Od początku ubiegłego wieku – poprzez zaangażowanie się FL Selenia obecnie Petronas w wyzwania sportowe, aż do aktualnej obecności na torach F1 w stajni Mercedes AMG – oleje SYNTIUM skupiają w sobie doświadczenie oraz najnowocześniejsze rozwiązania technologiczne.
Klasyfikacja produktów smarnych
By móc lepiej przyjrzeć się analizie produktów smarnych, dobrze byłoby poznać niektóre uniwersalne, ogólnoświatowe systemy podziału i klasyfikacji tych produktów. Klasyfikacja API (American Petroleum Institute), która umożliwia skatalogowanie olejów smarnych w oparciu o symbol, na który składają się dwie litery. Pierwsza oznacza typ silnika, dla którego olej jest przeznaczony, druga zaś – poziom jakości. Silniki dzielą się na trzy podgrupy: Service, która dotyczy jednostek benzynowych (pierwsza litera „S”); Commercial, co oznacza pojazdy napędzane olejem napędowym (symbol „C”); litera „G” oznacza oleje „gear” (skrzynia biegów) do przekładni; litera „T” jest przeznaczona dla olejów smarnych do silników dwusuwowych. Druga litera charakteryzuje poziom osiągów oleju smarnego. Im dalsza jest pozycja litery w alfabecie, tym lepsze są charakterystyki odpornościowe na wzrost temperatury elementów mechanicznych, na wydłużenie ustalonej przez producenta częstotliwości wymiany oleju, uzyskanie przez silnik lepszych osiągów od wymaganych najbardziej ostrymi normami ochrony środowiska i wreszcie – niski poziom lepkości, który umożliwia obniżenie zużycia paliwa. Aby móc rzeczywiście potwierdzić te wartości, mierzone są: właściwości ochronne przed osadami na tłokach, właściwości ochronne przed zużywaniem się komponentów mechanicznych podlegających smarowaniu, ochrona systemów kontroli emisji, kontrola szlamów i oksydacji i w końcu – zmniejszenie zużycia paliwa. Przy czym najwyższe obecnie oznakowanie specyfikacji, jaką posiadamy, jest API SN dla silników benzynowych i specyfikacji API CJ-4 dla jednostek wysokoprężnych. Stosowana szerzej na kontynencie amerykańskim klasyfikacja ILSAC (International Lubrificant Standardization Approval Commitée) spełnia jeszcze bardziej restrykcyjne normy, aby zapewnić większy wkład oleju smarnego w obniżanie zużycia paliwa. Aktualnie najlepsze charakterystyki jakościowe wyrażone są specyfikacjami ILSAC GF-4.
W Europie stosuje się klasyfikację Stowarzyszenia Europejskich Producentów Samochodów (ACEA), która dzieli oleje smarne na trzy główne kategorie: „A” dla samochodów benzynowych; „B” dla samochodów Diesel oraz „E” dla pojazdów użytkowych. Wraz z pojawieniem się katalizatorów powstała również kategoria „C”, która obejmuje oleje smarne o specjalnych właściwościach chroniących układy wydechowe. Po oznaczeniu literowym następują liczby: „1” dla olejów silnikowych ze szczególnym naciskiem na energooszczędność jazdy, „2” dla biegu normalnego, „3” dla olejów do eksploatacji szczególnie ciężkiej. W związku z tym powstały produkty specjalne o nowej numeracji. Na przykład B4 oznacza oleje specjalne do silników Diesla z wtryskiem bezpośrednim lub A5/B5 – produkty specjalne dla Fuel Economy, lecz które muszą oferować osiągi lepsze niż oleje kategorii A1 i B1.
