Olej silnikowy jest jednym z najważniejszych płynów eksploatacyjnych w samochodzie. Obniża współczynnik tarcia w silniku i zapobiega zatarciom jego elementów, pomaga utrzymywać odpowiednią temperaturę, chroni go przed korozją i utrzymuje w czystości. 

Czy już czas?
Informacje o tym, z jaką częstotliwością powinniśmy dokonywać wymiany oleju silnikowego i jaka jego ilość wymagana jest do danego silnika, zawarte są w książce serwisowej samochodu – to wskazówki producenta pojazdu. W zależności od wersji silnika potrzebujemy od 3 do nawet ponad 10 l. Na częstotliwość wymiany ma wpływ także styl jazdy kierowcy czy warunki eksploatacji samochodu. Zazwyczaj zaleca się, aby olej wymieniać nie rzadziej niż co 15 tysięcy kilometrów. Częstszej wymiany powinni dokonywać kierowcy samochodów z silnikiem Diesla – w takich jednostkach napędowych może dochodzić do wymieszania oleju silnikowego z napędowym, co skraca żywotność tego pierwszego, szczególnie przy częstym hamowaniu i ruszaniu.
– Poziom oleju silnikowego trzeba kontrolować regularnie – mówi Robert Gałkowski, ekspert techniczny Shell Polska. – Niestety, kierowcy często popełniają błąd i między przeglądami nie zaglądają pod maskę. Mylnie zakładają, że skoro nie świeci się kontrolka, to wszystko jest w porządku. Trzeba pamiętać, że olej odpowiada za smarowanie podzespołów silnika, a co za tym idzie – zapewnia ich płynną pracę, ochronę przed zużyciem, chłodzenie i wyższe osiągi. Jeśli planujemy dłuższy wyjazd i wiemy, że zbliża się czas wymiany oleju silnikowego, to najlepiej skrócić nieco interwał i wymienić środek smarny wraz z filtrem. Długotrwała jazda na zużytym oleju może przyczynić się do wielu drogich awarii. 

Dobieramy idealny olej
Pierwszym krokiem do wymiany oleju silnikowego jest wybór odpowiedniego produktu. Aby podjąć właściwą decyzję związaną z zakupem danego środka smarnego, nie trzeba być ekspertem.
Kupując olej, powinniśmy kierować się przede wszystkim rekomendacjami producenta auta i zwrócić uwagę na jego rodzaj. Najczęściej stosowany podział olejów silnikowych wyodrębnia produkty mineralne, półsyntetyczne i syntetyczne. Najlepiej wypada olej syntetyczny. Zapewnia najlepszą ochronę nowoczesnych silników, doskonale sprawdza się zarówno w niskich, jak i wysokich temperaturach, na które narażone są jednostki napędowe.
Rozwiązania stosowane w nowoczesnych silnikach i coraz bardziej restrykcyjne normy środowiskowe znacząco zwiększyły potrzebę stosowania wysokiej jakości olejów silnikowych. Współczesne jednostki napędowe wymagają używania produktów smarnych o coraz niższej klasie lepkości, stworzonych przy zastosowaniu innowacyjnych technologii i rozwiązań, które utrzymują silnik w czystości i dobrym stanie oraz zapewniają odpowiednie smarowanie.
Dobrym przykładem wysokiej jakości oleju syntetycznego jest Shell Helix Ultra ECT C2/C3 0W-30. Oleje Shell Helix Ultra powstają z wykorzystaniem rewolucyjnej technologii Shell PurePlus, w której syntetyczna baza olejowa jest uzyskiwana z gazu ziemnego, a nie z ropy naftowej. Środki smarne oparte na olejach bazowych wytwarzanych w tej technologii są praktycznie pozbawione zanieczyszczeń, które znajdują się w ropie naftowej, co pozwala utrzymać najwyższe parametry eksploatacyjne silnika. Dzięki temu produkty Shell Helix Ultra pomagają zachować optymalną czystość jednostki napędowej, zbliżoną do fabrycznej. Z kolei wysoki wskaźnik lepkości produktu zapewnia optymalne smarowanie w wysokich temperaturach pracy i pompowalność w niskich.
Wspomniana klasa lepkości to równie ważny parametr. Świadczy ona o tym, jak bardzo zmienia się lepkość oleju podczas wahań temperatury pracy silnika. Im wyższy jest wskaźnik lepkości, tym mniejsza jest ta zmiana. Ze względu na utrzymanie silnika i wszystkich jego elementów w idealnej kondycji olej powinien być płynny w niskich temperaturach, ale jego lepkość nie może być za niska w wysokiej temperaturze pracy. Wysoki wskaźnik lepkości pokazuje, że olej dobrze spełnia swoje zadania w różnych temperaturach. Klasy lepkości opisywane są przez dwie wartości podzielone myślnikiem, np. 5W-40. Pierwsza cyfra pozwala określić, w jakim zakresie niskich temperatur może pracować olej – im niższa jest wartość, tym niższa temperatura pracy środka smarnego. Druga cyfra wskazuje parametry dla temperatur maksymalnych.
Przy wyborze produktu smarnego warto korzystać z internetowych narzędzi, takich jak np. Shell LubeMatch. Wystarczy wejść na stronę internetową, wybrać producenta i model samochodu, a aplikacja podpowie, jaki rodzaj oleju silnikowego Shell Helix jest odpowiedni do danego samochodu.

