Przepisy o wprowadzeniu minimalnej stawki godzinowej opublikowane zostały w Dzienniku Ustaw 17 sierpnia 2016 r. i wejdą w życie 1 stycznia 2017 r.

22 lipca 2016 r. Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę oraz niektórych innych ustaw wprowadzającą do polskiego systemu prawnego minimalną stawkę godzinową (Dz. U. z 2016 r., poz. 1265). Chodzi o minimalną wysokość wynagrodzenia za każdą godzinę wykonania zlecenia lub świadczenia usług przysługującą przyjmującemu zlecenie lub świadczącemu usługi. Nowe przepisy zaczną obowiązywać 1 stycznia 2017 r.
Przygotowanie ustawy uzasadniono chęcią przeciwdziałania nadużywaniu umów cywilnoprawnych oraz wprowadzeniem ochrony osób otrzymujących wynagrodzenie na najniższym poziomie.

Ustalenia w umowie
Wysokość minimalnej stawki godzinowej będzie corocznie przedmiotem negocjacji w ramach Rady Dialogu Społecznego i będzie ogłaszana w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” do 15 września każdego roku. Wysokość minimalnej stawki godzinowej w 2017 r. będzie równa 12 zł, zwaloryzowanej o wskaźnik wynikający z podzielenia wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonej na rok 2017 przez wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w 2016 r.
Wynagrodzenie należne osobie wykonującej zlecenie lub świadczącej usługi będzie musiało być ustalone w umowie w taki sposób, aby zapłata za każdą godzinę wykonania zlecenia lub świadczenia usług nie była niższa niż wynosi minimalna stawka godzinowa.
Gdy wysokość wynagrodzenia ustalonego w umowie nie będzie zapewniać otrzymywania za każdą godzinę wykonania zlecenia lub świadczenia usług wynagrodzenia w wysokości co najmniej minimalnej stawki godzinowej, przyjmującemu zlecenie lub świadczącemu usługi będzie przysługiwało wynagrodzenie w wysokości obliczonej z uwzględnieniem minimalnej stawki godzinowej. Jeżeli kilka osób przyjmie zlecenie lub zobowiąże się świadczyć usługi wspólnie, każdej z nich przysługiwać będzie wynagrodzenie w wysokości nie mniejszej niż ustalone na podstawie minimalnej stawki godzinowej.

Potwierdzenie godzin
Wypłaty wynagrodzenia w wysokości wynikającej z minimalnej stawki godzinowej dokonuje się w formie pieniężnej. Zamawiający nie będzie więc mógł wypłacić wynagrodzenia np. w formie produkowanych przez siebie towarów.
Aby zapewnić możliwość ustalenia wysokości stawki godzinowej w umowie-zleceniu lub o świadczeniu usług, strony będą musiały określić sposób potwierdzania liczby godzin wykonania zlecenia lub świadczenia usług. Jeżeli umowa nie będzie tego regulować, wykonujący zlecenie lub świadczący usługi będzie miał obowiązek i prawo przedstawić informację o liczbie godzin wykonywania zlecenia lub świadczenia usług w terminie poprzedzającym termin wypłaty wynagrodzenia.
Jeżeli kilka osób przyjmie zlecenie lub zobowiąże się świadczyć usługi wspólnie, informacja o liczbie godzin wykonywania zlecenia lub świadczenia usług powinna być przedstawiona odrębnie w stosunku do każdej z nich. Zamawiający będzie musiał przechowywać dokumenty potwierdzające liczbę godzin wykonywania zlecenia lub świadczenia usług przez trzy lata od dnia, w którym wynagrodzenie stało się wymagalne.
Przepisy o minimalnej stawce godzinowej nie będą odnosiły się do niektórych kategorii umów, w szczególności:
- umów, zgodnie z którymi o miejscu i czasie wykonywania zlecenia lub świadczenia usług decyduje przyjmujący zlecenie lub świadczący usługi i przysługuje mu wyłącznie wynagrodzenie prowizyjne,
- umów dotyczących usług opiekuńczych i bytowych,
- umów o prowadzenie rodzinnego domu pomocy,
- umów o pełnienie funkcji rodziny zastępczej zawodowej,
- umów o prowadzenie rodzinnego domu dziecka itp.,
- umów o sprawowanie opieki nad grupą osób podczas wypoczynków lub wycieczek, jeżeli usługi są świadczone nieprzerwanie przez dłużej niż jedną dobę.

Wypłata wynagrodzenia niższego niż obowiązująca minimalna stawka godzinowa będzie wykroczeniem zagrożonym karą grzywny od 1000 do 30 000 zł, a postępowanie w tym zakresie będzie prowadzić Państwowa Inspekcja Pracy.

Przy przetargach
Przepisy o minimalnej stawce godzinowej będzie się również stosować w umowach zawieranych w trybie ustawy Prawo zamówień publicznych. Jeżeli wprowadzenie przepisów o minimalnej stawce godzinowej wpłynie na koszty wykonania zamówienia publicznego realizowanego na podstawie umowy zawartej przed 1 września 2016 r., każda ze stron będzie mogła zwrócić się do drugiej strony nie później niż do 31 grudnia 2016 r. z wnioskiem o przeprowadzenie negocjacji dotyczących zawarcia porozumienia w sprawie odpowiedniej zmiany wynagrodzenia. Jeżeli w ciągu 30 dni od dnia złożenia wniosku nie dojdzie do zawarcia porozumienia o odpowiedniej zmianie wynagrodzenia, każda ze stron będzie miała prawo od rozwiązania umowy z zachowaniem dwumiesięcznego okresu wypowiedzenia.
Podobne rozwiązania zostaną zastosowane, gdy ustalenie lub zmiana wysokości minimalnej stawki godzinowej będzie wpływała na koszty wykonania zlecenia lub świadczenia usług wynikające z umowy zawartej przed 1 września 2016 r. w innym trybie niż przewidziany w prawie zamówień publicznych.

Dla kogo nowe przepisy
Przepisy o minimalnej stawce godzinowej będą dotyczyły wynagrodzenia należnego osobom:
- przyjmującym zlecenie lub świadczącym usługi na rzecz przedsiębiorców lub innych jednostek organizacyjnych w zakresie działalności wykonywanej przez te podmioty (przepisy o minimalnej stawce godzinowej nie będą więc dotyczyły umów-zlecenia lub świadczenia usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej),
- na podstawie umów-zlecenia lub umów o świadczenie usług, które nie są uregulowane innymi przepisami i do których stosuje się przepisy kodeksu cywilnego o umowie zlecenia,
- niezależnie od tego, czy zlecenie lub usługi są wykonywane w zakresie prowadzonej przez wykonawcę działalności gospodarczej, czy nie.

Reasumując, z uwagi, że wiadomo już, iż minimalne wynagrodzenie za pracę w 2017 r. będzie wynosić 2000 zł brutto, to i minimalna stawka godzinowa przy umowach-zlecenia wynosić będzie 13 zł brutto za godzinę.

mgr Robert Gorczyca prawnik, specjalista ds. bhp