Narzędzia w warsztacie stosuje się do wykonywania wszelkiego rodzaju czynności

Eksploatowane obecnie samochody “naszpikowane” są elektroniką. To właśnie ona jest coraz częściej przyczyną jakichkolwiek usterek podczas użytkowania pojazdów. Jednak mimo coraz większego zaawansowania technologicznego współczesnych konstrukcji aut, zawsze będą w nich stosowane połączenia mechaniczne. Dlatego też większość czynności związanych z naprawą współ-czesnych samochodów sprowadza się do czynności demontażu zużytych lub uszkodzonych elementów i montażu w ich miejsce nowych w pełni sprawnych.
Do wykonywania tego typu czynności niezbędne są różnego rodzaju narzędzia ręczne. Zaliczyć trzeba do nich narzędzia montażowe do obsługi połączeń śrubowych, nitowych, kołkowych, zaciskowych.
Najczęściej używanymi narzędziami
w warsztacie samochodowym są wkrętaki i klucze.
Wkrętaki wykonywane są jako narzędzia pojedyncze z końcówkami płaskimi lub krzyżowymi lub coraz częściej, w formie zestawów wielofunkcyjnych wyposażonych w rękojeść z mechanizmem zapadkowym tzw. grzechotką i komplet wymiennych końcówek o różnych wymiarach i kształtach dostosowanych do różnego rodzaju śrub i wkrętów.

Znacznie szerszą gamę narzędzi stanowią klucze. Wyróżnić można ich następujące rodzaje:
- szczękowe,

- oczkowe,

- nasadowe,

Klucze nasadowe wykonywane są najczęściej w formie sześciokątnej, lecz występują również rozwiązania o zwielokrotnionej liczbie kątów tzw. klucze koronkowe. Dostępne są najczęściej w zestawach zawierających dodatkowo pokrętło z mechanizmem zapadkowym oraz różnego rodzaju przedłużacze i mechanizmy przegubowe umożliwiające pracę w trudno dostępnych miejscach.
- imbusowe,
- typu torx.

Klucze tego typu mają wielokarbowe zazębienia różnego rodzaju kształtów. Kształty zazębień są uwarunkowane znacznymi wielkościami przenoszonych przy pokręcaniu momentów obrotowych.
W pełni profesjonalne narzędzia do obsługi połączeń śrubowych (wkrętaki, różnego rodzaju klucze) powinny zapewniać wygodę w użyciu, skuteczność
w działaniu oraz powinny być trwałe. Wygoda przy użyciu kluczy polega na łatwości osadzenia i przekładania części roboczych na łbach śrub i nakrętek oraz efektywnym kącie ruchu roboczego. Klucz jest skuteczny, kiedy przy użyciu maksymalnego momentu obrotowego, umożliwia wykonanie pełnego obrotu śruby lub nakrętki, zachowuje kształt swej części roboczej, nie niszcząc przy tym śrub i nakrętek.
Skomplikowana konstrukcja niektórych mechanizmów stosowanych w samochodach uniemożliwia niekiedy wykonywanie czynności montażowych za pomocą standardowych kluczy szczękowych lub oczkowych z powodu zbyt słabego dostępu narzędzia. Obracanie śrub i nakrętek przy wykorzystaniu standardowych kluczy lub pokręteł ze względu na konieczność stałego przekładania narzędzia po każdym kątowym ruchu roboczym jest dość uciążliwe. Dodatkowym problemem jest także brak możliwości stosowania odpowiednio dużych momentów dokręcania lub odkręcania. Dlatego też bardzo często stosuje się do montażu i demontażu standardowych połączeń śrubowych również klucze specjalne. Są one wyjątkowo przydatne zwłaszcza wówczas, kiedy istnieje konieczność przyspieszenia czynności montażowych lub odkręcania zapieczonych śrub i nakrętek z użyciem zwiększonego momentu obrotowego. Stosuje się w nich specjalne rękojeści (pokrętła) lub części robocze współpracujące bezpośrednio z nakrętką lub łbem śruby.
Narzędzia specjalne do połączeń śrubowych można sklasyfikować w kilku grupach:
- ze względu na rodzaj napędu:
• ręczne,
• pneumatyczne,
• hydrauliczne;
- ze względu na mechanizm przeniesienia napędu:
• zapadkowe (zamieniające wahadłowy ruch rękojeści na ruch obrotowy śruby lub nakrętki bez konieczności przekładania narzędzia),
• pospieszne ręczne (z pokrętłem korbowym),
• udarowe (z dodatkowymi siłami poosiowymi do wywierania znacznych momentów obrotowych).
Bardzo często podczas prac naprawczych wręcz niezbędne są różnego rodzaju narzędzia do demontażu połączeń wciskowych. Są to najczęściej specjalne ściągacze. Zasada działania tradycyjnych ściągaczy polega na zastosowaniu połączenia śrubowego. Jednak coraz częściej i powszechniej stosuje się tłokowe siłowniki hydrauliczne. Mają one w porównaniu ze ściągaczami śrubowymi znacznie większą siłę i szybkość działania.

Trudno sobie dzisiaj wyobrazić naprawę współczesnych pojazdów bez całej gamy narzędzi specjalnych. Należą do niej choćby:
- uniwersalny przyrząd do demontażu i montażu wkładów filtrów olejowych,

- klucz do blokady wałka rozrządu,

- szczypce do zdejmowania nasadki kablowej ze świecy zapłonowej,

- szczypce do zakładania pierścieni na tłokach,
- przyrządy do czyszczenia rowków w tłokach,
- opaski do ściskania pierścieni na tłokach,
- przyrządy do montażu sprężystych opasek samozaciskowych,
- kleszcze do usuwania izolacji igielitowej z końcówek przewodów,
- kleszcze do zaciskowego montażu złączek kablowych,
- napinacze sprężyn,
- przyrządy do demontażu i montażu zaworów,
- kleszcze przegubowe do do wyjmowania i zakładania sprężyn powrotnych szczęk hamulcowych.

Trwałość jak zwykle w takich sytuacjach bywa, jest ściśle powiązana z ceną zakupu. Rozbieżność cenowa w ofercie rynkowej jest dość znaczna. Chcąc jednak profesjonalnie prowadzić warsztat warto zdecydować się na zakup narzędzi tego typu w droższych markowych wykonaniach.

mgr Andrzej Kowalewski