Nowe, miniaturowe loggery-rejestratory mogą pracować w systemach pomiaru i rejestracji danych różnych wielkości elektrycznych i nieelektrycznych. Ich producent, japońska firma HIOKI, zapewnia w swoich materiałach technicznych, że ze względu na ich własności można ich używać również w diagnostyce samochodowej. Przyrządy są już w ofercie firmy Labimed Electronics, polskiego dystrybutora HIOKI.

Seria loggerów-rejestratorów LR851X to wstępnie cztery urządzenia, z których na szczególną uwagę zasługują trzy. LR8512 (fot. 1) zlicza impulsy, LR8513 (fot. 2) mierzy prąd za pomocą czujnika cęgowego, a LR8515 – napięcie i temperaturę za pomocą sondy termoparowej.
Loggery-rejestratory mają po dwa kanały pomiarowe. Choć dysponują wewnętrzną nieulotną pamięcią typu flash o pojemności 500.000 elementów danych na kanał, to do prowadzenia akwizycji danych pomiarowych niezbędna jest stacja rejestrująca LR8410-20 (fot. 3), przedstawiona już wcześniej „Nowoczesny Warsztat” 10/2013). Stacja ta jest wyposażona w bardzo pojemną pamięć wewnętrzną (8 megasłów). Ma też możliwość dołączenia zewnętrznych nośników pamięci (w postaci kart pamięci SD i przenośnych pamięci USB) oraz funkcję transmisji do komputera. Loggery-rejestratory komunikują się ze stacją LR8410-20 bezprzewodowo, wykorzystując do tego technikę radiową Bluetooth. Dzięki tej własności moduły te można łatwo umieszczać w bezpośredniej bliskości miejsca pomiaru, które może być trudno dostępne, a nawet poruszać się. Nie trzeba też wykonywać skomplikowanej instalacji przewodowej, która może wychwytywać zakłócenia, jak to często zdarza się w przypadku rejestracji tradycyjnej. Logger-rejestrator można na przykład umieścić na masce jadącego pojazdu, a stację wewnątrz. Dzięki brakowi połączeń przewodowych można dokładnie zamknąć okna i drzwi, zachowując szczelność.
System pomiarowo-rejestrujący ze stacją LR8410-20 może zawierać nie tylko dwukanałowe rejestratory-loggery, ale również 15-kanałowe moduły LR8510/LR8511 (fot. 3; również przedstawione w numerze 10/2013 „NW”), przy czym całkowita liczba tych urządzeń w systemie nie może przekroczyć siedmiu. Zatem w systemie może na przykład pracować pięć loggerów-rejestratorów dwukanałowych i dwa moduły LR8510/LR8511. Każde z tych urządzeń nie może znajdować się dalej niż 30 m od stacji. Jeśli komunikacja ze stacją zostanie z jakichkolwiek powodów przerwana, to dane pomiarowe odpowiadające czasowi przerwy są przechowywane w pamięci wewnętrznej tego urządzenia, które straciło połączenie. Po przywróceniu połączenia zapisane dane pomiarowe są natychmiast przesyłane do stacji. Ważny wymóg bezpieczeństwa danych stawiany aplikacjom pomiarowym jest zatem spełniony. Warto jeszcze dodać, że skonfigurowanie systemu bezprzewodowego ułatwia użytkownikowi funkcja szybkiego ustawiania „Quick Set”.
Dane z loggerów-rejestratorów można też zbierać na tablecie lub smartfonie z funkcją Bluetooth i zainstalowanym systemem Android. Dane można przesyłać nawet w trakcie rejestracji, a także sprawdzać zarówno same dane, jak i fluktuujące przebiegi.
Kompaktowe moduły LR8512, LR8513 i LR8515 mają objętość czterokrotnie mniejszą od objętości modułów LR8510/LR8511. Są mniejsze i cieńsze, dzięki czemu łatwo je umieszczać w miejscach, w których nie ma możliwości wstawienia modułu LR8510/LR8511.
Wszystkie moduły (rejestratory-loggery) pracują poprawnie w szerokim zakresie temperatur otoczenia od -20 do 60°C, przy wilgotności względnej nieprzekraczającej 80%. Użytkownik ma do wyboru trzy rodzaje zasilania: dwie baterie alkaliczne typu LR6, zewnętrzny zasilacz sieciowy Z2003 (sprzedawany osobno jako opcja) oraz zewnętrzne źródło napięcia stałego od 5 do 13,5 V, którym może być na przykład akumulator samochodowy.
W porównaniu z przemysłowymi rejestratorami oscyloskopowymi loggery-rejestratory mierzą i rejestrują z małą prędkością. Stąd też ich nazwa – „loggery”. Najlepszy pod tym względem jest moduł LR8513, który może próbkować, poczynając już od co 0,1 s. Pozwala to wychwycić nawet niewielkie zmiany mierzonego prądu.

