Elementy karoserii z tworzywa sztucznego są powszechnie lakierowane i zajmują coraz większą powierzchnię samochodu. Należą do nich: zderzaki, listwy, klapki wlewu paliwa, błotniki, pokrywy bagażnika lub drzwi. Z tego powodu konieczne jest, aby lakiernicy bardzo dobrze znali różnorodne technologie napraw renowacyjnych.

Lakierowane elementy z tworzywa sztucznego można zespawać albo skleić i po wykonaniu odpowiedniej procedury przygotowania ponownie polakierować. Zdarza się jednak, że taka część, która nie była lakierowana, musi być wymieniona na nową, ponieważ nie jesteśmy w stanie metodą lakierowania naprawczego odtworzyć takiego efektu struktury, jaki został zrobiony w formie wtryskowej. Istnieją na rynku lakiery strukturalne, ale tylko w sposób zbliżony imitują one efekt oryginału.

Jak podejść do lakierowania części z tworzyw sztucznych?
Zaczynamy od identyfikacji rodzaju tworzywa, z jakiego został wykonany element. Ocechowanie jest nanoszone na wewnętrznej nielakierowanej stronie w formie skrótu, np. ABS, PP, PUR. Takie oznaczenia muszą być umieszczane na częściach ze względu na wymogi recyklingu. Są też elementy, które nie są przystosowane do przyjęcia warstwy lakierniczej, tak jak jest to w przypadku tworzywa PP (polipropylen), PE czy POM. W sytuacji gdy oznaczenie nie zostało umieszczone, konieczne jest wykonanie próby przyczepności.
Zdarza się, że producent pojazdu celowo tak przygotował nielakierowany element z tworzywa z powłoką ochronną, aby zabezpieczyła element przed uszkodzeniami eksploatacyjnymi. Powoduje to, że nie nadaje się on do lakierowania. Z taką sytuacją spotykamy się w przypadku pojazdów użytkowych, właściwych informacji należy wówczas szukać u producenta samochodu.
Elementy karoserii z tworzywa poliestrowego wzmocnionego włóknem szklanym, które w większości pojazdów są zrobione z metali, naprawiamy technologią przewidzianą dla elementów metalowych (chyba że zalecenia producenta są inne). Z kolei w przypadku naprawiania części lakierowanej fabrycznie skupiamy się na zastosowaniu danej technologii tylko w miejscu uszkodzenia.
Gdy przystępujemy do lakierowania nowego elementu, musimy zacząć od usunięcia środków chemicznych na bazie silikonów, które zabezpieczają formy wtryskowe oraz przeszkadzają w prawidłowym i skutecznym nałożeniu powłoki lakierniczej. Najpierw używamy wody z detergentem, następnie po osuszeniu – zmywaczy silikonów. Dobrze jest po tym wstępnym czyszczeniu poddać element wygrzewaniu, np. przez 30 min w 60°C, lub delikatnie ogrzewając go opalarką. Następnie, przemywając całość, pozbędziemy się resztek silikonów, które wydostały się na powierzchnię elementu. Warto stosować antystatyczne zmywacze silikonów, które poza oczyszczeniem powierzchni pozwalają usunąć ładunki elektryczne. Naelektryzowanie elementów może skutecznie utrudnić lakierowanie bazą metaliczną i dodatkowo przyciągnie większą ilość zanieczyszczeń.
W czasie lakierowania nowego elementu możemy zastosować metodę naprawy mokro na mokro. Zaczynamy od nałożenia podkładu na plastik, jest to tzw. promotor adhezji. Po jego odparowaniu możemy przystąpić do właściwego lakierowania 1K lub 2K. Zdarza się, że mamy też elementy nowe, na których producent zabezpieczył przyczepność dla lakieru nawierzchniowego, nakładając odpowiedni podkład.
W przypadku elementów uszkodzonych częściowo miejsca naprawy poddajemy szlifowaniu i po oczyszczeniu nakładamy specjalną szpachlę na tworzywa. Następnie po uzyskaniu żądanego efektu kształtu powierzchni możemy przystąpić do oczyszczenia i nałożenia na odsłoniętą powierzchnię tworzywa podkład na plastik tzw. promotora adhezji. Po jego odparowaniu nakładamy podkład wypełniający.
W sytuacji gdy element z tworzywa jest elastyczny, do podkładu wypełniającego dodajemy dodatek uelastyczniający – plastyfikator, ten sam, który możemy dodać do lakierów 2K po to, aby nadać powłoce właściwą elastyczność i zapobiec pękaniu. Jeśli do lakieru 2K dodawaliśmy uelastyczniacz, musimy liczyć się z koniecznością dłuższego suszenia powłoki.
Części suszymy w temperaturze otoczenia lub w kabinie w 60°C przez 30 min, nie stosujemy wyższych temperatur i promiennika podczerwieni, aby elementy nie uległy odkształceniu. Zaraz po szlifowaniu podkładu wypełniającego właściwą gradacją papieru ściernego jesteśmy gotowi do lakierowania, wystarczy oczyścić powierzchnię, przemyć zmywaczem do tworzyw i możemy zaczynać.
Takie same procedury przygotowania do lakierowania elementów z tworzyw sztucznych dotyczą lakierów nawierzchniowych konwencjonalnych i wodorozcieńczalnych warstw bazowych.
Jeśli w trakcie lakierowania w warstwie lakieru powstały zanieczyszczenia, możemy je usunąć metodą polerowania zgodnie z technologią zalecaną przez producenta materiałów polerskich. Ograniczeniem przy polerowaniu lakieru metodą mechaniczną, czyli maszyną polerską, jest szybkie nagrzewanie tworzyw sztucznych, poprzez które możemy uszkodzić powłokę, jeżeli temperatura powierzchni będzie zbyt wysoka.
Podsumowując, w przypadku lakierowania elementów z tworzyw sztucznych należy zapoznać się z rodzajem tworzywa oraz techniką do niego przeznaczoną. Pomoże nam to uniknąć problemów przy renowacji.

Marek Lemiszewski
kierownik działu szkoleń Multichem Sp. z o.o.