Gama Syntium
W nazwie Syntium zawiera się kwintesencja produktu, ponieważ wszystkie oleje smarne z gamy Syntium są syntetyczne. Technologia „fully syntethic” pozwala uzyskać oleje smarne długotrwale zachowujące w nienaruszonym stanie pierwotne charakterystyki ochronne. W ten sposób oleje z gamy Syntium dostosowują się do potrzeb producentów, którzy wymagają olejów mogących zapewnić mniejszą częstotliwość przeglądów technicznych swoich samochodów. Przekłada się to na niższe koszty konserwacji silnika, mniejszą ilość zużytych olejów, które trzeba zutylizować, przy jednoczesnej gwarancji takiej samej jakości produktu. Szczególne właściwości olejów syntetycznych to: niska lepkość i co za tym idzie – redukcja tarć, wysoka stabilność termiczno-lepkościowa. To dzięki zastosowaniu olejów bazowych wysokiej jakości gama Syntium zyskuje wysoki poziom ochrony przez cały okres żywotności oraz wysokie właściwości oczyszczające silnik.
Na szczycie gamy znajdują się oleje Syntium 7000 0W-40 oraz Syntium 7000 XS 0W-30. U podstaw ich opracowania leży chęć stworzenia produktu, który uzyskałby jak najlepsze osiągi w kategorii Fuel Economy, to znaczy pod względem oszczędności paliwa. W istocie olej ten w pełni spełnia wymogi specyfikacji ILSAC GF-4, a nawet znacznie je przekracza. Na przykład w zakresie ochrony przed zużywaniem się elementów, zwłaszcza zaworów, Syntium 7000 przewyższa o ponad osiemdziesiąt procent wartości graniczne założone przez ILSAC GF-4 lub API SM. Tak więc właściwościami specyficznymi tych produktów jest zarówno ochrona przed zużyciem, jak i bardzo niska lepkość w niskich temperaturach, idealna przy rozruchach w niskich temperaturach. Jeszcze lepsze wyniki osiąga olej Syntium 7000 XS 0W-30, który przy tych samych charakterystykach co Syntium 7000 znacznie przewyższa wszystkie najbardziej ostre parametry: oferuje lepszą o 60% ochronę przeciwzużyciową, o 53% lepszą kontrolę oksydacji, o 49% lepszą kontrolę osadów na tłokach, o 40% lepsze właściwości w zakresie Fuel Economy, o 20% lepsze parametry zużycia oleju i kontroli urządzeń oczyszczania spalin oraz w zakresie tworzenia się osadów (porównawcze wartości procentowe odnoszą się do API SL lub ILSAC GF-3). XS oferuje jeszcze więcej niż 7000 – doskonałe wyniki pod względem zmniejszenia tarć wewnętrznych. Najważniejsza właściwość dotyczy ochrony przed powstawaniem rys na zaworach i jest około siedmiokrotnie niższa od wymaganej przez najbardziej surowe specyfikacje ACEA A1/A5.
Niektóre testy badawcze Petronas
Cała rodzina Syntium została opracowana w technologii Low SAPS (Sulphated Ash Phosporous & Sulphur – popiołów siarczanowych, fosforu i siarki), powstałej niedawno, by zmniejszyć tworzenie się osadów w takich urządzeniach, jak filtry oleju i filtry cząstek stałych.
Charakterystyki Low SAPS olejów smarnych Petronas Syntium pozwalają obniżyć osadzanie się popiołów na filtrze DPF o 20% w porównaniu z konwencjonalnym olejem smarnym o takich samych charakterystykach. Żywotność filtra można przedłużyć o 25% i więcej. W przyszłości takie oleje smarne mogłyby pozwolić producentom samochodów na konstruowanie filtrów o mniejszych wymiarach i takiej samej trwałości pod warunkiem, że samochód będzie zawsze zaopatrzony w olej Low SAPS o tych charakterystykach. Dane opracowaliśmy w odniesieniu do oleju Syntium 5000 XS 5W-30 Low SAPS, który przez cały okres eksploatacji między kolejnymi wymianami został poddany badaniom według standardu ASTM D874 i porównany z równoważnym olejem wielosezonowym w standardzie 5W-30. Cała gama posiada znakomitą zdolność, określaną jako „Air Relase”, co dosłownie znaczy „upuszczanie powietrza”. Ciągła praca w wysokich temperaturach może powodować spienianie oleju smarnego. Pęcherzyki powietrza mogą znacznie obniżyć nie tylko zdolności smarowne na skutek obecności powietrza, lecz także sprawność układów pompujących. Test przeprowadzony w takich samych warunkach (obciążenie, prędkość obrotowa silnika, charakterystyki oleju smarnego) pokazuje, że produkty gamy Syntium wykazują mniejszą tendencję do pienienia się lub większą zdolność eliminowania piany.
