AFIR zastępuje Dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/94/UE z dnia 22 października 2014 r. w sprawie rozwoju infrastruktury paliw alternatywnych. Nowe przepisy wchodzą w życie 13 kwietnia 2024 r. W odróżnieniu do wspomnianej dyrektywy, AFIR będzie obowiązywał bezpośrednio, bez potrzeby implementacji. W nowych przepisach znalazły się regulacje dotyczące płatności ad hoc.

Kwiecień dla elektromobilnej branży i użytkowników elektryków może okazać się przełomowy. Wszystko za sprawą unijnego rozporządzenia ws. rozwoju infrastruktury paliw alternatywnych (AFIR), które wchodzi w życie. Nowe przepisy to bardzo istotny element strategii „Fit for 55”, bo przewidują więcej publicznych punktów ładowania na ulicach miast i przy autostradach w Europie. W nowych przepisach znalazły się regulacje, dotyczące sposobu płatności za usługi ładowania.

Przypomnijmy, nowe przepisy nakładają na operatorów stacji ładowania obowiązek umożliwienia kierowcom płatności za ładowanie aut elektrycznych za pomocą tzw. płatności ad hoc. Z definicji nie wymagają one od kierowców instalowania żadnej dodatkowej aplikacji czy rejestrowania się i zakładania konta użytkownika. W pierwszej kolejności zapis ten obejmie nowo uruchamiane stacje, ale docelowo operatorzy będą musieli dostosować infrastrukturę już działających stacji ładowania, zainstalowanych wzdłuż i na sieci TEN-T (Transeuropejskiej Sieci Transportowej).

Jak sprostać tym wyzwaniom? Ciekawym przykładem jest sieć Elocity. Na stacjach ładowania zrzeszonych w sieci Elocity znajdują się ładowarki różnych producentów i o różnych parametrach technicznych. Okazuje się, że na wszystkich stacjach obsługiwanych przez Elocity będzie można płacić z poziomu strony internetowej.

- Od 13 kwietnia 2024 roku wszystkie nowe stacje ładowania o mocy co najmniej 50 kW powinny zostać wyposażone w czytniki kart płatniczych lub urządzenie do płatności bezdotykowych - wyjaśnia Adrian Nocuń, CEO Elocity.

- W przypadku stacji o słabszej mocy rozwiązaniem może być zastosowanie urządzeń korzystających z internetu i umożliwiających bezpieczne płatności.

Rozwiązania, oparte na autorskim oprogramowaniu Elocity zintegrowanym z usługą eService sprawiają, że kierowcy mogą wygodnie ładować się zgodnie z nowymi przepisami.

- Z perspektywy kilku miesięcy wiemy już, że terminale płatnicze wspierane technologicznie przez Elocity zostały bardzo dobrze przyjęte przez użytkowników aut elektrycznych - mówi Adrian Nocuń. - Dzięki nim ładowanie jest jeszcze prostsze, bo nie wymaga instalowania żadnej aplikacji, a mimo to zapewnia kompleksową obsługę np. w kwestii faktur, do których link dostarczany jest na podany przez użytkownika numer telefonu - zaznacza ekspert.

Wygodne płatności ad hoc

Alternatywą dla terminali płatniczych w przypadku stacji poniżej 50 kW spełniającą wymogi AFIR jest możliwość płatności za ładowanie z poziomu strony internetowej. Warto podkreślić, że użytkownicy aut elektrycznych będą mogli skorzystać z tej opcji na wszystkich stacjach obsługiwanych przez Elocity, niezależnie od ich mocy.

- To proste rozwiązanie, podobne do płatności za pośrednictwem terminala płatniczego. Wystarczy wejść na stronę Elocity dedykowaną płatnościom, następnie wybrać na niej stację oraz port, z którego chcemy skorzystać i wprowadzić dane karty płatniczej, a także dane do faktury VAT lub innego dowodu sprzedaży wraz numerem telefonu. Wówczas po zakończeniu transakcji kierowca automatycznie otrzyma sms z linkiem do pobrania faktury - tłumaczy Adrian Nocuń.

W jaki sposób skutecznie zrealizować cele postawione przez AFIR?

Nowe przepisy to nie tylko udogodnienia dla kierowców elektryków, ale obowiązki i wyzwania dla operatorów stacji. Wiążą się one nie tylko z dostosowaniem infrastruktury do wymogów AFIR, ale także raportowaniem, rozliczaniem i fakturowaniem ładowań.

Zdaniem rynkowych ekspertów wprowadzana przez AFIR demokratyzacja płatności z pewnością ucieszy kierowców, ale należy pamiętać, że nowe przepisy nie zdejmują z operatorów stacji ładowania konieczności dokumentowania usług ładowania. Dostawcy usług ładowania w dalszym ciągu zobowiązani będą m.in. do wystawienia faktur VAT w przypadku sprzedaży realizowanej na rzecz podatników tego podatku (art. 106b ust. 1 ustawy o VAT). I będzie to proces niezależny od tego, jaką formę ładowania zdecyduje się wykorzystać kierowca.

- Należy zauważyć, że AFIR jest rozporządzeniem unijnym a nie dyrektywą jak poprzednia regulacja, co oznacza jego bezpośrednie stosowanie w polskim porządku prawnym - podkreśla Witold Chmarzyński, radca prawny, ekspert z zakresu elektromobilności, wspólnik CCLaw.

- AFIR jest obowiązkową lekturą dla wszystkich operatorów stacji i dostawców usług ładowania. Nakłada wiele obowiązków, w tym co do formy płatności lub sposobu kształtowania ceny za sesję ładowania, jednocześnie nie „odpuszczając” operatorom i dostawcom usług ładowani innych obowiązków, jak choćby obowiązków związanych z dokumentowaniem sesji ładowania wynikających z przepisów podatkowych - podkreśla wspólnik CCLaw.

A co z aplikacjami i kartami RFID?

Oprócz terminali i płatności z poziomu strony internetowej do ładowania aut elektrycznych w dalszym ciągu wykorzystywane będą aplikacje czy karty RFID. Operatorzy mogą się więc obawiać, że będzie im trudniej gromadzić dane o ładowaniach, czy je analizować. Elocity jednak uspokaja.