Logger-rejestrator impulsów LR8512
Przyrząd ten zlicza w dwóch kanałach impulsy, liczbę obrotów oraz sygnały logiczne odpowiadające stanom włączenia i wyłączenia układu zewnętrznego. Można go wykorzystywać na przykład w systemach zbierających dane pomiarowe prędkości przepływu powietrza (z klimatyzatora) oraz prędkości pojazdu. LR8512 mierzy w jednym z trzech trybów (do wyboru). W pierwszym z nich („Pulse”) zlicza impulsy w zakresie do 1000 M, w drugim mierzy prędkość obrotową do 5000 obrotów na sekundę, w trzecim zaś rejestruje stany logiczne („0” i „1”). Sygnał wejściowy może mieć postać napięciową (od 0 do 50 V) lub „beznapięciową” (styki przekaźnika), może też być podawany z wyjścia tranzystorowego typu „otwarty kolektor”. LR8512 rejestruje wartość chwilową z odstępem czasowym ustawianym przez użytkownika w zakresach od 0,1 do 30 s i od 1 do 60 min (w sumie 16 ustawień). Moduł ma wymiary 85x61x31 mm i masę 95 g (bez baterii).

Logger-rejestrator prądu LR8513
Pod względem pomiaru prądu moduł LR8513 ma zastosowanie uniwersalne. Mierzy i rejestruje w dwóch kanałach prądy stałe i przemienne płynące przez obciążenia oraz przemienne prądy upływowe. Pomiar jest wykonywany metodą pośrednią, tj. z użyciem cęgowego czujnika prądowego. Użytkownik ma do dyspozycji zakres pomiaru prądów stałych od 10 A do 2000 A, oraz przemiennych od 500 mA do 2000 A. Dokładność pomiaru prądu stałego wynosi ±0,5% w.w. ±5 cyfr. Wartość ta nie uwzględnia dokładności użytego czujnika cęgowego. Aby uzyskać całkowitą dokładność pomiaru, trzeba obie dokładności dodać do siebie. LR8513 rejestruje wartość chwilową lub średnią (zależnie od wyboru) z odstępem czasowym ustawianym przez użytkownika w zakresach od 0,5 do 30 s i od 1 do 60 min (w sumie 14 ustawień). Moduł ma wymiary 85x75x38 mm i masę 130 g (bez baterii).
Cęgowe czujniki prądowe stanowią wyposażenie opcjonalne. Trzeba je wybrać i zamówić stosownie do własnych potrzeb pomiarowych, tj. wymagań realizowanej aplikacji. HIOKI oferuje obecnie trzy czujniki cęgowe dostosowane do pomiaru prądów stałych (i przemiennych) płynących przez obciążenia. Czujnik CT9691-20 ma cęgi o średnicy wewnętrznej 35 mm, mierzy prądy do 100 A. Dwa pozostałe czujniki CT9692-90 i CT9693-20 mają parametry równe odpowiednio 33 mm/200 A i 55 mm/2000 A.

Logger-rejestrator napięcia i temperatury LR8515
To dwukanałowe urządzenie wymaga skonfigurowania przed pomiarem, tzn. ustawienia, czy dany kanał ma mierzyć napięcie, czy temperaturę. LR8515 mierzy napięcie na czterech podzakresach 50 mV, 5000 mV, 5 V i 50 V lub temperaturę w zakresie do 1000°C. Współpracuje z sondami temperaturowymi – termoparami typu K i T. Przewody doprowadzające mierzone napięcie lub sygnał z sondy temperaturowej dołącza się do bloku z wyprowadzeniami (po dwa wyprowadzenia na kanał) i mocuje wkrętami typu M3. LR8515 rejestruje wartość chwilową z odstępem czasowym ustawianym przez użytkownika w zakresach od 0,1 do 30 s i od 1 do 60 min (w sumie 16 ustawień). Moduł ma wymiary 85x75x38 mm i masę 140 g (bez baterii). Sond temperaturowych do LR8515 jak na razie HIOKI nie oferuje. W ich zastępstwie można użyć sond producentów krajowych.

mgr inż. Leszek Halicki