Co właściwie kryje się pod słowem “konserwacja” i jak powinno być rozumiane w odniesieniu do nadwozia samochodu? Czy jest konieczna, czy można ją pominąć?
Odpowiedź na pierwsze pytanie jest prosta, na drugie musimy sobie odpowiedzieć sami. Konserwacja w motoryzacji dotyczy konserwacji i pielęgnacji fabrycznego zabezpieczenia antykorozyjnego nadwozia samochodu: powłoki lakierowej, spodu nadwozia - zwanego potocznie podwoziem i profili zamkniętych – rys. 1.
Fabryczne zabezpieczenie antykorozyjne jest zabezpieczeniem bardzo dobrym i nie wymaga żadnego dodatkowego zabezpieczenia. Producenci samochodów zabraniają wręcz jakiegokolwiek dodatkowego zabezpieczenia. Nie wyrażają także zgody na jakąkolwiek konserwację nałożonego fabrycznie zabezpieczenia. Jednocześnie wydłużają gwarancję na trwałość karoserii, ale jest ona obłożona wieloma warunkami, jak np. korozja do perforacji blachy, coroczne przeglądy i uzupełnianie ubytków powłok antykorozyjnych. Każda powłoka antykorozyjna jest powłoką porowatą. Także, wcześniej czy później, powstają na jej powierzchni mikropęknięcia prowadzące do mikroognisk korozyjnych i korozji blach nadwozia. Żadna powłoka antykorozyjna nie jest zabezpieczeniem wiecznym, w celu prze-dłużenia jej żywotności wymaga okresowej konserwacji. Zakaz konserwacji fabrycznego zabezpieczenia antykorozyjnego ma tylko jedno uzasadnienie: konserwacja wydłuża żywotność nadwozia, co w konsekwencji powoduje spadek sprzedaży samochodów nowych. Brak konserwacji powoduje wcześniejsze skorodowanie karoserii, a zastosowanie do konserwacji materiałów woskowych nie powoduje żadnych ujemnych skutków na lakierze, podwoziu i w profilach zamkniętych. Są to najlepsze środki do konserwacji. Na powierzchniach zewnętrznych, czyli lakierowanych, każda rysa czy uszkodzenie lakieru jest zauważone i może być szybko usunięte. Podobnie uszkodzenie powłoki ochronnej na podwoziu jest względnie szybko zauważone, chociażby podczas corocznej obsługi technicznej. Natomiast uszkodzenia powłoki chron-nej w profilach zamkniętych nie jesteśmy w stanie sprawdzić. A jest ona najważniejszym zabezpieczeniem antykorozyjnym. Każdy samochód koroduje od wewnątrz, a nie od zewnątrz. Dlatego należy zwrócić uwagę na konserwację tego zabezpieczenia oraz na zabezpieczenie profili zamkniętych podczas naprawy. Powstały w profilach zamkniętych proces korozji rozwija się powoli, ale przez cały czas eksploatacji pojazdu. Nawet w samochodach wykonanych z blach ocynkowanych. Dlatego brak konserwacji doprowadza do szybkiego skorodowania nadwozia. Bez względu na to co mówią producenci, każdy samochód wykonany z metalu będzie korodował. Efekt końcowy zależy tylko od czasu i ilości wykonanych konserwacji, które wydłużają żywotność nadwozia.
Powłoka lakierowa
Powłoka lakierowa jest jedną z trzech antykorozyjnych powłok nadwozia samochodu. Jest ona bardzo ważna ze względu na jej estetyczne walory. Nieczyszczona i nie myta, bez konserwacji preparatami woskowymi, ulega bardzo szybko zniszczeniu, staje się matowa, porysowana i szorstka. Także te powłoki, które pokrywane są warstwą twardego lakieru bezbarwnego. Jest on odporny na działanie wielu agresywnych związków chemicznych, ale krótkotrwale. Częste mycie nadwozia i jego woskowanie wydłuża estetyczną i antykorozyjną funkcję powłoki lakierowej. Szczególnie, gdy samochód garażowany jest pod chmurką. Dla powłoki lakierowej najgorszym momentem jest poranna rosa, w której rozpuszczają się różne, zawarte w powietrzu związki chemiczne. Podczas późniejszego parowania wody pod wpływem promieni słonecznych stężenie tych związków rośnie bardzo szybko. Nie usunięcie ich, np. przez mycie, prowadzi do trwałego uszkodzenia powłoki lakierowej – rys. 2.
