Lakierowanie spot to nic innego jak zaprawka lakiernicza – technika, dzięki której miejsce naprawy ograniczone jest do powierzchni nieco tylko większej od samego uszkodzenia. W większości przypadków pozwala to na zachowanie oryginalnego lakieru, a obszar naprawy pozostaje niewidoczny. Zmniejszenie powierzchni naprawy pociąga za sobą również znaczące obniżenie kosztów takiej usługi.

Spot – miejsce naprawy i jej ograniczenia
Typowy spot to naprawa, która nie obejmuje więcej niż 50% całego elementu i nie wiąże się z demontażem danej części czy innych elementów. Pomocne są tutaj wszelkiego rodzaju przetłoczenia i krawędzie na karoserii auta, które pomogą w ograniczeniu obszaru naprawy. Uszkodzenia takie to w dużej mierze:

• otarcia parkingowe,
• drobne zarysowania, 
• drobne wgniecenia, wymagające szpachlowania.

Najczęściej naprawę typu spot wykonuje się w czasie kilku godzin, co najwyżej w ciągu dnia. Z perspektywy warsztatu przeprowadzającego tego typu naprawy nie blokujemy dodatkowo stanowiska pracy i miejsca w lakierni. Samochód wjeżdża i wyjeżdża tego samego dnia. W niektórych sytuacjach usługa może potrwać nawet do godziny. Klient czeka wtedy na odbiór samochodu przy dobrej kawie.
Lakierowanie spot ma jednak swoje ograniczenia. Nie możemy zastosować tej formy naprawy m.in.:

• na dużych płaskich elementach (maska, dach),
• przy uszkodzeniach na środku drzwi,
• do długich rys na boku – w takim przypadku wybierzmy lakierowanie całej strony pojazdu.

Krótko i tanio
Dlaczego taka naprawa może trwać krótko? I dlaczego jest tańsza? Spójrzmy na przykład na typową obcierkę jednej strony zderzaka. Naprawiając ją metodą tradycyjną, element musimy najpierw zdemontować z samochodu, następnie rozbroić, a po naprawie ponownie zamontować. Prace lakiernicze obejmują wówczas cały element, co wiąże się ze znacznie dłuższym procesem technologicznym i większym zużyciem materiału. Dodatkowy problem to miejsce lakierowania. Podczas pracy w kabinie lakierowanie jednego elementu, a następnie suszenie go w podwyższonej temperaturze jest z reguły nieopłacalne lub bardzo drogie. Dlatego taki element musi przeważnie poczekać, aby polakierować go przy okazji innych prac. Kabina lakiernicza generuje większe koszty naprawy. Biorąc pod uwagę to, że może potrwać 2-3 dni, wynajem samochodu zastępczego na czas naprawy to kolejny wydatek.
W przypadku naprawy spot jest inaczej. Wykonujemy ją bez demontażu zderzaka, dzięki czemu oszczędzamy cenny czas, minimalizujemy również ryzyko uszkodzenia spinek i zaczepów. Samochód musimy jednak dokładnie zabezpieczyć najlepiej na cały okres naprawy. Do tego celu używamy najczęściej folii, papieru i taśmy maskującej. Na tym etapie warto wspomnieć, że naprawa spot przewiduje wyłącznie usunięcie konkretnego uszkodzenia, co znacznie zawęża jej obszar. Dlatego tak ważna jest prawidłowa ocena zakresu prac. Korzystajmy z produktów, które cechują się szybkim schnięciem. Wówczas zużycie materiału jest ograniczone do minimum. Podczas wykonywania zaprawki nie ma potrzeby korzystania z kabiny lakierniczej, w związku z tym ograniczamy koszty. Suszenie powłoki lakierniczej odbywa się przeważnie z pomocą promiennika podczerwieni, który skraca czas schnięcia poszczególnych warstw powłoki do kilku minut. Dobrze wykonana naprawa spot powinna być tak samo niewidoczna, jak naprawa tradycyjna. Dodatkowo powoduje nieznaczny wzrost grubości lakieru na naprawianym elemencie.
Bardzo często stosuje się również połączenie naprawy tradycyjnej i spot, co bywa uzasadnione i obniża koszty, np. drzwi, błotnik naprawiane całościowo oraz niewielka rysa na zderzaku w technologii spot. Wszystko podczas jednego cyklu pracy kabiny lakierniczej.
Sam lakiernik powinien określić, w jakich przypadkach wykonywać tego typu prace. Kluczowe jest zarówno miejsce uszkodzenia, jak i kształt naprawianych elementów. Nie bez znaczenia jest też kolor samochodu, który może spowodować znaczne rozszerzenie obszaru naprawy (kolory trójwarstwowe). W niektórych sytuacjach wykonanie takiej zaprawki może się okazać po prostu nieopłacalne lub efekt naszych prac będzie niezadowalający. Doświadczenie lakiernika ma więc ogromne znaczenie. Z punktu widzenia klienta spot to zaoszczędzony czas i pieniądze.