Technicy Petronas przeprowadzili również 300-godzinny ciągły test zmęczeniowy na dwóch silnikach – jednym zaopatrzonym w olej standardowy, drugim z olejem Syntium 7000 XS. Na początku i po zakończeniu próby wszystkie komponenty silnika zostały zważone, by móc ocenić ilość nagromadzonych osadów. Przykład przedstawiony na zdjęciach pokazuje różnicę w ilości osadów w ślimaku turbiny. Oprócz wyglądu zewnętrznego, dosyć ewidentnego, waga zmierzyła także 6,04 g więcej osadu w ślimaku silnika z olejem standardowym, natomiast na ślimaku z olejem Syntium 7000 XS nagromadziło się go tylko 0,43 g. Większa obecność osadów jest wynikiem nadmiernej degradacji oleju smarnego. Jak widzieliśmy wcześniej, w oleju Syntium 7000 XS zastosowano oleje bazowe „fully synthetic”, bardzo wysokiej jakości, które gwarantują wyższą stabilność oraz, jak w przypadku testu, mniejszą obecność osadów na kompresorze.
Homologacje od producentów samochodów
Doświadczenie nabyte na zawodach i nie tylko odegrało determinującą rolę w uzyskaniu homologacji od europejskich producentów samochodów. Wśród nich wyróżniają się: BMW, Mercedes-Benz, grupa Volkswagen (w tym Porsche), Ford i Renault. Producenci samochodów wymagają zmniejszenia częstotliwości wymiany oleju, kompatybilności z najbardziej nowoczesnymi systemami oczyszczania spalin (DPF i FAP) oraz całkowitej zgodności z nowymi normami Euro 5. Oleje smarne Syntium z nawiązką spełniają surowe wymagania producentów samochodów zajmujących szczytowe pozycje w produkcji również silników sportowych, uzyskując maksymalną wydajność przy minimalnym zużyciu paliwa.
Petronas w Formule 1
Ze stajni Brown GP, zwyciężczyni Mistrzostw Formuły 1 w 2009 roku, z angielskim kierowcą Jensonem Buttonem, narodziła się stajnia Mercedes GP Petronas. Wielokrotny mistrz świata Michael Schumacher oraz młody, mający wyścigi we krwi Nico Rosberg, to dwaj kierowcy biorący udział w tych fascynujących mistrzostwach. Jednak korzenie obecności Petronas w Formule 1 sięgają roku 1997, w którym marka Petronas wynosi na szczyt samochody Sauber z silnikiem Ferrari. Niektórzy kierowcy – włoscy i nie tylko, często związani z galaktyką Ferrari – zmieniają się za kierownicą samochodów Sauber-Petronas: od Nicoli Lariniego, przez Gianniego Morbidelli, aż po Giancarlo Fisichellę, Johnny’ego Herberta, Jeana Alesiego, Felipe Massę, mistrza świata Jacquesa Villeneuve’a, Mikę Salo i innych. Po Ferrari następuje okres współpracy z BMW, w czasie którego jesteśmy świadkami rozwoju kariery Roberta Kubicy. Lecz to nie wszystko. Wpływowa obecność marki Petronas wśród śmietanki wyścigów samochodowych umożliwia od roku 1999 rozgrywanie wyścigów na torze Sepang, w pobliżu stolicy Malezji – Kuala Lumpur. W roku 2012 zespół zmienia nazwę na Mercedes AMG Petronas F1 Team, sygnalizując ścisłą współpracę konstruktorów z producentem środków smarnych. 28 września br. ogłoszono trzyletni kontrakt zespołu w zmienionym składzie – do teamu dołącza Lewis Hamilton, który od sezonu 2013 będzie partnerem Nico Rosberga.