Nie zawsze zdajemy sobie sprawę, że zwykłe, naturalne czynniki mogą spowodować uszkodzenie lakieru. Najważniejsze z nich to:
- roztwory alkaliczne: wapno, cement, agresywne środki myjące;
- opady kwaśnego deszczu;
- miodowa, lepka substancja kapiąca z drzew, a produkowana przez mszyce;
- odchody pszczele;
- komary i insekty rozbijające się na przednich elementach karoserii;
- ekstrementy ptasie;
- żywice drzew itp.;
- metaliczne osady z kominów kotłowni w postaci drobnych opiłków metalu wbitych w powłokę lakieru.
Nawoskowanie czystej powłoki lakierowej daje dodatkową ochronę nadwozia. Preparaty woskowe zawierające wosk Carnauba jednocześnie odnawiają zmatowiałe i zaniedbane powłoki lakierowe. Czyszczą, polerują i konserwują w jednym cyklu pracy. Są przystosowane do samodzielnego, nieskomplikowanego nakładania, także na wilgotne powierzchnie lakieru.
Powłoka na podwoziu
Zabezpieczenie antykorozyjne podwozia narażone jest na działanie silnego strumienia wody spod kół i rozpuszczonych w niej różnych związków chemicznych, uderzeń kamieni i piasku oraz innych mechanicznych uszkodzeń. Powłoka antykorozyjna podwozia samochodu mimo braku widocznych uszkodzeń mechanicznych ulega powolnemu procesowi starzenia, twardnienia i ścierania. Na jej powierzchni powstają mikropęknięcia, które z upływem czasu pogłębiają się i w konsekwencji prowadzą do ognisk korozji. Zastosowanie woskowych środków konserwujących uelastycznia fabryczną powłokę antykorozyjną i powstrzymuje proces powiększania się mikropęknięć – rys. 3.
Inaczej postępujemy, gdy na podwoziu została uszkodzona powłoka antykorozyjna, a powierzchnia blachy karoseryjnej jeszcze nie zaczęła korodować. Przed nałożeniem powłoki konserwującej konieczne jest zabezpieczenie odsłoniętej blachy masą kauczukową lub kauczukowo-bitumiczną. Schemat postępowania w takim przypadku widać na rysunku 4.
Proces konserwacji komplikuje się, gdy uszkodzona powłoka antykorozyjna podwozia została uszkodzona i blacha zaczęła już korodować. Masy konserwującej, a tym bardziej masy zabezpieczającej antykorozyjnie, nie można nakładać na pokryte rdzą blachy nadwozia. Dlatego też, wcześniej usuwamy luźną rdzę za pomocą szczotki drucianej lub papieru ściernego o małej ziarnistości. Rdzę zalegającą głęboko neutralizujemy za pomocą tzw. odrdzewiaczy. Pomimo szybkiego wysychania takiego preparatu na powierzchni zewnętrznej, należy odczekać min. 14 godzin, aż do zakończenia pełnej reakcji chemicznej w ogniskach korozji – rys. 5.
Po całkowitym wyschnięciu preparatu odrdzewiającego, usuwamy resztki, które nie zareagowały chemicznie. Należy pamiętać, że preparat reaguje tylko z rdzą w ogniskach korozji. Na powierzchniach surowej blachy tworzy ciemną, ale przejrzystą warstwę, a na powierzchniach starej masy antykorozyjnej powstaje z preparatu biało-szara galareta.
Usuwanie resztek wykonujemy ręcznie przy użyciu papieru ściernego. Dopiero na tak przygotowaną powierzchnię surowej blachy, z ogniskami korozji związanymi chemicznie, nakładamy podkład antykorozyjny i właściwą masę zabezpieczającą podwozie przed korozją- rys. 6.
