Pomiar układu jezdnego pojazdu i jego regulacje prowadzone najnowocześniejszymi metodami są jedną z podstawowych dziedzin działalności w branży motoryzacyjnej, które w połączeniu z innymi oferowanymi usługami powinny powodować wzrost dodatkowych obrotów w firmie. W czasach ciągle rosnącej konkurencji i rozwoju sieci warsztatowych posiadanie odpowiedniego urządzenia do pomiaru geometrii kół, spełniającego różnorodne wymagania nowoczesnego serwisu samochodowego, jest dzisiaj jego niezbędnym elementem rozwoju.

Obecnie szeroko pojęte serwisy obsługi samochodów, jak i zakłady napraw blacharskich w Polsce mogą być prowadzone zarówno jako odrębna działalność, jak i uzupełnienie już prowadzonego biznesu, np. jako dodatkowa usługa dostępna przy stacji kontroli pojazdów. Tego rodzaju wielopodmiotowa działalność, przy jej całej złożoności wymagań technicznych, a zarazem ograniczonych środkach finansowych, wymusza często zakup jednego uniwersalnego urządzenia spełniającego wszystkie te wymagania.
Urządzeniem doskonale wpisującym się w oczekiwania klientów dynamicznie rozwijającego się rynku motoryzacyjnego jest komputerowy system do pomiaru i regulacji geometrii osi i kół pojazdów samochodowych do 3,5 t Progeo 3D firmy Precyzja-Technik z Bydgoszczy. Jest to kolejne urządzenie skonstruowane wspólnie z włoskim potentatem w dziedzinie innowacyjnych rozwiązań dla warsztatów – firmą Corghi.
Zagadnienie, jakim jest pomiar układu jezdnego z wykorzystaniem cyfrowej technologii odczytu obrazu z ekranów pasywnych, jest bardzo złożone, a szczegółowe jego przedstawienie wykracza zdecydowanie poza ramy niniejszego artykułu. Dlatego przede wszystkim chciałbym przybliżyć i wyjaśnić praktyczne możliwości zastosowań prezentowanego urządzenia.

Koncepcja systemu pomiarowego Progeo 3D Mobile
Wersja mobilna urządzenia Progeo 3D z układem elektronicznego pozycjonowania kamer ułatwia prowadzenie pomiaru na wielu stanowiskach kanałowych i podnośnikowych bez konieczności jego kalibrowania. Tego rodzaju rozwiązanie umożliwia przemieszczanie urządzenia pomiędzy stanowiskami pomiarowymi umieszczonymi często w różnych budynkach (SKP, serwis obsługowy, zakład blacharski). Mechanizm płynnego, pionowego przesuwu belki pomiarowej sprawia, że możliwym jest dokonywanie regulacji geometrii kół w całym zakresie pracy podnośnika diagnostycznego.
Urządzenie jest wyposażone w zintegrowane z uchwytami ekrany pasywne, które są montowane do obręczy kół samochodów bez konieczności uciążliwego ich poziomowania. Dzięki takiemu rozwiązaniu możliwe jest wykonywanie w bardzo krótkim czasie pomiarów różnych typów samochodów osobowych, dostawczych i terenowych w zakresie badań kontrolnych prowadzonych na stacji kontroli pojazdów, jak również przeprowadzanych akcjach serwisowych badania geometrii kół. Czas instalacji akcesoriów pomiarowych na pojeździe ogranicza się teraz do absolutnego minimum, a pomiar geometrii kół trwa zaledwie kilka minut. System dostosowywania pracy kamer do różnych warunków oświetleniowych (światło sztuczne, światło dzienne, intensywne światło słoneczne) zapewnia stabilną pracę systemu we wszystkich pomieszczeniach firmy.

