Japońska firma HIOKI wprowadziła na rynek przyrządów pomiarowych multimetr cęgowy CM4371. Nowy przyrząd pracuje niezawodnie w trudnych warunkach otoczenia. Wyróżnia się też kompletem funkcji pomiarowych. CM4371 jest już w ofercie w firmy Labimed Electronics.

Cęgi prądowe
CM4371 został zaprojektowany do pomiaru stosunkowo małych prądów stałych i przemiennych. Stąd też cęgi tego przyrządu są niewielkie. Mają kształt okrągły i średnicę wewnętrzną równą 33 mm.
Konstruktorzy HIOKI udoskonalili budowę cęgów, zwiększając w porównaniu z poprzednimi multimetrami cęgowymi tej firmy liczbę gwarantowanych cykli otwarcia-zamknięcia cęgów z 11.000 do 30.000. Dzięki temu usprawnieniu, mającemu duży wpływ na ogólną trwałość przyrządu, przyszły użytkownik będzie mógł używać go dłużej.

Pomiar prądu
Użytkownik multimetru CM4371 ma do dyspozycji dwa podzakresy pomiarowe prądów stałych i przemiennych: 20 A i 600 A, zmienianych zależnie od potrzeby automatycznie lub ręcznie. Rozdzielczość wskazania na dolnym podzakresie wynosi 10 mA, a dokładność pomiaru na obu dostępnych podzakresach jest równa ±1,3% wartości wskazywanej. Osobną funkcją tego przyrządu jest pomiar prądu przemiennego z nałożoną składową stałą (AC+DC).
Kolejną ważną własnością nowego multimetru jest innowacyjny sposób pomiaru i wskazywania prądów rozruchowych (funkcja „INRUSH”). Użytkownik, mierząc prąd rozruchowy silnika, otrzymuje na ekranie multimetru jednocześnie dwa wskazania (na dwóch polach cyfrowych) – wartości skutecznej prądu rozruchowego oraz maksymalnej w szczycie tego sygnału. O momencie dokonania pomiaru informuje użytkownika ponadto krótki sygnał dźwiękowy.

Pomiar napięcia
Do pomiaru napięcia służą dwa gniazda na wtyki banankowe, znajdujące się na samym dole płyty czołowej multimetru. Przyrząd ten mierzy napięcie stałe w bardzo szerokim zakresie znamionowym, od 600 mV aż do 1500 V, z rozdzielczością na dolnym podzakresie równą 100 µV. Producent informuje jednocześnie, że jest możliwy pomiar napięć stałych nawet do 1700 V.
CT4371 mierzy też napięcie przemienne (od 6 do 1000 V) i napięcie przemienne na tle składowej stałej (funkcja AC+DC). Pomiar wartości skutecznej wszystkich sygnałów przemiennych jest typu True RMS, czyli w dużym stopniu nie zależy do kształtu sygnału.
Podzakresy napięciowe są zmieniane automatycznie, choć w razie potrzeby można wybierać je ręcznie przyciskiem „RANGE”.

Jednoczesny pomiar stałego prądu i napięcia
Ta innowacyjna własność nadaje się idealnie do sprawdzania stanu akumulatorów samochodowych. Łącząc zaciski akumulatora z gniazdami pomiarowymi napięcia multimetru i zakładając jednocześnie cęgi multimetru na przewód prądowy akumulatora, otrzymuje się przy obciążonym akumulatorze (włączonych odbiornikach energii pojazdu) jednocześnie dwa wskazania: na jednym polu cyfrowym – napięcia panującego na zaciskach akumulatora, a na drugim polu – prądu pobieranego z akumulatora.
Własność jednoczesnego pomiaru napięcia i prądu multimetr CM4371 wykorzystuje również do wskazywania mocy. Funkcja ta jest dostępna wyłącznie przy pomiarze sygnału stałego (DC), a zakres pomiaru rozciąga się od 0,000 do 1020 kVA.

Inne funkcje pomiarowe
CM4371 mierzy też częstotliwość, rezystancję, pojemność i temperaturę (sondą z czujnikiem termoparowym typu K). Wszystkie podzakresy tych funkcji (w tym też napięcia) są zmieniane automatycznie lub w razie potrzeby ręcznie. Przyrząd sprawdza diodę i ciągłość obwodu, sygnalizując stan ciągłości dźwiękiem.
Zakresy pomiaru oraz wartości rozdzielczości wskazania i dokładności pomiaru dla wszystkich funkcji pomiarowych przyrządu podano w załączonej tabeli.