Naprawy w technice spot – krok po kroku
1. Oględziny miejsca naprawy. Naprawę spot rozpoczynamy od dokładnych oględzin miejsca naprawy. To bardzo ważne, aby poprawnie zakwalifikować dany typ uszkodzenia. Musimy w tym celu dokładnie umyć samochód. Jeżeli stwierdzimy, że naprawa przekroczy połowę elementu, wówczas zaprawka lakiernicza traci sens. Lepiej i szybciej polakierować cały element. Najczęściej są to jednak niewielkie obcierki lub zarysowania dolnych części karoserii zarówno na elementach stalowych, jak i z tworzyw sztucznych. Od takich napraw powinni też zaczynać swoją przygodę ze spot osoby początkujące.
2. Ustalenie kodu koloru naszego auta. Kolor musi być dobrze dobrany, ponieważ duża różnica będzie się mocno rzucała w oczy, wówczas nawet najlepiej wykonana zaprawka będzie widoczna. Może się również zdarzyć, że nie będziemy mieli możliwości dobrania koloru lub będzie on skomplikowany i bardzo drogi. Trudny trzywarstwowy kolor zwiększy również powierzchnię naszej zaprawki. Te informacje pomogą właściwie wycenić naszą usługę lub zrezygnować z naprawy na początkowym etapie.
3. Dokładne odtłuszczenie miejsca naprawy i przyległych okolic. Musimy skupić się na usunięciu śladów smoły lub asfaltu, ponieważ w dolnych częściach karoserii są one dość liczne. Pomocne będą zmywacze do usuwania silikonu, które doskonale usuwają smołę. Strefę, na której planujemy zakończyć naprawę, polerujemy zgrubną pastą polerską, a następnie ponownie odtłuszczamy.
4. Maskowanie przyległych powierzchni. Po ustaleniu obszaru naprawy oklejamy przyległe powierzchnie i elementy za pomocą folii maskującej lub papieru. Niezbędna będzie również taśma maskująca. Elementy bezpośrednio stykające się z uszkodzeniem najlepiej zabezpieczyć grubą taśmą ochronną, aby podczas naprawy nie zostały zarysowane.
5. Rozszlifowanie miejsca uszkodzenia. Usuwamy wówczas wszelkie rysy i resztki starego lakieru. Pomocna będzie maszynka oscylacyjna ze skokiem 5,0. Pracujemy przy użyciu krążków ściernych o gradacji P120-320, w zależności od typu uszkodzenia. Jeżeli uszkodzenie wymaga wyrównania, stosujemy szpachlę poliestrową na wstępnie wyszlifowaną (P240) i odtłuszczoną powierzchnię. Szpachlę obrabiamy z pomocą klocka szlifierskiego (P150-240). Przed nałożeniem gruntu i podkładu całe miejsce naprawy szlifujemy krążkiem ściernym P320-400. Wszystkie opisane czynności szlifierskie najlepiej wykonywać na sucho.
6. Aplikacja gruntu i podkładu. To ważne ogniwo naprawy, w zaprawkach lakierniczych możemy stosować grunty i podkłady jedno- lub dwuskładnikowe. Przy małych uszkodzeniach produkty w sprayu będą bardzo pomocne, ponieważ pozwolą zaoszczędzić sporo czasu. Pamiętajmy, aby stosować się do zaleceń producenta odnośnie do stosowania produktów. Przeważnie grunt nakładamy w jednej cienkiej warstwie, a dopiero po jego odparowaniu nakładamy podkład w dwóch lub trzech niezbyt grubych warstwach. Bardzo ważne jest zachowanie właściwych odstępów czasowych pomiędzy kolejnymi warstwami. Czas schnięcia podkładu skracamy, stosując promiennik IR.
