przy montażu i serwisowaniu instalacji gazowych

Gdy właściciel pojazdu przychodzi do warsztatu montującego instalacje autogazu, raczej nie jest zdecydowany na konkretny typ instalacji, który chce zamontować. Z drugiej strony, coraz częściej mamy do czynienia z sytuacją, że ktoś poszukuje instalacji, którą polecił mu sąsiad lub o której przeczytał w internecie. Każdy szanujący się zakład zazwyczaj ma na półce kilka instalacji, które proponuje klientowi (mimo że dość często specjalizuje się w montażu jednego typu w różnych wariantach, zależnych od potrzeb konkretnego auta). W większości przypadków argumentem końcowym, który pomaga w wyborze instalacji jest cena, co z technicznego punktu widzenia niekoniecznie jest dobrym wyborem i w pewnych wypadkach nie wpływa pozytywnie na końcowe zadowolenie klienta lub „spokojny sen” montażysty.

Aby uniknąć tego typu problemów warsztat montażu powinien przestrzegać kilku podstawowych zasad:
- Montować instalacje autogazu zgodnie z homologacją montażu.
- Montować wyłącznie elementy, które mają homologację wyrobu.
- Do kalkulacji instalacji stosować podzespoły o odpowiednich parametrach, szczególnie reduktor o odpowiedniej mocy i wtryskiwacze o odpowiedniej szybkości działania oraz wydajności.
- Montować instalacje producentów o dobrym wsparciu technicznym, aby możliwe było szybkie i profesjonalne rozwiązanie napotkanych problemów.