Funkcje automatyczne
Zadaniem szeregu specjalnych funkcji automatycznych zastosowanych w multimetrze CM4371 jest zwiększenie bezpieczeństwa i komfortu obsługi.
Do typowej funkcji „HOLD” („zamrażania” bieżącego wskazania wyświetlacza), własności spotykanej obecnie prawie w każdym multimetrze cyfrowym, producent multimetru CM4371 dodał funkcję „AUTO HOLD”. Po włączeniu jej wskazanie wyświetlacza zostaje „zamrożone”, lecz dopiero wtedy, gdy się ustabilizuje. Własność ta przydaje się, gdy przewody sprawdzanej instalacji znajdują się w trudno dostępnym miejscu, na przykład zbyt wysoko lub zbyt nisko dla użytkownika, aby mógł on wygodnie obserwować zmiany wskazania wyświetlacza.
Drugą ważną funkcją automatyczną multimetru CM4371 jest samoczynne wykrywanie typu sygnału (przemienny-stały), przy czym własność ta dotyczy zarówno napięcia, jak i prądu. To automatyczne wykrywanie eliminuje potrzebę ustawiania przyrządu na potrzebny typ sygnału oraz ewentualne błędy pomiarowe, które mogą pojawić się, gdy przewody w wiązce z sygnałami różnego typu są ze sobą przemieszane.
Zadaniem kolejnej funkcji automatycznej jest sprawdzenie bezpieczeństwa użytkownika, zanim rozpocznie on czynności pomiarowe w miejscu pracy. Po zbliżeniu multimetru do testowanego obiektu wykrywa on ładunek elektryczny w nim zgromadzony. Może to być na przykład przewód dołączony do gniazdka sieciowego. W takim przypadku natychmiast po zbliżeniu multimetru jego wyświetlacz zostaje rozświetlony na czerwono i włącza się ostrzegawczy sygnał dźwiękowy. Należy jednak zaznaczyć, że funkcja ta działa wyłącznie wtedy, gdy na testowanym obiekcie panuje napięcie przemienne, przy czym zakres wykrywania rozciąga się od 40 do 600 V.

Wyświetlanie
Jak już wspomniano, wyświetlacz multimetru CM4371 ma dwa pola cyfrowe przeznaczone do jednoczesnego wyświetlania wyników pomiarów dwóch wielkości na przykład napięcia i częstotliwości przy pomiarze napięcia przemiennego. Każde z pól cyfrowych ma długość czterech cyfr. Ich wskazanie jest odświeżane 5 razy na sekundę, również przy pomiarze pojemności, częstotliwości i temperatury. Tak dużą szybkość pomiaru uzyskuje się dzięki zastosowaniu szybkiego układu scalonego, zaprojektowanego i produkowanego specjalnie dla firmy HIOKI.
Gdy pomiary prowadzi się przy niewystarczającym oświetleniu zewnętrznym, utrudniającym odczytywanie wskazań, warto wtedy włączyć podświetlenie wyświetlacza. Wyłączy się ono samoczynnie po pewnym czasie, oszczędzając baterię.
Należy jeszcze dodać, że multimetr CM4371 wyposażono w filtr włączany w razie potrzeby specjalnym przyciskiem. Filtr ten eliminuje sygnały zakłócające pomiar i powodujące niestabilność wskazań lub wręcz uniemożliwiające czasem wykonanie pomiaru.

Obudowa
Konstruktorzy multimetru CM4371 zabezpieczyli go starannie przed narażeniami mechanicznymi, które mogłyby powstać w wyniku błędu obsługi w tym na przykład w efekcie upuszczenia. Obudowa multimetru jest wykonana z odpornego tworzywa, jest ponadto zintegrowana z osłoną gumową. Konstruktorzy HIOKI dołożyli też starań, aby przyrząd ten mógł dobrze spełniać zadania pomiarowe w trudnych warunkach otoczenia. Obudowa multimetru ma stopień ochrony IP54, co oznacza, że przyrząd ten jest odporny na wnikanie pyłu, a także bryzgów wody. Należy przy tym zaznaczyć, że cęgi multimetru, a ściślej ich część zawierająca czujnik prądu mają stopień ochrony IP50, co z kolei oznacza, że jest on chroniony tylko przed dostępem pyłu.
Zdecydowana większość multimetrów cyfrowych, w tym cęgowych, może pracować poprawnie w zakresie temperatur otoczenia, od 0 do 40°C. W przypadku multimetru CM4371 znamionowy zakres temperatur pracy jest dużo szerszy i rozciąga się od -25 do 65°C. Oznacza to, że przyrządem tym można mierzyć zarówno „na mrozie”, jak i w dzień upalny.

Zasilanie
Multimetr CM4371 jest zasilany napięciem stałym 3 V z dwóch baterii alkalicznych typu LR03. Wystarczają one na 40 godzin ciągłej pracy. Bieżący stan baterii jest wskazywany na wyświetlaczu, na kilkusegmentowym wskaźniku. Funkcja automatycznego wyłączania zasilania oszczędza baterię.

Akcesoria
W zestawie fabrycznych akcesoriów dostarczanych standardowo z multimetrem CM4371 jest komplet przewodów pomiarowych L9207-10 przeznaczonych do wszystkich pomiarów z wyjątkiem prądu (mierzy się go wyłącznie cęgami) oraz temperatury. W komplecie jest ponadto futerał C0203, dwie baterie LR03 i instrukcja obsługi. Nie ma natomiast sondy temperatury, którą w razie potrzeby trzeba kupić osobno. Jeśli przewód sondy jest zakończony typowym, prostokątnym wtykiem MT-K, to trzeba też dokupić przejściówkę „na bananki”. Oba te akcesoria są dostępne w handlu przyrządami pomiarowymi.

mgr inż. Leszek Halicki,
Labimed Electronics