Założenia od zawsze są takie same – każdy element samochodu musi przyczyniać się do obniżenia jego negatywnego wpływu na środowisko. Olej smarny spełnia więc zasadniczą rolę w dążeniu do osiągnięcia tego celu poprzez doskonalenie osiągów samochodu, umożliwiając uzyskanie znacznego obniżenia zużycia paliwa, a co za tym idzie – obniżenie emisji. Przyjrzyjmy się zatem, jakich osiągnięć w tym zakresie dokonał jeden z największych światowych producentów olejów smarnych – firma Petronas Lubricants International (PLI).
Klasyfikacja produktów smarnych
By móc lepiej przyjrzeć się analizie produktów smarnych, dobrze byłoby poznać niektóre uniwersalne, ogólnoświatowe systemy podziału i klasyfikacji tych produktów. Klasyfikacja API (American Petroleum Institute), która umożliwia skatalogowanie olejów smarnych w oparciu o symbol, na który składają się dwie litery. Pierwsza oznacza typ silnika, dla którego olej jest przeznaczony, druga zaś – poziom jakości. Silniki dzielą się na trzy podgrupy: Service, która dotyczy jednostek benzynowych (pierwsza litera „S”); Commercial, co oznacza pojazdy napędzane olejem napędowym (symbol „C”); litera „G” oznacza oleje „gear” (skrzynia biegów) do przekładni; litera „T” jest przeznaczona dla olejów smarnych do silników dwusuwowych. Druga litera charakteryzuje poziom osiągów oleju smarnego. Im dalsza jest pozycja litery w alfabecie, tym lepsze są charakterystyki odpornościowe na wzrost temperatury elementów mechanicznych, na wydłużenie ustalonej przez producenta częstotliwości wymiany oleju, uzyskanie przez silnik lepszych osiągów od wymaganych najbardziej ostrymi normami ochrony środowiska i wreszcie – niski poziom lepkości, który umożliwia obniżenie zużycia paliwa. Aby móc rzeczywiście potwierdzić te wartości, mierzone są: właściwości ochronne przed osadami na tłokach, właściwości ochronne przed zużywaniem się komponentów mechanicznych podlegających smarowaniu, ochrona systemów kontroli emisji, kontrola szlamów i oksydacji i w końcu – zmniejszenie zużycia paliwa. Przy czym najwyższe obecnie oznakowanie specyfikacji, jaką posiadamy, jest API SN dla silników benzynowych i specyfikacji API CJ-4 dla jednostek wysokoprężnych. Stosowana szerzej na kontynencie amerykańskim klasyfikacja ILSAC (International Lubrificant Standardization Approval Commitée) spełnia jeszcze bardziej restrykcyjne normy, aby zapewnić większy wkład oleju smarnego w obniżanie zużycia paliwa. Aktualnie najlepsze charakterystyki jakościowe wyrażone są specyfikacjami ILSAC GF-4.
W Europie stosuje się klasyfikację Stowarzyszenia Europejskich Producentów Samochodów (ACEA), która dzieli oleje smarne na trzy główne kategorie: „A” dla samochodów benzynowych; „B” dla samochodów Diesel oraz „E” dla pojazdów użytkowych. Wraz z pojawieniem się katalizatorów powstała również kategoria „C”, która obejmuje oleje smarne o specjalnych właściwościach chroniących układy wydechowe. Po oznaczeniu literowym następują liczby: „1” dla olejów silnikowych ze szczególnym naciskiem na energooszczędność jazdy, „2” dla biegu normalnego, „3” dla olejów do eksploatacji szczególnie ciężkiej. W związku z tym powstały produkty specjalne o nowej numeracji. Na przykład B4 oznacza oleje specjalne do silników Diesla z wtryskiem bezpośrednim lub A5/B5 – produkty specjalne dla Fuel Economy, lecz które muszą oferować osiągi lepsze niż oleje kategorii A1 i B1.