7. Obróbka podkładu. Możemy ją wykonać maszynowo papierem P400-600 lub na mokro P600-1200. Przed szlifowaniem podkładu można zastosować spray lub puder kontrolny – ułatwi to wykonanie precyzyjnej pracy. Miejsca, które będziemy cieniować, szlifujemy włókniną ścierną szarą z dodatkiem pasty matującej. Cały element ponownie czyścimy i usuwamy resztki wilgoci. Następnie z pomocą zmywacza przemywamy całą powierzchnię. Na elementach z tworzyw sztucznych najlepiej zastosować zmywacz o właściwościach elektrostatycznych.
8. Lakierowanie. Przed rozpoczęciem lakierowania oklejamy całą strefę naprawy. Powierzchnię przedmuchujemy powietrzem i przecieramy ściereczką pyłochłonną w celu usunięcia drobnych zanieczyszczeń. Lakierowanie rozpoczynamy od aplikacji bazy: nakładamy dwie, trzy niezbyt grube warstwy, zachowując przy tym czas odparowania do zmatowienia każdej z nich. Warstwa podkładu musi być dokładnie pokryta. Następnie nakładamy warstwę prószoną w celu wycieniowania koloru. Bazę pozostawiamy do przeschnięcia na ok. 10-15 min, po tym czasie aplikujemy lakier bezbarwny w dwóch warstwach z odparowaniem ok. 5 min. Na strefę przejścia pomiędzy nowym a starym lakierem nakładamy rozpuszczalnik do cieniowania w celu uzyskania łagodnego przejścia. Lakier pozostawiamy do wyschnięcia na 15 min przy promienniku IR plus czas na wystygnięcie elementu.
9. Polerowanie. Przy użyciu papieru P2000-2500 usuwamy ewentualne wtrącenia, a następnie polerujemy cały element i przyległe strefy. Polerowanie najlepiej wykonać pastą multifunkcyjną i średnio twardą gąbką, co znacznie skróci proces. W razie konieczności na koniec możemy zastosować pastę wykończeniową i miękką gąbkę. Po wypolerowaniu przecieramy całą powierzchnię ściereczką z mikrofibry. Naprawiany element powinien mieć równą strukturę i połysk, a naprawa nie powinna być widoczna.

Podsumowanie
Dobrze wykonana naprawa w technice spot pozwala zaoszczędzić czas i ograniczyć koszty. Przy niewielkich uszkodzeniach jej zastosowanie wydaje się być wręcz nieodzowne – szanujemy nie tylko swój czas, ale także czas i pieniądze klienta. Lakierowanie spot bazuje na wysokich umiejętnościach i doświadczeniu lakiernika.
Taką wiedzę i umiejętności można nabyć podczas szkoleń. Niżej podpisany prowadzi w centrum szkoleniowym APP szkolenie „Naprawa spot – zaprawki lakiernicze systemem APP i NTools”. Chętnych na pozyskanie nowych kwalifikacji i umiejętności z tej dziedziny zapraszamy na stronę: szkolenia.tech. Pomagamy również w uzyskaniu dofinansowania nawet do 100% kosztów szkolenia.

Piotr Olejnik 
konsultant techniczny APP Sp. z o.o.