W skład zestawu pomiarowego DE-35 wchodzi multimetr cęgowy DE-35T (fot. 1) z wbudowanym nadajnikiem radiowym oraz stacja odbiorcza DE-35R (fot. 2), którą można połączyć przewodem z portem USB komputera. Stacja odbiorcza ma własny wyświetlacz, stąd można również monitorować dane bez użycia do tego celu komputera. Dodatkową, korzystną właściwością zestawu jest możliwość jednoczesnej współpracy ze stacją odbiorczą kilku multimetrów cęgowych DE-35, nadających sygnały z danymi pomiarowymi w różnych kanałach.

Multimetr cęgowy DE-35T
Przyrząd ten będący głównym elementem zestawu wygląda jak typowy, cyfrowy multimetr cęgowy. O unikatowej funkcji zdalnego przesyłania danych pomiarowych świadczą tylko symbole i napisy na płycie czołowej. Multimetr jest przystosowany do pomiaru prądów stałych i przemiennych, mierzy też napięcie, rezystancję i częstotliwość; sprawdza diodę i ciągłość obwodu. Należy podkreślić, że zdalnie można przesyłać dane dotyczące wszystkich funkcji pomiarowych multimetru.

- obudowa i płyta czołowa
Multimetr cęgowy ma wydłużone cęgi mogące objąć przewód (z mierzonym prądem) o średnicy nie większej niż 30 mm. Wydłużone cęgi zapewniają wygodną obsługę (dotarcie do potrzebnego przewodu z prądem), a odpowiednio wyprofilowana obudowa zmniejsza ryzyko uszkodzenia w wyniku wypuszczenia przyrządu z ręki. W górnej części płyty czołowej multimetru znajduje się obrotowy przełącznik funkcyjny, w dolnej zaś czytelny wyświetlacz i dwa gniazda pomiarowe wykorzystywane przy wszystkich pomiarach z wyjątkiem prądu. Wyświetlacz multimetru ma maksymalne wskazanie 4000 (3 ¾ cyfry) i jest odświeżany 3 razy na sekundę – przy braku transmisji radiowej lub raz na sekundę – w trakcie transmisji. Wskazanie wyświetlacza można w razie potrzeby „zamrozić”, naciskając przycisk „HOLD” lub włączyć wskazywanie wartości względnej, naciskając przycisk „REL”. Ta ostatnia funkcja jest też wykorzystywana do zerowania wskazania szczątkowego przed pomiarem prądu stałego i przy pomiarze rezystancji – do kompresowania rezystancji doprowadzeń pomiarowych przy małych mierzonych rezystancjach.

- wybór funkcji i podzakresu pomiarowego
Potrzebną funkcję pomiarową wybiera się ręcznie, ustawiając przełącznik obrotowy w odpowiednią pozycję. Podzakres pomiarowy wybiera z kolei już sam przyrząd, dostosowując go do wartości mierzonej wielkości (również przy pomiarze prądu). Jest to tzw. automatyczna zmiana podzakresu pomiarowego, przy czym należy zaznaczyć, że użytkownik nie ma możliwości ręcznego wyboru podzakresu.

- funkcje pomiarowe
Multimetr cęgowy DE-35T mierzy prądy stałe i przemienne na podzakresach 400 i 600 A, napięcia stałe na podzakresach od 400 mV do 600 V, napięcia przemienne (od 4 do 600 V), rezystancję (od 400 Ω do 40 MΩ) i częstotliwość (od 5 Hz do 100 kHz). Przyrząd wykorzystuje podzakres pomiarowy 400 Ω do sprawdzania ciągłości obwodu, przy czym stan ciągłości sygnalizuje dźwiękiem. Funkcja pomiarowa rezystancji oraz testy ciągłości i diody są dostępne w jednej, wspólnej pozycji przełącznika obrotowego.
Pełny wykaz dostępnych podzakresów pomiarowych, odpowiadających im wartości rozdzielczości wskazania oraz podstawowych dokładności pomiaru multimetru DE-35T zamieszczono w tablicy 1.

- funkcja transmisji danych pomiarowych
Do obsługi funkcji transmisji danych pomiarowych służą trzy przyciski umieszczone w jednym rzędzie na płycie czołowej między przełącznikiem obrotowym a wyświetlaczem. Lewy z nich, oznaczony „TX ON”, służy do włączania funkcji transmisji radiowej, pozostałe „FUNCTION” i „SET” do konfigurowania multimetru przed pomiarem. Konfigurowanie polega na wprowadzaniu wartości odstępu czasowego transmisji (do wyboru nastawy: 2, 10, 30, 60 i 120 s) i kodu identyfikacyjnego, tj. kanału transmisji (do wyboru wartości: 1, 2, 3, 4, 5 i 6). Należy zaznaczyć, że ustawienia konfiguracyjne nadajnika powinny zgadzać się z ustawieniami stacji odbiorczej. Dotyczy to m.in. kanału transmisji. Wartość liczbowa wybranego kanału jest wyświetlana w lewym, górnym rogu wyświetlacza zarówno w multimetrze (nadajniku), jak i stacji (odbiorniku). Gdy kilka multimetrów przesyła dane do stacji jednocześnie, to każdy z nich powinien pracować w innym kanale. Jednocześnie kanały używane powinny być włączone w stacji odbiorczej, a nieużywane – wyłączone. Producent oferuje zestawy DE-35 pracujące przy różnych częstotliwościach nośnych: 433,32 MHz, 433,62 MHz, 433,92 MHz, 434,22 MHz i 434,52 MHz.

