Producenci samochodów prześcigają się w wymyślaniu różnego rodzaju rozwiązań technicznych zastosowanych w nowych samochodach w celu zwiększenia zainteresowania przyszłych klientów ich pojazdami. Są to zatem różnego rodzaju elektroniczne dodatki i gadżety. To także nowinki techniczne i podwyższane parametry jednostek napędowych lub pojazdy hybrydowe.

Ale najbardziej rzucającym się w oczy parametrem jest powłoka lakierowa. Jak wiemy, moda kolorystyczna zmienia się i pojazdy są w kolorach ciemnych, w jaskrawych, a jeszcze innym razem w pastelowych. Przed podjęciem decyzji dotyczącej kolorystyki nowych pojazdów wykonywane są badania statystyczne oraz marketingowe, w jakim kierunku idą tendencje kolorystyczne. Wiadomo przecież, że każde pokolenie ma inne spojrzenie na świat, inne potrzeby i chociażby na przekór dorosłym także inne spojrzenie na kolorystykę pojazdów. A może po prostu kolor granatowy lub ciemnozielony już się opatrzył i znudził?
Obecnie modne są kolory jasne, ale nie pastelowe, tylko jaskrawe. Rzucające się w oczy i przyciągające swoją głębią. Już nie wystarczą „metaliki”, ale jest potrzeba kolorów mieniących się, czyli perłowych. Ale już i takie się opatrzyły. Dlatego producenci samochodów w porozumieniu z producentami lakierów opracowali kolory, a właściwie technologię nakładania podstawowych kolorów techniką, która wydobywa z koloru jego głębię i dającą swoim wyglądem zjawisko przypominające „perłę”. Takie efekty daje lakier 3-warstwowy.
Dla przypomnienia, dotychczas stosowane lakiery to 2-warstwowe, czyli pierwszą warstwą jest lakier bazowy uni, metalizowany lub perłowy. Drugą warstwę stanowi bezbarwny lakier nawierzchniowy.
Podobnie jak kij ma dwa końce, także i kolorystyka pojazdów, a szczególnie lakierów 3-warstwowych ma dwa bieguny. Z jednej strony lakiery te dają piękne wrażenia estetyczne, ale z drugiej strony dla właścicieli pojazdów stają się problemem. Powodem jest zjawisko tej głębi, które dla niektórych pojazdów jest po prostu wadą lakieru. Chodzi tu o ciemniejsze, o nieregularnym kształcie, pola na powłoce lakierowej widoczne w różnych, nie tych samych miejscach, w zależności od światła i kąta patrzenia na pojazd (fot. 1).

Lakier 3-warstwowy to dwa systemy.
1. System z lakierem bezbarwnym koloryzowanym:
- pierwsza warstwa to lakier bazowy w kolorze uni z dodatkiem metalicznym lub/i z dodatkami krzemowymi, dającymi głębię koloru i efekt lakieru perłowego;
- druga warstwa (pośrednia) to lakier bezbarwny z dodatkiem barwnika – do około 40%;
- trzecia warstwa to klasyczny dwuskładnikowy lakier bezbarwny, dający połysk i trwałość.
Poniżej schemat układu poszczególnych warstw lakieru.


2. System z lakierem bezbarwnym z pigmentami perłowymi:
- pierwsza warstwa to lakier bazowy uni bez żadnych dodatków metalizowanych czy perłowych;
- druga warstwa (pośrednia) to lakier bezbarwny, koloryzowany, z dodatkiem metalicznym lub perłowym; daje to warstwę półprzezroczystą, pozwalającą na przenikanie światła;
- trzecia warstwa to klasyczny lakier bezbarwny.

Poniżej schemat układu poszczególnych warstw lakieru.


