Napięcie, prąd i rezystancja to trzy główne wielkości elektryczne mierzone w trakcie sprawdzania samochodowych podzespołów i instalacji.
Funkcje te ma każdy multimetr cyfrowy dostępny na rynku, również ten specjalizowany do pomiarów samochodowych i przy tym stosunkowo drogi. Przy wyszukiwaniu i diagnozie wielu uszkodzeń może z powodzeniem zastąpić go tani multimetr uniwersalny wyposażony tylko w podstawowe funkcje i o umiarkowanej dokładności pomiaru. W niniejszym artykule przedstawimy dwa “ekonomiczne” multimetry cyfrowe ST-912 i ST-914 produkowane przez firmę Standard Instruments, a będące w dystrybucji firmy Labimed Electronics. Oba przyrządy mają identyczną, niewielką obudowę zintegrowaną z charakterystyczną żółto-czarną osłoną gumową. Zintegrowana osłona, będąca nowym rozwiązaniem zwiększenia odporności miernika na szkodliwe narażenia mechaniczne, zaczyna powoli wypierać tradycyjną nakładaną na obudowę i zmniejszającą jednak komfort obsługi multimetru.
Dane techniczne multimetrów cyfrowych ST-912 i ST-914.
Uwagi: HOLD – zamrażanie wskazania wyświetlacza, RANGE – automatyczny/ręczny wybór podzakresu pomiarowego, MAX – wskazywanie wartości maksymalnej, rzeczywisty zakres pomiaru temperatury zależy od zastosowanej sondy pomiarowej.
Multimetry ST-912 i ST-914 różnią się liczbą funkcji pomiarowych i użytkowych, dostępnymi podzakresami pomiarowymi, sposobem wyboru podzakresu pomiarowego oraz funkcjonalnością wyświetlacza. Porównanie możliwości obu tych przyrządów ułatwia załączona tablica z danymi technicznymi.
Multimetr ST-912
W komplecie funkcji multimetru ST-912 (fot. 1) jest pomiar napięcia stałego i przemiennego, prądu stałego i rezystancji. Można też nim sprawdzić diodę i ciągłość obwodu, a także typowe baterie 9-woltowe (np. 6F22) i 1,5-woltowe (np. R6, R03). Wszystkie podzakresy pomiarowe wybiera się ręcznie, tj. przełącznikiem obrotowym umieszczonym centralnie pod wyświetlaczem. Do testu diody i ciągłości obwodu przewidziano osobną pozycję przełącznika obrotowego. Wyniki pomiarów wskazuje wyświetlacz ciekłokrystaliczny z podświetleniem włączanym i wyłączanym przyciskiem. Wykonując pomiary w miejscach, w których trudno odczytać wskazanie wyświetlacza, można je “zamrozić”, naciskając przycisk “HOLD” i odczytać później w wygodnym do tego momencie i miejscu. Maksymalne wskazanie wyświetlacza odświeżanego dwa razy na sekundę wynosi 2000, a wysokość cyfr 28 mm. Wyświetlacz nie wskazuje symboli funkcji (z wyjątkiem HOLD – zamrażanie wskazania i BAT – wymienić baterię) oraz jednostek pomiarowych.
Pomiar napięcia stałego jest wykonywany na pięciu podzakresach 0,2, 2, 20, 200 i 600 V, a napięcia przemiennego na dwóch: 200 i 600 V. Przy pomiarze prądu stałego są dostępne cztery podzakresy (0,2, 2, 200 mA i 10 A), a przy pomiarze rezystancji pięć (0,2, 2, 20, 200 i 2000 kΩ). Test ciągłości obwodu jest przydatny przy sprawdzaniu ciągłości przewodów, stanu zestyków przekaźników i styków złącz. Wykonuje się go dla wygody na osobnym zakresie pomiarowym, tzn. test ten nie jest “sprzężony” z dolnym podzakresem pomiarowym, rezystancji, jak to ma miejsce w wielu multimetrach przenośnych. Sygnał dźwiękowy informujący użytkownika o stanie ciągłości włącza się, gdy rezystancja przewodu (styku) jest w przybliżeniu mniejsza od 30 Ω. Przyrząd ma trzy gniazda pomiarowe przystosowane do wtyków banankowych. Jedno z nich przeznaczono do pomiaru prądów stałych większych od 0,2 A, lecz mniejszych od 10 A. Oba wejścia pomiarowe prądów stałych (do 0,2 A i do 10 A) są chronione za pomocą bezpieczników. Przy czym mierząc prąd na podzakresie 10 A należy dbać, aby czas pomiaru nie przekroczył 3 sekund, po czym należy zrobić 15-minutową przerwę. Multimetr jest zasilany z 9-woltowej baterii 6F22. Producent dostarcza wraz nim komplet przewodów pomiarowych.
Multimetr ST-914
Przyrząd ten jest rozbudowaną wersją multimetru ST-912. Wyposażono go dodatkowo w funkcje pomiarowe prądu przemiennego i temperatury (za pomocą sondy temperaturowej - termopary typu K). W porównaniu z ST-912 użytkownik multimetru ST-914 (fot. 2) ma do dyspozycji większą liczbę podzakresów pomiarowych prądu stałego (podzakres 0,2 mA), rezystancji (podzakres 20 MΩ) i napięcia przemiennego (podzakresy 200 mV, 2 i 20 V). Wszystkie podzakresy pomiarowe są wybierane automatycznie, tzn. przyrząd sam dobiera podzakres odpowiednio do mierzonej wartości. W razie potrzeby użytkownik może włączyć tryb zmiany ręcznej, w którym właściwy podzakres wybiera naciskając kolejno przycisk “RANGE”. ST-914 ma też funkcję zapamiętywania i wyświetlania wartości maksymalnej. Od momentu naciśnięcia przycisku MAX jest wyświetlany każdy wynik pomiaru o wartości większej od aktualnie wyświetlanej, zastępując tę wartość. Podświetlany, ciekłokrystaliczny wyświetlacz multimetru ST-914 ma maksymalne wskazanie takie same jak ST-912 (2000), wysokość cyfr (28 mm) oraz szybkość odświeżania (2 razy na sekundę). Wyświetla natomiast symbole funkcji pomiarowych, jednostek oraz stanów przyrządu (AUTO – automatyczna zmiana podzakresu, MAX – wartość maksymalna, HOLD – zamrażanie wskazania, BAT – wymienić baterię). Do włączania i wyłączania podświetlenia służy dwufunkcyjny przycisk “HOLD”. Podobnie jak ST-912 multimetr ST-914 jest zasilany z jednej baterii 6F22 (9 V), ma natomiast przydatną funkcję automatycznego wyłączania zasilania, wyłączającą multimetr po ok. 15 minutach braku aktywności operatora. W komplecie fabrycznym przyrządu są przewody pomiarowe i prosta sonda temperaturowa (termopara typu K) z przejściówką. Zakres temperatur mierzonych za pomocą tej sondy nie przekracza jednak 250˚C.
Leszek Halicki
Komentarze (0)