W wielu sytuacjach technologicznych warto sięgnąć po specjalistyczne, przemysłowe produkty. Może to dać spore oszczędności materiałowe, czasowe i lepszą jakość powierzchni w porównaniu do popularnych, uniwersalnych materiałów ściernych.

Profesjonalny użytkownik materiałów ściernych ma ogromny wybór na rynku. Producentów krążków ściernych jest ponad 20, większość z nich oferuje 2-3 linie produktów do obróbki powłok lakierowych różniących się właściwościami i ceną.
Każdy użytkownik dobiera produkty do specyfiki swojej pracy, do oczekiwań wobec ceny i jakości. Dążąc do uproszczenia, staramy się jak najwięcej operacji wykonać jednym typem materiału. Jest jednak kilka sytuacji technologicznych, w których warto sięgnąć po bardziej specjalistyczne produkty, szeroko stosowane w przemyśle. Takie materiały ścierne do zadań specjalnych przedstawimy na przykładzie produktów szwajcarskiej firmy sia Abrasives dystrybuowanych w Polsce przez sieć sprzedaży firmy Grupa CSV.

Obróbka metalu – krążki szybkozmienne siafix
Trudno dostępne miejsca, punktowe zgrzewy, liniowe spawy w miejscach profilowanych – to wyzwanie. Jak usunąć zgorzelinę, rozpryski, obrobić spaw, nie rysując miejsc wokół i zrobić to szybko? Używane powszechnie twarde (spojone) tarcze ścierne, ściernice listkowe, krążki fibrowe nie spełniają tych wymagań. Rozwiązaniem są krążki o średnicy 50 lub 75 mm z mocowaniem siafix (zgodnym z innymi istniejącymi standardami). Na rynku są dostępne dwie wersje – krążki na podłożu fibry lub płótna. Fibra, zwłaszcza w połączeniu z odpowiednim typem ziarna, jest szybsza i wydajniejsza, ale w przypadku pęknięcia krążka może być niebezpieczna. Należałoby używać środków ochrony nie tylko oczu, ale całej głowy. Optymalnym, umiarkowanym cenowo rozwiązaniem jest krążek 2820 siafix. Tu podłożem jest kombinacja 2 rodzajów płótna, a ścierniwem jest korund cyrkonowy. Krążek jest sztywny i agresywny, ale nawet po przypadkowym złamaniu lub rozdarciu nie ma niebezpiecznych odłamków. Produkowane są także jeszcze wydajniejsze wersje z ziarnem ceramicznym, do np. obróbki stali nierdzewnej.
Do usunięcia zgorzeliny, korozji, starych powłok we wgłębieniach, bez zbędnego szlifowania metalu powinno się stosować krążki włókniny ściernej typu SCM. Do takich operacji na stali używamy ziarnistości Crs (gruba, ok. 60), a na metalach kolorowych Med (średnia, ok.100). Krążki siafix stosowane są na miniszlifierkach kątowych o obrotach około 20.000 obr./min. To niewielka inwestycja – markowe, ergonomiczne i ciche modele są dostępne za około 400-450 zł.

Usuwanie starych powłok z dużych powierzchni – ściernica powerstrip
Popularnym materiałem do takich prac jest gruba włóknina nylonowa z ziarnem około 40, w krążkach ø100 mm lub ø150 mm. Stosowana jest na wolnoobrotowej szlifierce prostej lub wiertarce, szlifuje się boczną krawędzią krążka. Ale jak szybko usunąć rdzę lub zaklejającą ziarno powłokę typu „baranek” na dużym obszarze? Najlepiej powszechnie dostępnym narzędziem, takim jak szlifierka kątowa o obrotach 10-12 tys. obr./min. Ta sama włóknina ścierna jest podstawą ściernicy powerstrip ø115 mm ze standardowym otworem 22 mm.

Obróbka stali, stali nierdzewnej – siatop
Użycie standardowych, „lakierniczych” krążków w pewnych sytuacjach jest bardzo niewydajne, np.  matowanie blachy ze stali zwykłej lub nierdzewnej na spawanych konstrukcjach (obudowy maszyn, ramy pojazdów). Poprawa jakości powierzchni metalowych następuje po śrutowaniu, np. na skrzyniach ładunkowych, ramach. Krążki do powłok lakierowych P40-120 można tu zużywać całymi paczkami. Będą się szybko tępiły i rozdzierały na nierównościach nie dlatego, że są złej jakości, tylko z powodu ich innego przeznaczenia. Krążek na rzep z materiału 1815 siatop może dać kilkukrotny spadek zużycia. Zastosowano tu ziarno korund cyrkonowy, który jest znacznie bardziej wydajny i wolno tępiący się na stali. Specjalne, aktywne dodatki w kleju wiążącym ziarno obniżają temperaturę obróbki. Podłoże to wytrzymały papier dla P50 – 150, a dla P24 – 40 – cienka fibra dająca wyjątkową odporność na rozdarcie. Krążki stosować można ze szlifierkami oscylacyjnymi i rotacyjnymi (kątowymi).

Matowanie twardych powłok antykorozyjnych na nowych częściach – siacarbon
Wielu producentów stosuje bardzo twarde powłoki kataforetyczne. Do usuwania drobnych defektów i ich matowania można zużyć wiele standardowych krążków i nie uzyska się dobrej, jednorodnej powierzchni. Także dla stosunkowo miękkich gruntów fabrycznych zachodzi niebezpieczeństwo łatwego przeszlifowania krawędzi i profili do metalu. Aby dać gwarancję odporności antykorozyjnej nakładanej powłoki – w przypadku przeszlifowań powyżej 1-2% powierzchni – wymagane jest dodatkowe zabezpieczenie, aplikacja np. gruntu epoksydowego. Istnieje technologia pozwalająca na bardzo wydajne matowanie twardych gruntów (1 krążek ø150 mm na kilka metrów kwadratowych), jednocześnie redukująca przeszlifowania do minimum i dająca jednorodny rezultat.
7241 siacarbon to krążek na podłożu siatki i cienkiej pianki z nasypem diamentowym. Odpylanie działa poprzez całą powierzchnię krążka. Cena zwraca się z zapasem w oszczędności materiałów, gruntu, czasu. Typową granulacją dla kataforezy jest 240 lub 320. Istnieją też inne, przemysłowe zastosowania, np. obróbka płyt z konglomeratów, folii podkładowych, twardych żelkotów itd., dlatego produkowane są granulacje 80-500.
Ciekawy film produktowy, zawierający też konkretny test porównawczy można znaleźć w YouTube, wyszukując słowa „siacarbon PL”.

Obróbka lakierów odpornych na zarysowania – siacarat
Technologia nasypu diamentowego na elastycznej tkaninie-siatce i gąbce jest używana także w krążkach 7240 siacarat. To jedyny materiał pozwalający łatwo obrabiać supertwarde lakiery na sucho lub mokro. Granulacji 500 używa się do całkowitego usuwania lakieru (do gruntu), zaś 1000 do obszarów cieniowania – umożliwia to małe naprawy częściowe bez całkowitego przelakierowania. Ziarna 2000 i 3000 stosuje się do korekty powłok przed polerowaniem. Krążek siacarat nie jest tani, ale na supertwardych lakierach może zastąpić nawet 50 standardowych krążków.

Wiktor Konstantinidis