Efekty głębi koloru uzyskuje się przez zastosowanie pigmentów perłowych.
- Biała perła – przezroczyste cząsteczki miki pokryte są dwutlenkiem tytanu (TiO2). Odbite światło ma perłowy, srebrny odcień, a światło przepuszczane nie ma sprecyzowanego koloru (odcienia), ponieważ cała długość światła jest odbijana.
Grubość powłoki dwutlenku tytanu wynosi około 0,1-0,15 µ.
- Interferencyjna perła – przezroczyste cząsteczki miki pokryte są także dwutlenkiem tytanu, ale ta warstwa jest grubsza. Światło odbite i przepuszczane zmienia odcień w zależności od grubości powłoki tytanowej.
Gdy grubość powłoki dwutlenku tytanu wynosi około:
- 0,21 µ – to światło odbite ma odcień żółty, a przepuszczane odcień niebieski;
- 0,25 µ – to światło odbite ma odcień czerwony, a przepuszczane odcień zielony;
- 0,31 µ – to światło odbite ma odcień niebieski, a przepuszczane odcień żółty;
- 0,36 µ – to światło odbite ma odcień zielony, a przepuszczane odcień czerwony.

Należy przy tym pamiętać, że światło odbite i przepuszczane widziane są pod różnymi kątami patrzenia. Pigmenty perły interferencyjnej mają słabą siłę krycia i dlatego efekt końcowy zależy od koloru powłoki.
- Podkolorowana perła – przezroczyste cząsteczki miki pokryte są dwutlenkiem tytanu oraz tlenkiem żelaza. Takie płytki odbijają i rozpraszają światło, dając jasnoczerwony odcień bez względu na kąt patrzenia. Grubość powłoki dwutlenku tytanu jest bardzo cienka i wynosi tylko około 0,0-0,1 µ.
- Srebrna perła – przezroczyste cząsteczki miki pokryte są także dwutlenkiem tytanu, ale dodatkowo powleczone warstwą srebra. Takie rozwiązanie daje zjawisko trójwymiarowości oraz srebrzysty, metaliczny połysk. Grubość powłoki dwutlenku tytanu wynosi około 0,1 µ. Podobnie jak w białej perle światło jest całkowicie odbijane.

Typowym przykładem lakieru 3-warstwowego systemu z lakierem koloryzowanym jest kolor Ruby Red 3CT. Oznaczenie 3CT wskazuje, że jest to lakier składający się z 3 warstw (3 coats) – fot. 2. Zastosowana zabarwiona, przezroczysta warstwa korzysta ze specjalistycznej technologii dyspersji pigmentu, która daje większą głębię i wyrazistość koloru wymaganą między innymi przez producentów samochodów Ford i VW.
Określenie, z jakim kolorem mamy do czynienia, jest trudne, ponieważ nie wszyscy producenci samochodów stosują jednoznaczne oznaczenia. Dopiero informacje uzyskane od producentów lakierów mogą wskazać na właściwy rodzaj lakieru, jego skład i warstwowość. Dla porównania, przedstawiam typową powłokę lakierową perłową (fot. 3). Lakier „perłowy” zmienia kolor z podstawowego, np. z grafitowego na fioletowy lub zielony. Natomiast lakier 3CT nie zmienia swojej barwy, tylko pojawiają się na nim ciemniejsze plamy, które stwarzają wrażenie głębi koloru i jego trójwymiarowości.
Od określenia rodzaju lakieru 3CT trudniejsza jest naprawa takich powłok lakierowych. Tylko precyzyjne stosowanie się do zaleceń producentów lakierów pozwala na uzyskanie odpowiedniego odcienia i głębi. Zwiększanie liczby warstw, a co za tym idzie ich grubości, nie powoduje uzyskania odpowiedniej głębi barwy czerwonej. Takie postępowanie powoduje tylko ciemniejszy lub jaśniejszy odcień. W celu uzyskania odpowiedniej głębi koloru należy dobrać odpowiednie proporcje lakieru bezbarwnego i barwnika. Ale o informacje dotyczące tych szczegółów naprawczych proponuję zwrócić się do właściwej firmy lakierniczej.

Wiesław Wielgołaski