Omówione powyżej przypadki dotyczą konserwacji antykorozyjnego zabezpieczenia nadwozia od strony zewnętrznej. Ewentualne uszkodzenia powłoki antykorozyjnej lub zaistniałe już procesy korozyjne mogą być zauważone i szybko usunięte lub powstrzymane. Natomiast w profilach zamkniętych proces korozji przebiega w inny, niekontrolowany i niewiadomy sposób.
Powłoka w profilach zamkniętych
W profilach zamkniętych panuje prawie zawsze wilgoć. Rozpuszczone w niej związki chemiczne w powolny, ale ciągły sposób działają destruktywnie na powłoki ochronne. W nowoczesnych samochodach coraz więcej elementów i powierzchni podwozia jest osłoniętych, np. plastikowymi nadkolami, osłonami układu wydechowego, zbiornikiem paliwa i różnymi innymi. Te osłonięte części i elementy podwozia traktuje się jako profile zamknięte. Można powiedzieć, że w nowych samochodach zwiększa się przestrzeń profili zamkniętych, a zmniejsza powierzchnia zabezpieczonych antykorozyjnie powierzchni podwozia.
Profile zamknięte to miejsca trudno lub w ogóle niedostępne. Konieczne jest zatem zastosowanie takich preparatów, które równomiernie pokryją wszystkie powierzchnie blach, wnikną w szczeliny połączeń blach i zabezpieczą antykorozyjnie. Zadania takie spełniają tylko woskowe środki konserwujące, które mogą być także stosowane do zabezpieczenia antykorozyjnego po naprawie blacharsko-lakierniczej.
Od mas do profili zamkniętych wymaga się, aby spełniały następujące właściwości:
- zdolność wypierania wilgoci z podłoża;
- zdolność penetrowania w złącza i szczeliny między blachami;
- odporność na korozję i starzenie;
- przyleganie do powierzchni lakierowanych i surowej blachy;
- hamowanie rozpoczętych procesów korozyjnych;
- odporność na podwyższoną temperaturę;
- zawierają inhibitory korozji.
Masa do konserwacji i zabezpieczania profili zamkniętych jest masą cienkopowłokową. Wystarczy cienka warstwa do prawidłowego zabezpieczenia przed korozją.
Uwaga! Podstawową zasadą zabezpieczania czy konserwacji profili zamkniętych jest wprowadzenie mniej masy, ale wszędzie, niż więcej masy tylko w kilka miejsc – rys. 7.
Jednak sama masa to nie wszystko. Do prawidłowego nałożenia masy
w profile zamknięte, czyli jej rozpylenia, potrzebny jest pistolet ciśnieniowy o ciśnieniu roboczym powyżej 6 barów oraz dwie sondy: długa, za pomocą której można masę woskową wprowadzić w najdalsze trudno dostępne miejsca i krótka, za pomocą której natryskujemy masę woskową na powierzchnie i łatwo dostępne profile zamknięte – rys. 8. Sonda długa zakończona jest końcówką rozpylającą, z której masa wpływa w postaci dwóch stożków, jednego do przodu, a drugiego do tyłu – rys. 9.
Do konserwacji fabrycznego zabezpieczenia antykorozyjnego należy stosować materiały o wysokiej jakości i narzędzia dostosowane do tych materiałów. Jest to możliwe, ponieważ poważne firmy oferują nie tylko same produkty, ale także narzędzia i technologię do ich nakładania. Nakładając masę o wysokiej jakości podręcznym narzędziem, nie wykorzystamy wszystkich jej właściwości. I odwrotnie, nie uzyskamy zamierzonego efektu końcowego, stosując profesjonalne narzędzia do mas o niskiej jakości.
Nawet najlepsze powłoki antykorozyjne nie wytrzymują próby czasu. Konieczna jest ich konserwacja. Nie wszystkich właścicieli samochodów stać na to, aby sprawdzać słuszność tego stwierdzenia na własnym samochodzie. A jeżeli konserwacja, to przede wszystkim profili zamkniętych. Należy pamiętać, że samochód koroduje od wewnątrz na zewnątrz, a nie odwrotnie. Dlatego, gdy korozja pojawi się na zewnętrznej powierzchni nadwozia, oznacza to, że blacha jest już skorodowana na całej grubości – rys. 10.
Wiesław Wielgołaski
e-mail: biuro@wielgolaski
Komentarze (0)