jest równoznaczne ze złamaniem przepisów. W takiej sytuacji producenci polecają model z wypinaną kulą zaczepu lub chowany pod zderzak. Są to rozwiązania droższe, jednak posiadające liczne zalety. Na rynku dostępne są haki wypinane poziomo i pionowo. Najważniejsza różnica między tymi mechanizmami polega na nachyleniu gniazda kuli zaczepu. W hakach wypinanych pionowo ta część haka w całości znajduje się pod zderzakiem. Kiedy kula zaczepu jest wypięta, nie można zauważyć, że w pojeździe zamontowany jest system holowniczy. Rozwiązanie to zapewnia estetyczny wygląd pojazdu. Niestety ma ono jedną wadę, nie każdy hak z zastosowanym systemem pionowego wczepu nadaje się do transportu bagażnika rowerowego. Najczęściej dotyczy to mniejszych pojazdów. W przypadku mechanizmu poziomego gniazdo kuli jest widoczne, dzięki czemu wpinanie kuli jest jeszcze bardziej komfortowe.
– Niezależnie od mechanizmu haki wypinane cechują wytrzymałość, bezpieczeństwo oraz łatwość i wygodna obsługi. W dwóch prostych ruchach zwalniających kulę z jej gniazda bez wysiłku można wypiąć wystający element zaczepu i bezpiecznie przewozić go w samochodzie. Wystarczy jedynie delikatnie docisnąć i przekręcić dźwignię. Bez dodatkowych narzędzi, siły czy potrzeby wchodzenia pod samochód – opisuje Robert Lichocki, dyrektor sprzedaży Brink Group w Polsce. – Jeszcze szybsze i prostsze jest wpinanie kuli. Wystarczy umieścić element w gnieździe i docisnąć.
Ponadto dwustopniowy system zapadek oraz dodatkowy zamek uniemożliwiają niekontrolowane wypięcie się kuli zaczepu w trakcie używania haka holowniczego. Osoby ceniące komfort związany z użytkowaniem haka holowniczego powinny rozważyć zakup zaczepu chowanego pod zderzak samochodu. Jest to najnowocześniejsze i najdroższe rozwiązanie dostępne na rynku. W tego typu hakach kula, kiedy nie jest ciągnięta przyczepa, nie zostaje wypięta, ale schowana pod zderzak. Kiedy chcemy używać zaczepu, wystarczy nacisnąć guzik i wcisnąć kulę w przeznaczone dla niej miejsce w zderzaku.
Niezależnie od wybranego modelu zaczepu ważne jest, aby produkt miał tabliczkę znamionową, która stanowi potwierdzenie posiadanych przez hak homologacji. Znajdują się na niej także informacje dotyczące maksymalnego uciągu oraz obciążenia pionowego kuli zaczepu.

Montaż i legalizacja
Po wybraniu modelu zaczepu holowniczego i zakupie czas na montaż. Wśród użytkowników internetowych grup dyskusyjnych często zadawane jest pytanie o możliwość samodzielnego zamontowania haka holowniczego oraz wiązki elektrycznej. Ze względu na komfort i bezpieczeństwo poruszania się zespołem pojazdów zalecane jest skorzystanie z usług profesjonalnych punktów specjalizujących się w montażu. Chociaż do każdego produktu dołączone są instrukcja obsługi oraz kompletny zestaw montażowy (niezbędne jest osobne dokupienie wiązki elektrycznej), odpowiednie zamontowanie zaczepu z uwzględnieniem nowoczesnej elektroniki w pojeździe może stanowić wyzwanie. Od tego, do czego hak holowniczy będzie wykorzystywany, zależy także dobór wiązki elektrycznej. W ofercie producentów dostępne są wiązki uniwersalne oraz dedykowane, siedmio- lub trzynastobiegunowe. Wybór między siedmio- a trzynastobiegunową wiązką zależy od tego, do czego zaczep będzie używany. Trzynastobiegunowa wiązka elektryczna niezbędna jest w przypadku ciągnięcia przyczepy kempingowej – zapewnia dopływ prądu do wszystkich podstawowych świateł oraz świateł cofania, sprzętów elektrycznych, umożliwia także ładowanie jej akumulatora. W przypadku lekkich przyczep i bagażników rowerowych wystarczająca jest wiązka siedmiobiegunowa. Zainwestowanie większych środków finansowych w dedykowaną wiązkę elektryczną może okazać się dobrym wyborem, ponieważ zapewnia ona większe bezpieczeństwo i komfort prowadzenia zespołu pojazdów. Wiązka tego typu powstaje przy współpracy producentów zaczepów holowniczych i samochodów, co zapewnia łatwość montażu i użytkowania. Wybór dedykowanej wiązki może okazać się wyborem słusznym także ze względu na coraz nowocześniejsze oprogramowania komputerów pokładowych odpowiedzialnych za prawidłowe działanie dodatkowych funkcji w samochodzie (np. czujników cofania). Coraz częściej wykorzystywany jest także system stabilizacji toru jazdy. Odpowiada on za wykrywanie niestabilności w torze jazdy przyczepy. Uruchamiając jej hamulec najazdowy, przywraca równy tor jazdy przyczepy i uniemożliwia jej tzw. wężykowanie, które może doprowadzić do wywrócenia zarówno przyczepy, jak i ciągnącego ją samochodu.
Niezależnie od tego, czy zdecydujemy się na montaż zaczepu w profesjonalnym warsztacie, czy zrobimy to samodzielnie, niezbędna jest legalizacja. Oznacza to dokonanie adnotacji w dowodzie rejestracyjnym pojazdu, informującej o posiadaniu haka holowniczego. Wpisu do dowodu rejestracyjnego dokonujemy w wydziale komunikacji po wcześniejszej wizycie na stacji kontroli pojazdów i pozytywnym przejściu badań technicznych, o czym świadczy otrzymane zaświadczenie. Podczas dokonywania adnotacji wymagane są następujące dokumenty: dowód rejestracyjny pojazdu, karta pojazdu, jeśli została wydana, zaświadczenie ze stacji kontroli pojazdów, dowód tożsamości, w wymagającej tego sytuacji także pełnomocnictwo dla wskazanej osoby, dokument potwierdzający posiadanie ubezpieczenia OC.
Chociaż hak holowniczy w dużej mierze kojarzy się głównie z elementem niezbędnym do ciągnięcia przyczep kempingowych w sezonie letnim, to nie można zapominać, że często jest on przydatny także poza okresem urlopowym. Transport materiałów budowlanych, mebli czy innych wielkogabarytowych ładunków nie będzie już problemem. Znajomość podstawowych typów haków holowniczych, ich zalet i wad oraz spoczywających na nas obowiązków po zamontowaniu zaczepu ułatwi proces zakupu i późniejsze użytkowanie haka.