Kontrolę działania wtryskiwacza (tak zwaną ocenę funkcjonalną) przeprowadza się na próbniku do badania i regulacji wtryskiwaczy.
Jest to badanie trudne, wymagające dużego doświadczenia osoby sprawdzającej oraz spełnienia określonych warunków w jakich należy przeprowadzić badania.
Warunki badań wtryskiwaczy / rozpylaczy określają:
• wymagania techniczne dla próbnika,
• wymagania dla oleju probierczego używanego w próbniku,
• wymagania dla oprzyrządowania próbnika.
Dwa pierwsze wymagania opisane są w międzynarodowych normach ISO:
8984 oraz 4113.
Rys.1. Ręczny próbnik PRW 2, przeznaczony dla małych warsztatów naprawiających wtryskiwacze, wyposażony w manometr o ciśnieniu 40 MPa, zawór odcinający dopływ paliwa do manometru oraz zbiornik na olej probierczy (dystrybutor – Diesel Centrum-Polska).
Wymagania dla próbnika do wtryskiwaczy
Aby można było prawidłowo ocenić działanie wtryskiwacza oraz porównać własności tych samych rozpylaczy badanych u producenta i w warsztacie, ręczny próbnik do wtryskiwaczy powinien spełniać następujące wymagania:
• posiadać manometr o zakresie do min 40 (lub 60) MPa i działce elementarnej 0,2 (co najwyżej 0,5) MPa, ponieważ tolerancja ciśnienia otwarcia rozpylacza wynosi 0,5 do 1,0 MPa;
• zapewnić wydatek tłoczenia oleju do wtryskiwacza na poziomie 4,5 – 6,0 mm3/skok dźwigni próbnika, który powinien wynosić 125 – 325 mm;
• posiadać odpowiednią sprężystość wewnętrzną, określającą całkowitą objętość przewodów i kanałów wysokiego ciśnienia w próbniku, sprężystość ścianek i manometru oraz oleju probierczego. Od sprężystości wewnętrznej zależy bowiem ocena działania rozpylacza na próbniku – ocena częstotliwości i amplitudy drgań igły podczas tłoczenia paliwa do wtryskiwacza, a zatem dźwięku i jakości rozpylenia. Sprężystość wewnętrzną próbnika sprawdza się za pomocą specjalnego przyrządu zwanego mikromierzem objętościowym mierzącym zmianę objętości oleju probierczego podczas podczas spadku ciśnienia w próbniku z 10 do 7 MPa. Ta zmiana objętości oleju powinna wynosić 0,2 mm3/MPa.
Wymiana manometru, przewodu wtryskowego lub oleju probierczego może spowodować zmianę sprężystości wewnętrznej próbnika, a zatem może wpływać na ocenę działania wtryskiwacza na próbniku;
• posiadać odpowiednią sztywność hydromechaniczną, mierzoną wielkością skoku dźwigni próbnika obciążonej siłą wzrastająca od 50 do 150 N. Sztywność ta powinna wynosić nie mniej niż 0,2 MPa/mm skoku dźwigni próbnika. Spełnienie warunku sztywności hydromechanicznej próbnika wpływa na prawidłowość oceny lekkości ruchu igły w rozpylaczu podczas wolnych ruchów dźwignią próbnika.
Rys. 2. Ręczny próbnik PRW3M-00, przeznaczony dla warsztatów zajmujących się profesjonalną naprawą wtryskiwaczy, spełniający wymagania normy ISO 8984 (dystrybutor – Diesel Centrum-Polska).
Sprawdzanie działania próbnika w warunkach warsztatowych
W warunkach warsztatowych, prostymi metodami kontroli prawidłowości działania próbnika są:
- sprawdzenie (po przebadaniu 100 wtryskiwaczy lub nie rzadziej niż raz w miesiącu) wskazań manometru za pomocą na przykład wzorcowych wtryskiwaczy, wyregulowanych na odpowiednie ciśnienia otwarcia;
- kontrola szczelności układu wysokiego ciśnienia próbnika (po sprawdzeniu 100 wtryskiwaczy) poprzez pomiar czasu spadku ciśnienia z 35 do 30 MPa przy zamkniętym wypływie oleju z przewodu wtryskowego próbnika.