Rozbudowane opcje programu pomiarowego
Kierowalność i stateczność kierunkowa pojazdu zależy w dużej mierze od niezawodnej współpracy układów kinematycznych zawieszenia oraz układu kierowniczego. Aby określić wszystkie podstawowe zależności geometrii kół, urządzenie dysponuje konwencjonalnym pomiarem umożliwiającym uzyskanie wartości dla następujących parametrów: zbieżność całkowita i połówkowa, pochylenie kół, pochylenie i wyprzedzenie osi sworznia zwrotnicy, różnica kątów skrętu kół, maksymalny kąt skrętu kół, kąt sumaryczny, odchylenie geometrycznej osi jazdy od osi symetrii pojazdu. Urządzeniem Progeo 3D można również przeprowadzić pełną diagnostykę układu jezdnego w zakresie ewentualnych powypadkowych uszkodzeń zawieszenia. Pomiar takich parametrów, jak: rozstaw osi, rozstaw kół, nierównoległość osi, śladowość kół czy też przekątne pojazdu stanowią dla zakładu blacharskiego pełną informację o skomplikowanych przemieszczeniach i uszkodzeniach elementów zawieszenia.
Prawidłową regulację geometrii kół i osi pojazdu zapewnia fabryczna baza wzorców pojazdów podzielona na poszczególne rynki (np. europejski, azjatycki, amerykański), na które produkowane są samochody. Pomocna jest w tym współpraca Corghi z producentami samochodów, dzięki której użytkownik ma dostęp do dokładnych danych i uaktualnień za pośrednictwem On Line WHEEL ALIGNMENT – zawsze aktualnego portalu zawierającego bazę danych. Dodatkowo oprogramowanie zawiera animowane wskazówki przygotowania pojazdu do pomiaru oraz sposoby regulacji parametrów geometrii kół.

Program pomiarowy wspomaga prowadzenie pomiarów i regulacji z wykorzystaniem specjalnych procedur.
1. Procedura regulacji zbieżności przy skręconych kołach.
2. Procedura pomiaru i regulacji „krzywej zbieżności”.
3. Procedury regulacyjne zbieżności i kąta pochylenia koła na podniesionym pojeździe.
4. Procedura regulacji zbieżności kół przednich bez blokowania koła kierownicy.
5. Uniwersalna procedura kompensacji bicia kół przez przetaczanie pojazdu o kąt 30° obrotu koła.

Procedury fabryczne w pomiarze i regulacji układu jezdnego
Innowacyjność Progeo 3D polega na zastosowaniu uniwersalnego, modułowego wyposażenia zapewniającego możliwość wykonania pomiarów geometrii kół zgodnie z procedurami fabrycznymi dla wiodących producentów samochodów.
W pojazdach wyposażonych w układ stabilizacji toru jazdy (ESP, DSC, ECS, VDC) z regulowanym zawieszeniem, elektrycznym wspomaganiem układu kierowniczego oraz światłami adaptacyjnymi niezbędne jest po przeprowadzeniu regulacji układu jezdnego zerowanie czujnika skrętu koła kierownicy. Firma Precyzja oferuje moduł Cal One Touch, który po podłączeniu do gniazda EOBD w samochodzie komunikuje się bezprzewodowo (Bluetooth) z programem pomiarowym urządzenia i wykonuje kalibrację sensora obrotu koła kierownicy.
Już w pierwszym okresie eksploatacji pojazdu następuje obniżenie podwozia w wyniku zużycia się sprężyn zawieszenia pojazdu. Dlatego wielu producentów nakazuje, przed przystąpieniem do pomiaru geometrii kół, określenie wartości ugięcia zawieszenia. Pomiarom podlegają wysokości liniowe, różnice pomiędzy środkiem koła i charakterystycznymi punktami podwozia, tak jak jest to wymagane w przypadku np. samochodów Renault oraz kąt pochylenia wahaczy poprzecznych lub wału pędnego zawieszenia – w samochodach marki Mercedes-Benz. Oprogramowanie pomiarowe urządzenia Progeo 3D jest kompatybilne zarówno z pomiarami liniowymi, jak i z inklinometrami różnych producentów. Firma Precyzja oferuje przystawkę RH Meter, produkowaną przez firmę Corghi. Stosowanie tego urządzenia pozwala na rezygnację z wielu różnych przyrządów stosowanych wcześniej.
W zakresie konstrukcji, technologii oraz oprogramowania w urządzeniu Progeo 3D zastosowano szereg innowacyjnych rozwiązań. Tym samym po raz kolejny firma Precyzja-Technik wpisała się nowym produktem w oczekiwania klientów dynamicznie rozwijającego się rynku motoryzacyjnego. Właścicieli warsztatów podejmujących decyzję o zakupie konkretnego urządzenia poza walorami technicznymi interesuje również cena. Również w tym aspekcie Progeo 3D wyróżnia się w tej grupie przyrządów. Wprawdzie ostateczna cena uzależniona jest od wyposażenia dodatkowego, to jednak w przypadku Progeo 3D jest ona porównywalna z wieloma urządzeniami wyposażonymi w zespoły pomiarowe z kamerami CCD. Jednak żaden tekst nie odda wrażeń z bezpośredniej pracy przyrządem.

Krzysztof Dmowski