Zanim zaczniesz wymianę oleju, zadbaj o siebie
Przed rozpoczęciem wymiany trzeba założyć okulary i rękawiczki ochronne, aby zabezpieczyć dłonie przed poparzeniem, i przygotować duży pojemnik, do którego spłynie zużyty olej. Wymianę oleju silnikowego należy przeprowadzić, gdy silnik auta jest ciepły, ponieważ wyższa temperatura przyspieszy proces wyciekania przepracowanego środka smarnego. Niezwykle istotne jest ustawienie – auto powinno stać na możliwie poziomym podłożu. Najwygodniej będzie wykonać ten zabieg w garażu z kanałem lub z użyciem podnośnika.

Zaczynamy wymianę!
Przygotowany pojemnik ustawiamy pod miską olejową, w okolicy śruby spustowej. Następnie za pomocą klucza nastawnego powoli luzujemy i odkręcamy korek, obracając go w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara. Po wyjęciu korka odkładamy go w bezpieczne miejsce. Następnie możemy zrobić sobie krótką przerwę, ponieważ zanim olej całkowicie spłynie, potrzeba nawet około 30-45 minut. Po tym czasie zakręcamy korek spustowy oleju, zwracając szczególną uwagę na to, by nie dokręcić go zbyt mocno.
Gdy przepracowany olej silnikowy został spuszczony, możemy wymienić filtr. Zaczynamy od wykręcenia starego filtra i dokładnego oczyszczenia miejsca jego mocowania. Przed wkręceniem nowego filtra nanosimy trochę świeżego oleju na uszczelkę. Nowy filtr powinien zostać wkręcony ręcznie, z wyczuciem, tak aby nie uszkodzić uszczelki i nie przekręcić gwintu. Po wymianie filtra można przystąpić do wlania nowego oleju silnikowego. Ważne – nie wlewamy od razu całego środka smarnego, ale ok. ¾ planowanego litrażu. Następnie należy poczekać kilka minut, aż olej rozprowadzi się w silniku. Sprawdzamy poziom środka smarnego przy użyciu bagnetu. Jeśli oleju jest za mało, należy dolać kolejną porcję i powtarzać proces sprawdzania do momentu, gdy wskaźnik pokaże maksymalny poziom. Dopiero wtedy można zakręcić pokrywkę wlewu.

Test przy pracy silnika
W dalszej kolejności warto uruchomić silnik na 10-15 min, by pozwolić mu popracować na wolnych obrotach. Po tym czasie wyłączamy silnik na około 5 min, by ponownie sprawdzić poziom oleju. W przypadku kiedy jest zbyt niski, należy uzupełnić brak, jednocześnie upewniając się, że środek smarny nie wycieka przez korek spustowy. Jeśli wszystko jest w porządku, wymiana oleju silnikowego została przeprowadzona prawidłowo. Na koniec notujemy datę w kalendarzu i aktualny przebieg samochodu, aby wiedzieć, kiedy należy dokonać kolejnej wymiany.

Utylizacja przepracowanego oleju
Zużyty olej jest bardzo toksyczny, pod żadnym pozorem nie można go wylać do kanalizacji. Należy go przelać do zamykanego pojemnika, a ten dostarczyć do warsztatu samochodowego lub odpowiedniego punktu zajmującego się utylizacją przepracowanych olejów silnikowych zgodnie z obowiązującymi przepisami. Lokalne centra recyklingu oferują taką usługę bezpłatnie.