Z mojego wieloletniego doświadczenia wynika, że podstawowym grzechem montażystów jest nagminne stosowanie zbyt małych reduktorów, co oczywiście obniża cenę instalacji, ale może powodować znaczne obniżenie mocy auta, możliwość uszkodzenia zaworów lub układu wydechowego. Drugą przyczyną problemów jest stosowanie wtryskiwaczy o długim czasie otwarcia oraz zbyt małym przepływie, co może powodować falowanie wolnych obrotów przy pracy na gazie oraz brak możliwości pokrycia charakterystyk silnika na benzynie i gazie, co zazwyczaj prowadzi do zaświecenia kontrolki silnika – „Check engine”. Warsztat montujący instalacje powinien mieć świadomość, że kierowca, który pierwszy raz spotyka się z instalacją autogazu, zazwyczaj ma wiele obaw i wątpliwości. Usługa montażu instalacji powinna być więc wykonana na najwyższym poziomie, a kierowca powinien zostać zapoznany z zasadami eksploatacji pojazdu wyposażonego w instalację autogazu, zawartymi w książce gwarancyjnej.
Ponieważ musiałbym w tym miejscu napisać o wielu błędach montażu, z jakimi spotykam się na co dzień, przypomnę jedynie o podstawowych zasadach, których należy przestrzegać i co należy zrobić, aby tych błędów uniknąć:
- Przed montażem instalacji należy dokładnie sprawdzić stan techniczny pojazdu oraz możliwość zamontowania instalacji autogazu (typ silnika, dostępne miejsce na zamontowanie zbiornika i reduktora).
- Przy pomocy testera diagnostycznego należy sprawdzić stan komputera auta i powiadomić właściciela o ewentualnych problemach. Powiadomienie właściciela pojazdu o błędach komputera w momencie, gdy instalacja jest już zamontowana, jest częstą przyczyną wielu konfliktów i skutkuje obarczaniem montażysty problemami wynikającymi z niedomagań pojazdu.
- Sprawdzić prawidłowe działanie sond lambda oraz zwrócić uwagę na czasy wtrysku benzyny, tak aby można było dobrać odpowiedni typ wtryskiwaczy gazu.
- Uzgodnić z właścicielem pojazdu rodzaj, wielkość oraz sposób zamontowania zbiornika gazu.
- Ustalić miejsce montażu i typ zaworu tankowania gazu.
- Uzgodnić miejsce zamontowania centralki sterownika w kabinie kierowcy.
- Sprawdzić stan układu zapłonowego, w szczególności stan przewodów wysokiego napięcia oraz zmniejszyć przerwę na świecach zapłonowych lub wymienić świece na odpowiednie do pracy przy LPG. Przy niesprawnych przewodach wysokiego napięcia silnik może pracować nierówno. Pozostawienie dużych przerw na świecach zapłonowych może prowadzić do uszkodzeń cewek zapłonowych. Pamiętajmy, że pozostawienie świec wieloelektrodowych jest najczęściej przyczyną szarpania silnikiem przy większych obciążeniach.
- Przed montażem instalacji należy odłączyć akumulator, by przypadkowe zwarcie nie spowodowało uszkodzenia układów elektrycznych lub w najlepszym przypadku spalenia bezpieczników. Należy też pamiętać, że odłączenie akumulatora zazwyczaj powoduje utratę korekt komputera benzyny – po zamontowaniu instalacji najpierw należy doprowadzić do ich odzyskania przez dłuższą jazdę na benzynie.
- Wykonać montaż instalacji zgodnie z warunkami zabudowy oraz wskazówkami producenta instalacji czy podzespołów.
- Przy montażu dysz gazu w kolektorze ssącym należy zdjąć kolektor z silnika. Wiercenie i gwintowanie otworów, szczególnie w korpusie aluminiowym, może spowodować dostanie się opiłków przed zawory ssące, a tym samym może być przyczyną podwieszenia się zaworów lub innych problemów w komorze spalania.
- Dysze gazu należy zabezpieczyć przed odkręceniem i uszczelnić klejem do gwintów. Należy też pamiętać, że ich średnica musi być odpowiednio duża, tak aby nie powodowała ograniczenia przepływu gazu.
- Przed zamontowaniem wtryskiwaczy należy dobrać odpowiednią średnicę dysz wtryskiwaczy lub jeżeli wtryskiwacze mają dysze dobrane fabrycznie, zamontować wtryskiwacze o odpowiedniej wydajności.
- Montowany reduktor gazu musi być odpowiednio dobrany do mocy silnika. Należy stosować reduktory, które w miarę możliwości przetestowaliśmy w warunkach jesienno-zimowych, w których ciśnienie i temperatura gazu w małym stopniu zależy od obciążenia silnika.
- Wszystkie łączenia przewodów gazu oraz przewodów wody należy wykonać ze szczególną starannością oraz sprawdzić ich szczelność.
- Zamontowane elementy powinny być przymocowane w taki sposób, by nie było możliwości zmiany ich położenia podczas pracy silnika czy jazdy pojazdu.
- Po zamontowaniu całej instalacji wkładamy bezpieczniki zasilania instalacji, pamiętając o ich odpowiednim amperażu.
- Po uruchomieniu silnika sprawdzamy testerem diagnostycznym czy wszystkie parametry podczas pracy na benzynie pozostały bez zmian.
- Podłączamy komputer z programem konfiguracyjnym sterownika gazu i sprawdzamy prawidłowość pokazywanych parametrów pracy silnika na benzynie. Weryfikujemy czasy wtrysków benzyny, obroty silnika oraz wybieramy zastosowany typ wtryskiwaczy gazu.
- Ustawiamy wskazywany poziom gazu jako poziom rezerwy gazu – pływak leży na zbiorniku – i ewentualnie dopasowujemy pozostałe zakresy wskaźnika poziomu gazu.
- Podczas jazdy do zatankowania gazu jedziemy w miarę płynnie, tak by korekty komputera benzyny wróciły na swoje miejsce.
- Przy pierwszej wizycie na stacji paliw nie tankujemy więcej niż kilka litrów gazu, zwracając uwagę na szczelność instalacji.
- Po uruchomieniu zasilania auta gazem starannie sprawdzamy szczelność wszystkich przewodów gazu, zwracając szczególną uwagę na miejsca łączeń.
- Włączamy autokalibrację sterownika autogazu i postępujemy zgodnie z instrukcją producenta, dołączoną do sterownika.
- W czasie zbierania parametrów wtrysku benzyny i gazu jeździmy płynnie, by zebrać jak najwięcej punktów na mapach paliw.
- Podczas testów drogowych parametry wtrysku paliwa w czasie jazdy na benzynie i jazdy na gazie powinny być zbliżone, a tester diagnostyczny powinien pokazywać korekty o zbliżonych wartościach.
- Przy testach na pełnej mocy silnika kierowca nie powinien odczuwać spadku mocy, a instalacja autogazu nie powinna przełączać się na benzynę.
- Podczas instalacji systemu zasilania gazem może się okazać, że auto wymaga dodatkowych urządzeń typu: dodatkowy emulator wtryskiwaczy benzyny, emulator ciśnienia benzyny, korektor wskazań poziomu benzyny itd.
- Przed oddaniem pojazdu właścicielowi należy pamiętać o właściwym wyregulowaniu wskaźnika poziomu gazu lub wyjaśnić, w jaki sposób kierowca może sam tego dokonać podczas tankowania, jeżeli system ma funkcję automatycznej kalibracji wskaźnika.
- Podczas przekazywania pojazdów i dokumentów należy zapoznać klienta z zasadami bezpiecznej eksploatacji pojazdu, systemem przeglądów oraz z warunkami gwarancji, co właściciel pojazdu powinien poświadczyć w książce serwisowo-gwarancyjnej.

Jeszcze kilka słów o serwisowaniu instalacji autogazu:
- W czasie przeglądów serwisowych instalacji autogazu należy zwrócić szczególną uwagę na kontrolę szczelności instalacji oraz stanu technicznego poszczególnych podzespołów.
- Podczas przeglądu należy wymienić elementy, które wymagają wymiany okresowej, czyli filtr gazu w stanie ciekłym oraz filtr gazu stanu lotnego.
- Po odłączeniu sterownika gazu od komputera należy sprawdzić pokrywanie się map benzyny oraz gazu, odczytać komunikaty o niedomaganiach instalacji i przeprowadzić stosowne naprawy, aby te komunikaty wyeliminować.
- W przypadku wymiany oprogramowania sterownika gazu należy przeprowadzić ponowną kalibrację instalacji i ewentualnie skorygować nastawy.

Przestrzeganie powyższych zasad przyczyni się do poprawienia jakości montażu instalacji, a co za tym idzie zmniejszy liczbę reklamacji. Namawiam też wszystkich montażystów, by o swych spostrzeżeniach i zaobserwowanych problemach jak najczęściej powiadamiali producentów instalacji, dla których takie sygnały są bezcenne i mogą znacząco podnieść jakość ich produktów i łatwość montażu. W laboratoriach, czy nawet w firmowych warsztatach, trudno jest uwzględnić wszystkie sytuacje, jakie występują podczas codziennej pracy montażysty.