1 stycznia 2023 r. tzw. najniższa krajowa podniesiona została do kwoty 3490 zł brutto, a od lipca 2023 r. wynosić będzie 3600 zł brutto. Odpowiednio kwota netto minimalnego wynagrodzenia za pracę wynosi 2709,48 zł, a od 1 lipca 2023 r. – 2783,86 zł. Ponadto przewidziano, że minimalna stawka godzinowa od 1 stycznia 2023 r. wynosi 22,80 zł brutto, a od 1 lipca 2023 r. – 23,50 zł brutto.

Zgodnie z ustawą z 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę wysokość najniższej krajowej pensji jest corocznie przedmiotem negocjacji w ramach Rady Dialogu Społecznego. Rada Ministrów w terminie do 15 czerwca każdego roku przedstawia Radzie Dialogu Społecznego m.in. propozycję wysokości minimalnego wynagrodzenia oraz propozycję wysokości minimalnej stawki godzinowej, które będą obowiązywały w następnym roku. Jeżeli Rada Dialogu Społecznego nie uzgodni w terminie 30 dni od dnia otrzymania propozycji wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej dla określonych umów cywilnoprawnych w roku następnym, Rada Ministrów zobowiązana jest do ustalenia tych wysokości w drodze rozporządzenia w terminie do 15 września.
Ze względu na inflację w rozporządzeniu ustalono dwa terminy zmiany wysokości minimalnego wynagrodzenia oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej: od 1 stycznia i od 1 lipca.
Aneks do umowy, który zawiera zmianę wynagrodzenia minimalnego, jest wymagany przy umowach o pracę pracowników, którzy mają w nich wpisaną kwotę, np. w 2022 r. 3010 zł brutto.
Jak wyjaśnia Państwowa Inspekcja Pracy, w sytuacji gdy wynagrodzenie nie zostało określone poprzez podanie konkretnej kwoty, a w umowie o pracę widnieje jedynie zapis o tym, że pracownik otrzymuje minimalne wynagrodzenie zgodne z obowiązującą w danym roku stawką wynikającą z ustawy z 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, wówczas pracodawca nie ma obowiązku sporządzania takiego aneksu do umowy.
Dla przedsiębiorców, którzy zatrudniają pracowników i wypłacają im minimalne wynagrodzenie, wzrost płacy minimalnej będzie nieco wyższy. Wliczając składki ZUS, docelowo będzie to blisko 750 zł – o prawie 1/4 więcej niż obecnie. W 2023 roku firmy będą więc musiały zwiększyć budżety na wynagrodzenia. Trzeba przy tym pamiętać, że inflacja w połączeniu z rosnącymi płacami będzie oznaczała... jeszcze wyższą inflację. Pracownicy otrzymają wyższe wynagrodzenie, jednak jeszcze większe koszty poniosą przedsiębiorcy, a to może z kolei przełożyć się na rosnące ceny oferowanych produktów i usług.
W konsekwencji podwyższenia minimalnego wynagrodzenia przedsiębiorcy będą też odprowadzali wyższe składki. Dotyczy to m.in. tych, którzy dopiero rozpoczynają prowadzenie własnej działalności gospodarczej, ponieważ przez pierwsze 24 miesiące mogą oni skorzystać z preferencyjnej wysokości składek społecznych, a ich podstawa to 30% wysokości minimalnego wynagrodzenia.
W tym roku wzrośnie ono do poziomu 3600 zł, więc podstawa preferencyjnego ZUS wzrośnie do 1080 zł. W 2022 r. wynosiła ona 903 zł, a zatem wzrost podstawy składek będzie zauważalny, bo wyniesie prawie 20%. W 2022 r. tzw. mały ZUS (bez składki zdrowotnej) wynosił 285,71 zł miesięcznie, w 2023 roku za pierwszą połowę roku przedsiębiorcy zapłacą 331,26 zł, a w drugiej – 341,72 zł. W konsekwencji w ciągu roku zapłacą o blisko 610 zł więcej.
Wskazane wyliczenie nie obejmuje składki zdrowotnej, która wyliczana jest od stycznia w zależności od przyjętej formy opodatkowania. Jednak wiadomo już, że dla podatników rozliczających się na skali podatkowej i podatku liniowym składka zdrowotna nie będzie niższa niż 314,10 zł w pierwszym półroczu i 324 zł w drugim półroczu.

mgr Robert Gorczyca
ekspert prawa pracy
prawnik, specjalista ds. BHP
inspektor ochrony przeciwpożarowej