- zasilanie
Do zasilania multimetru DE-35T służą dwie baterie typu R6. Gdy do zasilania użyje się baterii alkalicznych, to wystarczą one na ok. 300 h pracy – przy braku transmisji lub na 100 h – przy transmisji z odstępem 2 s.

Stacja odbiorcza DE-35R
Urządzenie odbiera dane pomiarowe wysyłane drogą radiową przez nadajnik multimetru DE-35T. Wysyłane dane są odbierane w czasie rzeczywistym, dzięki czemu jest możliwość ich monitorowania, tj. odczytywania na wyświetlaczu stacji lub na ekranie monitora komputera połączonego ze stacją. Dzięki wbudowanemu zegarowi czasu rzeczywistego, przesyłane wyniki pomiarów są oznaczone datą i czasem ich wykonania. Stacja DE-35R ma obudowę typowego multimetru cyfrowego. Na jej płycie czołowej jest umieszczony duży wyświetlacz a pod nim przyciski. Dane techniczne stacji zamieszczono w tablicy 2.

- funkcje stacji odbiorczej
Użytkownik stacji DE-35R wykorzystuje ją przede wszystkim do odbierania danych pomiarowych oraz odczytywania ich, czyli monitorowania na wyświetlaczu stacji. Gdy użytkownik dysponuje pakietem oprogramowania, to może korzystać z funkcji przesyłania danych pomiarowych ze stacji do komputera. Inne funkcje stacji to wewnętrzna pamięć wartości maksymalnej i minimalnej oraz komparator z funkcją alarmu. Po skonfigurowaniu komparatora przez wprowadzenie do pamięci stacji wartości granicznych wybranego parametru (górnej i dolnej) i włączeniu alarmu każde przekroczenie wartości granicznej stacja sygnalizuje dźwiękiem. Konfigurując stację, ustawia się jeszcze zegar czasu rzeczywistego, wybiera odstęp czasowy transmisji (taki sam jak w multimetrze DE-35T), a także włącza i wyłącza odpowiednie kanały transmisji.

- współpraca z komputerem
Zestaw DE-35 jest oferowany w dwóch opcjach, z pakietem oprogramowania „DE-35” i bez niego. Pakiet umożliwiający transmisję i rejestrację danych pomiarowych, zawiera płytę CD (jest na niej sterownik USB i program „DE-35”) oraz przewód połączeniowy USB. Należy pamiętać, aby przed połączeniem portów USB stacji odbiorczej i komputera, zainstalować na komputerze sterownik USB. Program „DE-35” instaluje się szybko i sprawnie, podobnie jak i sterownik. Sprawdzono to na komputerach z zainstalowanymi systemami operacyjnym MS Windows XP i Windows 7. Skonfigurowanie programu polega tylko na wybraniu w oknie „Setup” konkretnego numeru portu USB lub, co jest zalecane, funkcji automatycznego skanowania portu. W razie potrzeby można też ustawić wartość skali osi czasu, skonfigurować komparator programu oraz opisać poszczególne kanały, wprowadzając numery seryjne multimetrów współpracujących ze stacją i nazwy miejsc pomiaru. Główne okno programu „DE-35” (fot. 3) zawiera trzy okna pomocnicze: Monitor, Graph (wykres) i Record (tablica z danymi pomiarowymi). Każde z okien pomocniczych można w razie potrzeby wyłączyć. W oknie Monitor jest wyświetlany m.in. bieżący wynik pomiaru, stale uaktualniany, a w oknie Record tablica, w której są wpisywane kolejne wyniki pomiarów (z odstępem czasowym ustalonym wcześniej w procesie konfigurowania multimetru i stacji), przy czym każdy kanał ma swoją kolumnę. W momencie pojawienia się w tablicy nowego wyniku jest uaktualniany wykres wyświetlany w oknie Graph. Pobieranie i wyświetlanie danych zaczyna się wybierając w menu „Record” opcję „Start”, a kończy wybierając opcję „Stop”. W razie potrzeby można zatrzymać proces rejestracji korzystając z opcji „Pause”. Dane pomiarowe pobrane i wyświetlone na ekranie monitora komputerowego, m.in. w postaci wykresu, można po zakończeniu rejestracji zapisać na twardym dysku komputera w formacie .xls. Zawartość tych plików po ich otwarciu (wyświetleniu) można wydrukować, przy czym osobno dane wykresu i liczbowe.

- zasilanie
Do zasilania stacji odbiorczej DE-35R służą dwie baterie typu R6. Baterie alkaliczne wystarczają na ok. 100 h pracy przy transmisji z odstępem 2 s.

mgr inż. Leszek Halicki