Od 1 stycznia 2022 r. wypalenie zawodowe uznawane jest za chorobę, na którą pracownik będzie mógł otrzymać L4. Objawy wypalenia wpływają nie tylko na życie zawodowe, dotykają również innych jego aspektów. Dotąd nie mogło być ono podstawą do otrzymania zwolnienia od pracy, teraz ma się to zmienić.

Od 1 stycznia 2022 r. wypalenie zawodowe uznawane jest za chorobę, na którą pracownik będzie mógł otrzymać L4. Objawy wypalenia wpływają nie tylko na życie zawodowe, dotykają również innych jego aspektów. Dotąd nie mogło być ono podstawą do otrzymania zwolnienia od pracy, teraz ma się to zmienić.
Syndrom wypalenia zawodowego to z pewnością kolejna choroba cywilizacyjna, która dotyka współczesne społeczeństwo. Jego objawy mogą być tak silne, że nie pozwalają na codzienne wykonywanie zawodowych obowiązków, a brak jakichkolwiek działań i reakcji może spowodować, że pracownik popełnia błędy skutkujące dotkliwymi konsekwencjami dla firmy.
W czerwcu 2019 r. WHO wpisało wypalenie zawodowe do Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób (ICD), klasyfikacja ta obowiązuje od 1 stycznia 2022 r.

Przyczyny wypalenia zawodowego
Według badań odpowiednich instytucji na wypalenie zawodowe mają wpływ następujące czynniki:

• nieadekwatne wynagrodzenie (41%),
• przeciążenie pracą (32%),
• nadgodziny (32%),
• nieefektywne zarządzanie w firmie (30%),
• brak związku między rolą pracownika a strategią firmy (29%),
• niska kultura pracy (26%).

Przyjmuje się, że problem wypalenia zawodowego najczęściej dotyka osoby pracujące w zawodach wymagających bliskich kontaktów interpersonalnych, takich jak psycholodzy, psychiatrzy, lekarze, pielęgniarki, nauczyciele, pracownicy społeczni, policjanci, urzędnicy oraz osoby pracujące w bliskim i bezpośrednim kontakcie z klientem. Jednak tak naprawdę może ono dotyczyć każdego.

Objawy wypalenia zawodowego
Zwykle wypalenie zawodowe jest długofalowym procesem, którego główną przyczyną są przewlekły stres, nadmierne zmęczenie oraz stawianie sobie zbyt ambitnych celów. Do rozpoznania objawów najczęściej stosuje się trójwymiarową teorię wypalenia, zgodnie z którą na tę chorobę składają się trzy elementy:

• fizyczne: poczucie wycieńczenia lub wyczerpania energii;
• emocjonalne: obniżony nastrój, negatywne uczucia lub zobojętnienie przejawiające się cynicznym i pozbawionym empatii zachowaniem;
• behawioralne: zmniejszona wydajność zawodowa, obniżenie oceny własnych dokonań i poczucie, że wszystko, co się robi, nie ma sensu lub jest niewystarczająco dobre.

Czy pracodawca może zapobiec wypaleniu zawodowemu?
Lepiej zapobiegać niż leczyć – głosi znana maksyma. Dlatego tak ważna jest równowaga pomiędzy życiem zawodowym i prywatnym. Trzeba pamiętać o zachowaniu balansu między obowiązkami zawodowymi i życiowymi, zadbać o zdrowe odżywianie, ruch, pozytywne samopoczucie, tak by być odpornym na stres w pracy i wypalenie zawodowe. Dodatkowo pracodawca, by chronić się przed masowymi zwolnieniami z racji wypalenia zawodowego, powinien zadbać o kondycję psychofizyczną pracowników. Wpłynie to zarówno na wydajność pracy, jak i zapobiegnie zwolnieniom z kodem nowej choroby. Wiele firm w obecnej sytuacji związanej z Covid-19 daje swoim pracownikom dodatkowy benefit w postaci możliwości skorzystania z terapii zdrowia psychicznego. To wielki i bardzo ważny krok również w razie wystąpienia wypalenia zawodowego. Zdecydowanie warto podejmować kroki, które uchronią pracowników przed wypaleniem, dbając o ich komfort pracy.

mgr Robert Gorczyca
ekspert prawa pracy
prawnik, specjalista ds. BHP
inspektor ochrony przeciwpożarowej