Gama Syntium
W nazwie Syntium zawiera się kwintesencja produktu, ponieważ wszystkie oleje smarne z gamy Syntium są syntetyczne. Technologia „fully syntethic” pozwala uzyskać oleje smarne długotrwale zachowujące w nienaruszonym stanie pierwotne charakterystyki ochronne. W ten sposób oleje z gamy Syntium dostosowują się do potrzeb producentów, którzy wymagają olejów mogących zapewnić mniejszą częstotliwość przeglądów technicznych swoich samochodów. Przekłada się to na niższe koszty konserwacji silnika, mniejszą ilość zużytych olejów, które trzeba zutylizować, przy jednoczesnej gwarancji takiej samej jakości produktu. Szczególne właściwości olejów syntetycznych to: niska lepkość i co za tym idzie – redukcja tarć, wysoka stabilność termiczno-lepkościowa. To dzięki zastosowaniu olejów bazowych wysokiej jakości gama Syntium zyskuje wysoki poziom ochrony przez cały okres żywotności oraz wysokie właściwości oczyszczające silnik.
Na szczycie gamy znajdują się oleje Syntium 7000 0W-40 oraz Syntium 7000 XS 0W-30. U podstaw ich opracowania leży chęć stworzenia produktu, który uzyskałby jak najlepsze osiągi w kategorii Fuel Economy, to znaczy pod względem oszczędności paliwa. W istocie olej ten w pełni spełnia wymogi specyfikacji ILSAC GF-4, a nawet znacznie je przekracza. Na przykład w zakresie ochrony przed zużywaniem się elementów, zwłaszcza zaworów, Syntium 7000 przewyższa o ponad osiemdziesiąt procent wartości graniczne założone przez ILSAC GF-4 lub API SM. Tak więc właściwościami specyficznymi tych produktów jest zarówno ochrona przed zużyciem, jak i bardzo niska lepkość w niskich temperaturach, idealna przy rozruchach w niskich temperaturach. Jeszcze lepsze wyniki osiąga olej Syntium 7000 XS 0W-30, który przy tych samych charakterystykach co Syntium 7000 znacznie przewyższa wszystkie najbardziej ostre parametry: oferuje lepszą o 60% ochronę przeciwzużyciową, o 53% lepszą kontrolę oksydacji, o 49% lepszą kontrolę osadów na tłokach, o 40% lepsze właściwości w zakresie Fuel Economy, o 20% lepsze parametry zużycia oleju i kontroli urządzeń oczyszczania spalin oraz w zakresie tworzenia się osadów (porównawcze wartości procentowe odnoszą się do API SL lub ILSAC GF-3). XS oferuje jeszcze więcej niż 7000 – doskonałe wyniki pod względem zmniejszenia tarć wewnętrznych. Najważniejsza właściwość dotyczy ochrony przed powstawaniem rys na zaworach i jest około siedmiokrotnie niższa od wymaganej przez najbardziej surowe specyfikacje ACEA A1/A5.
Niektóre testy badawcze Petronas
Cała rodzina Syntium została opracowana w technologii Low SAPS (Sulphated Ash Phosporous & Sulphur – popiołów siarczanowych, fosforu i siarki), powstałej niedawno, by zmniejszyć tworzenie się osadów w takich urządzeniach, jak filtry oleju i filtry cząstek stałych.
Charakterystyki Low SAPS olejów smarnych Petronas Syntium pozwalają obniżyć osadzanie się popiołów na filtrze DPF o 20% w porównaniu z konwencjonalnym olejem smarnym o takich samych charakterystykach. Żywotność filtra można przedłużyć o 25% i więcej. W przyszłości takie oleje smarne mogłyby pozwolić producentom samochodów na konstruowanie filtrów o mniejszych wymiarach i takiej samej trwałości pod warunkiem, że samochód będzie zawsze zaopatrzony w olej Low SAPS o tych charakterystykach. Dane opracowaliśmy w odniesieniu do oleju Syntium 5000 XS 5W-30 Low SAPS, który przez cały okres eksploatacji między kolejnymi wymianami został poddany badaniom według standardu ASTM D874 i porównany z równoważnym olejem wielosezonowym w standardzie 5W-30. Cała gama posiada znakomitą zdolność, określaną jako „Air Relase”, co dosłownie znaczy „upuszczanie powietrza”. Ciągła praca w wysokich temperaturach może powodować spienianie oleju smarnego. Pęcherzyki powietrza mogą znacznie obniżyć nie tylko zdolności smarowne na skutek obecności powietrza, lecz także sprawność układów pompujących. Test przeprowadzony w takich samych warunkach (obciążenie, prędkość obrotowa silnika, charakterystyki oleju smarnego) pokazuje, że produkty gamy Syntium wykazują mniejszą tendencję do pienienia się lub większą zdolność eliminowania piany.
