pojazdów zasilanych gazem na SKP

Stosowanie gazu jako paliwa do zasilania silników pojazdów samochodowych ma już stosunkowo długą historię. Jednak dopiero na przełomie XX i XXI wieku nastąpił gwałtowny rozwój w tej dziedzinie. Zwłaszcza w latach 1998-2005 w naszym kraju właściciele aut zaczęli na skalę masową montować w swych pojazdach gazowe instalacje zasilające. Wynikało to przede wszystkim z tego, iż gaz płynny LPG (propan-butan) jako paliwo był stosunkowo tanim źródłem napędu w porównaniu paliwami tradycyjnymi, czyli benzyną czy olejem napędowym. W olbrzymich ilościach powstawały na rynku motoryzacyjnym zakłady specjalizujące się w montażu instalacji gazowych w pojazdach, a i tak na wykonanie tego typu usługi właściciele samochodów czekali w kolejkach. Panujące w tym zakresie tendencje zauważyli również producenci pojazdów i zaczęli oferować nowe fabrycznie auta, wyposażone w instalacje umożliwiające zasilanie silnika tego rodzaju paliwem.



Samochody zasilane gazem podlegają obowiązkowi przeprowadzania corocznego okresowego badania technicznego, dokonywanego w Okręgowych Stacjach Kontroli Pojazdów oraz w Stacjach Kontroli Pojazdów o podstawowym zakresie badań, poszerzonym o upoważnienie “c”.

Ze względu na liczbę eksploatowanych pojazdów wyposażonych w instalacje gazowe, konieczne stało się wprowadzenie odpowiednich przepisów prawnych, regulujących zasady bezpiecznego użytkowania tego typu samochodów i jednoznacznie określających zasady ich dopuszczania do eksploatacji oraz sposoby ich kontroli i przeprowadzania okresowych badań technicznych tych pojazdów. Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa o ruchu drogowym, pojazdy zasilane gazem podlegają obowiązkowi przeprowadzania corocznego okresowego badania technicznego, dokonywanego w Okręgowych Stacjach Kontroli Pojazdów oraz w Stacjach Kontroli Pojazdów o podstawowym zakresie badań, poszerzonym o upoważnienie “c.”

Zgodnie z zamysłem stworzonych przepisów prawnych, nie powinno się dopuszczać do rejestracji, a związku z tym również i eksploatacji pojazdów z niesprawną lub nieprawidłowo funkcjonującą instalacją gazową. Dotyczy to zarówno pojazdów już eksploatowanych, jak i tych, w których obecnie montowana jest gazowa instalacja zasilająca. Obecnie dopuszczenia pojazdów wyposażonych w instalacje gazowe oraz wymagania im stawiane uzależnione są od daty:
- pierwszej rejestracji,
- uzyskania odpowiedniej adnotacji w dowodzie rejestracyjnym o przystosowaniu do zasilania gazem.

Do dnia 31.12.2001 roku był to wpis w dowodzie rejestracyjnym, którego dokonywała stacja diagnostyczna po wykonaniu odpowiedniego badania kontrolnego. Od 1.01.2002 roku wpis w dowodzie rejestracyjnym realizowany jest przez wydział komunikacji na podstawie wyciągu ze świadectwa homologacji. Od 17.10.2003 roku dodatkowo w wydziale komunikacji wymagane jest przedstawienie faktury za montaż instalacji, wystawionej przez upoważniony do tego zakład (zgłoszony na odpowiednią listę w Instytucie Transportu Samochodowego).

Zgodnie z obowiązującymi zaleceniami, badanie kontrolne pojazdu wyposażonego w gazową instalację zasilającą w trakcie badań technicznych rozpoczyna się od oględzin zewnętrznych instalacji, powiązane ze sprawdzeniem:
- ważności protokołu i decyzji wydanej przez Transportowy Dozór Techniczny dotyczący sprawności zbiornika gazu;
- oznakowania homologacyjnego (cecha “E”) elementów instalacji (oznaczenie to dotyczy tylko instalacji dopuszczonych po 30.05.1999 dla LPG i po 31.12.2003);
- poprawności i kompletacji instalacji oraz sposobów jej połączenia i umiejscowienia w pojeździe;
- ogólnego stanu technicznego instalacji poprzez kontrolę:
– zbiornika i wykrycia ewentualnych przeróbek;
– prawidłowości ukształtowania przewodów metalowych wysokiego ciśnienia oraz lokalizację ewentualnych załamań czy otarć;
– stanu technicznego przewodów elastycznych;
– poprawności zaciśnięcia metalowych opasek na końcach przewodów niskiego ciśnienia i wentylacyjnych;
– stanu technicznego przewodów elektrycznych elektrozaworów.
Kolejną czynnością kontrolną wykony-waną w trakcie badań technicznych na SKP pojazdu wyposażonego w gazową instalację zasilającą jest sprawdzenie szczelności instalacji. Polega ona na pokryciu preparatem połączeń przewodów i elementów instalacji, gniazda zaworu bezpieczeństwa i zaworu napełniania oraz elektrozaworu gazowego i wykryciu pojawiających się ewentualnych pęcherzyków gazu (bez względu na pracę czy unieruchomienie silnika) lub dokonania sprawdzenia instalacji pod tym kątem przy użyciu detektora gazu wykrywającego emisję węglowodorów z instalacji.



Do sprawdzania szczelności i lokalizacji ewentualnych wycieków stosowany jest w Stacjach Kontroli Pojazdów detektor wycieków sygnalizujący zwiększone stężenie węglowodorów.

W trakcie prowadzonych badań technicznych pojazdów wyposażonych w instalacje gazowe, przyczyną niedopełnienia warunków eliminujących pojazd z dalszej eksploatacji bez usunięcia niesprawności lub dopełnienia odpowiednich formalności może być:
- nieszczelność elementów i podzespołów instalacji,
- brak sygnalizacji układu zasilania gazem,
- nieprawidłowe rozprowadzenie przewodów instalacji w pojeździe,
- wypływ gazu z reduktora do mieszalnika po zatrzymaniu silnika,
- brak ważnego w dniu badania protokołu i decyzji TDT (Transportowego Dozoru Technicznego) lub oznakowania TDT zbiornika,
- brak homologacji dla elementów i podzespołów instalacji.
Samochody wyposażone w gazową instalację zasilającą muszą być kontrolowa-ne w trakcie badań technicznych również pod kątem emisji zanieczyszczeń zawartych w spalinach. Wartości emisji nie mogą przekraczać dopuszczalnego poziomu zarówno przy zasilaniu gazem, jak i paliwem bazowym.

Stacje Kontroli Pojazdów uprawnione do przeprowadzania badań technicznych pojazdów przystosowanych do zasilania gazem muszą być wyposażone w alarmowe czujniki gazu:
- płynnego (propan-butan) – LPG – który zainstalowany musi być jak najniżej posadzki stanowiska, a w przypadku, gdy wyposażone jest ono w kanał przeglądowy musi się on znajdować w kanale jak najniżej jego podłogi;
- ziemnego - (CNG) – który powinien być zamocowany jak najwyżej w pomieszczeniu obiektu stacji.

mgr Andrzej Kowalewski