Stały klient powinien być przynajmniej poinformowany przez specjalistów przedsiębiorstwa, czy cena wykonanej naprawy uszkodzeń pojazdu jest rzeczywistą wartością szkody i jakie dodatkowe uprawnienia przysługują mu w tym zakresie.

Wykonana naprawa uszkodzeń elementu pojazdu, nawet przy prawidłowo ustalonej jej cenie, nie oznacza najczęściej przywrócenia stanu tego elementu do stanu sprzed uszkodzenia i nie jest realizowana zgodnie z zaleceniami producenta pojazdu. Po naprawie zawsze następuje zmiana wartości takiego elementu, najczęściej spadek jego wartości i całego pojazdu. Ubytek wartości to naturalny element szkody w pojeździe. Poniżej opisany przykład uzmysłowi rzeczywistą wagę tego problemu.
W przedsiębiorstwie transportowym w zdarzeniu spowodowanym przez obcego sprawcę w 19. dniu użytkowania uszkodzeniu uległ samochodowy ciągnik siodłowy DAF XF 480 FT Super Space Cab. Naprawa tego pojazdu polegała na wymianie zniszczonych komponentów (OEM) na nowe oryginalne części zamienne serwisowe (OES), z wyjątkami. Wyprostowano uszkodzenia stalowej ramy ciągnika, dwóch aluminiowych zbiorników na paliwo i tłumika. Wykonano lakierowanie wymienionych i naprawionych elementów. Do naprawy lakierniczej użyto lakierów refinishowych marki przeznaczonej do naprawy pojazdów ciężarowych, czyli nieoryginalnej (AM).
Ciągnik przed uszkodzeniem był „bezwypadkowy”, a po naprawie stał się „powypadkowy”. Dlatego poza ceną usługi naprawy jego uszkodzeń w kwocie 370 698,76 zł netto dodatkowo wystąpił w nim jako element szkody „ubytek wartości rynkowej”. Okoliczność ta powstała w tym przypadku zarówno w wyniku uszkodzenia i wykonania naprawy ciągnika, ale także w wyniku przyjętego sposobu wykonania naprawy ramy, dwóch zbiorników paliwa i tłumika. Nastąpił spadek (ubytek) wartości rynkowej ciągnika w kwocie ok. 18 550 zł netto. Ponieważ o sposobie naprawy ramy i zbiorników paliwa oraz tłumika, jako elementów szkody likwidowanej z ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, zdecydował specjalista ubezpieczyciela, to także ten element szkody i należnego odszkodowania musiał pokryć ubezpieczyciel. Nietrudno wyobrazić sobie sytuację, że w ramach zawartej umowy o stałej współpracy decyzję o takim sposobie naprawy podjąłby specjalista przedsiębiorstwa naprawczego. Jest pewne, że ubezpieczyciel, niezależnie od stałej umowy o współpracy, odmówiłby pokrycia w całości lub w części ubytku jego wartości jako elementu szkody. Wtedy przynajmniej część ubytku wartości ciągnika musiałoby pokryć przedsiębiorstwo naprawcze.

Ceny roboczogodziny przedsiębiorstwa naprawczego a ceny konkurencji
Ceny roboczogodzin powypadkowych prac naprawczych w każdym przedsiębiorstwie, niezależnie od kształtujących je opisanych w artykule czynników, nie powinny zbytnio odbiegać od cen stosowanych w porównywalnych konkurencyjnych przedsiębiorstwach funkcjonujących na lokalnym rynku. Tak zalecają ekonomiści i specjaliści od marketingu. Poglądy takie można spotkać w sporach sądowych, w których zadaniem powołanego biegłego jest ustalenie, czy przyjęty w cenie usługi koszt (cena) roboczogodziny występuje na lokalnym rynku.
Biegły ma do rozwiązania kilka problemów. Dotychczas nie określono w literaturze, co w przypadku motoryzacyjnego przedsiębiorstwa specjalizującego się w naprawach powypadkowych pojazdów znaczy pojęcie „lokalny rynek napraw powypadkowych”. Czy naprawa uszkodzeń pojazdu eksploatowanego w Warszawie w przedsiębiorstwie naprawczym mającym siedzibę w Ostrołęce spełnia kryterium lokalnego rynku, czy już nie. Dotychczas nie określono także kryteriów porównywania przedsiębiorstw. Nawet oddział tego samego przedsiębiorstwa jest inny od pozostałych. Także przedsiębiorstwa naprawcze tej samej grupy kapitałowej znacznie różnią się między sobą strukturą organizacyjną, stanem zasobów jako środków świadczenia usług oraz kwalifikacjami wykonawców usług. To powoduje, że technologiczna organizacja prac naprawczych, posiadane wyposażenie i kwalifikacje wykonawców napraw są wystarczające, aby przy identycznych normach czasowych ekonomicznie uzasadnione ceny roboczogodzin w każdym przedsiębiorstwie były inne. Ponadto przedsiębiorstwo naprawcze musi udzielić gwarancji na wykonaną usługę naprawy powypadkowej pojazdu. Czasokres gwarancji powinien wynikać z użytych do naprawy części i materiałów zamiennych, ale także z zastosowanych metod naprawczych i jakości wykonania.
Te okoliczności stanowią składniki ceny wykonanej usługi, w tym głównie ceny roboczogodziny. Cena roboczogodziny powinna zawierać w sobie odpowiedni komponent gwarancyjny. Dlatego przy stosowaniu w kosztorysowaniu napraw identycznych norm czasowych cena roboczogodziny jest jedynym czynnikiem, który odróżnia przedsiębiorstwo naprawcze od innych przedsiębiorstw na lokalnym rynku.

Andrzej Sadowski