Technicy Petronas przeprowadzili również 300-godzinny ciągły test zmęczeniowy na dwóch silnikach – jednym zaopatrzonym w olej standardowy, drugim z olejem Syntium 7000 XS. Na początku i po zakończeniu próby wszystkie komponenty silnika zostały zważone, by móc ocenić ilość nagromadzonych osadów. Przykład przedstawiony na zdjęciach pokazuje różnicę w ilości osadów w ślimaku turbiny. Oprócz wyglądu zewnętrznego, dosyć ewidentnego, waga zmierzyła także 6,04 g więcej osadu w ślimaku silnika z olejem standardowym, natomiast na ślimaku z olejem Syntium 7000 XS nagromadziło się go tylko 0,43 g. Większa obecność osadów jest wynikiem nadmiernej degradacji oleju smarnego. Jak widzieliśmy wcześniej, w oleju Syntium 7000 XS zastosowano oleje bazowe „fully synthetic”, bardzo wysokiej jakości, które gwarantują wyższą stabilność oraz, jak w przypadku testu, mniejszą obecność osadów na kompresorze.
Homologacje od producentów samochodów
Doświadczenie nabyte na zawodach i nie tylko odegrało determinującą rolę w uzyskaniu homologacji od europejskich producentów samochodów. Wśród nich wyróżniają się: BMW, Mercedes-Benz, grupa Volkswagen (w tym Porsche), Ford i Renault. Producenci samochodów wymagają zmniejszenia częstotliwości wymiany oleju, kompatybilności z najbardziej nowoczesnymi systemami oczyszczania spalin (DPF i FAP) oraz całkowitej zgodności z nowymi normami Euro 5. Oleje smarne Syntium z nawiązką spełniają surowe wymagania producentów samochodów zajmujących szczytowe pozycje w produkcji również silników sportowych, uzyskując maksymalną wydajność przy minimalnym zużyciu paliwa.
Petronas w Formule 1Ze stajni Brown GP, zwyciężczyni Mistrzostw Formuły 1 w 2009 roku, z angielskim kierowcą Jensonem Buttonem, narodziła się stajnia Mercedes GP Petronas. Wielokrotny mistrz świata Michael Schumacher oraz młody, mający wyścigi we krwi Nico Rosberg, to dwaj kierowcy biorący udział w tych fascynujących mistrzostwach. Jednak korzenie obecności Petronas w Formule 1 sięgają roku 1997, w którym marka Petronas wynosi na szczyt samochody Sauber z silnikiem Ferrari. Niektórzy kierowcy – włoscy i nie tylko, często związani z galaktyką Ferrari – zmieniają się za kierownicą samochodów Sauber-Petronas: od Nicoli Lariniego, przez Gianniego Morbidelli, aż po Giancarlo Fisichellę, Johnny’ego Herberta, Jeana Alesiego, Felipe Massę, mistrza świata Jacquesa Villeneuve’a, Mikę Salo i innych. Po Ferrari następuje okres współpracy z BMW, w czasie którego jesteśmy świadkami rozwoju kariery Roberta Kubicy. Lecz to nie wszystko. Wpływowa obecność marki Petronas wśród śmietanki wyścigów samochodowych umożliwia od roku 1999 rozgrywanie wyścigów na torze Sepang, w pobliżu stolicy Malezji – Kuala Lumpur. W roku 2012 zespół zmienia nazwę na Mercedes AMG Petronas F1 Team, sygnalizując ścisłą współpracę konstruktorów z producentem środków smarnych. 28 września br. ogłoszono trzyletni kontrakt zespołu w zmienionym składzie – do teamu dołącza Lewis Hamilton, który od sezonu 2013 będzie partnerem Nico Rosberga.
Komentarze (0)