Czas ten powinien wynosić co najmniej 10 minut;
- sprawdzenie stopnia zużycia elementu tłoczącego w próbniku, czego miarą jest ilość wtrysków występujących podczas kontroli rozpylacza o szczelności wewnętrznej 7 sekund (przy spadku ciśnienia z 20 do 15 MPa). Wykonując jeden ruch dźwignią próbnika w ciągu 3 – 4 sekund, przy ciśnieniu wtrysku 20 MPa, powinno wystąpić 12 pojedynczych wtrysków.
Próbnik powinien być używany w czystym, wentylowanym, dobrze oświetlonym pomieszczeniu o temperaturze otoczenia ok. 20oC.
Rys. 3. Ręczny próbnik do wtryskiwaczy wyposażony w urządzenie “Aspirdiesel” odsysające mgłę olejową powstającą podczas badania wtryskiwacza. Czynnikiem odsysającym jest sprężone powietrze.
Ręczne próbniki do wtryskiwaczy
W polskich warsztatach diesla najbardziej rozpowszechnione są dwa typy ręcznych próbników:
PRW 2 – o ciśnieniu maksymalnym 40 MPa, przeznaczony dla małych warsztatów wykonujących sporadycznie czynności kontrolno-naprawcze wtryskiwaczy oraz
PRW3M – o ciśnieniu maksymalnym 60 MPa, przeznaczony dla warsztatów zajmujących się profesjonalną obsługą wtryskiwaczy. Próbnik ten spełnia wymagania normy ISO 8984.
Wadą tych próbników jest zamknięty obieg oleju probierczego (olej jest dostarczany do wtryskiwacza ze zbiornika i ponownie do niego wtryskiwany), co powoduje zanieczyszczanie oleju, a w konsekwencji – zanieczyszczanie rozpylacza.
Najlepszym rozwiązaniem dla profesjonalnego warsztatu aparatury wtryskowej jest zastosowanie stanowiska do badania wtryskiwaczy zbudowanego na bazie próbnika PRW3, z wydzielonym zbiornikiem czystego oleju probierczego, wyposażonego w:
• dwa zbiorniki: czystego i zużytego oleju probierczego;
• turbinowy wyciąg mgły olejowej zastępujący, występujący w próbniku PRW3, mało skuteczny, hałaśliwy, inżektorowy (zasilany sprężonym powietrzem), odsysacz oparów oleju;
• dwa filtry – wstępnego i dokładnego oczyszczania.
Ręczne próbniki do wtryskiwaczy, produkowane przez różne firmy na świecie, w tym również przez producentów rozpylaczy, jak na przykład próbniki firmy Bosch, Lucas, różnią się między sobą między innymi wyposażeniem w elektroniczny odczyt ciśnienia i czasu, w wyciąg mgły olejowej, filtr oleju probierczego, manometr glicerynowy (z tłumieniem).
Rys. 4. Stanowisko do badania wtryskiwaczy, zbudowane na bazie próbnika PRW3 (1), wyposażone w:
zbiornik czystego oleju probierczego (2), zawór doprowadzający olej probierczy do filtrów paliwowych(3), filtry wstępnego i dokładnego oczyszczania, turbinowy wyciąg mgły olejowej (4)
zbiornik zużytego oleju probierczego (5),włącznik uruchamiający działanie wyciągu mgły olejowej (6), elektryczny silnik (7),badany wtryskiwacz (8),
klosz osłonowy (9),stolik mocujący (10),
nóżki z regulowaną wysokością (11).
(dystrybutor – Diesel Centrum-Polska)
Próbniki do badania wtryskiwaczy dwusprężynowych i Common Rail
Rozpowszechnianie się wtryskiwaczy dwusprężynowych oraz Common Rail wywołało potrzebę przystosowania ręcznych próbników do kontroli działania tych wtryskiwaczy. Ręczny próbnik współpracuje ze sterownikiem (generatorem impulsów) umożliwiającym badania rozpylenia paliwa z wtryskiwacza Common Rail w zakresie częstotliwości impulsów od 0 do 10 Hz i regulowanym czasie impulsów od 0,5 do 3,0 ms. Kontrolę wtryskiwaczy przeprowadza się przy ciśnieniach otwarcia powyżej 25 MPa.
Włoska firma Deteq opracowała konstrukcję elektronicznej przystawki do ręcznego próbnika, umożliwiającą kontrolę ciśnień we wtryskiwaczach dwusprężynowych.
Rys. 5. Symulator do badania wtryskiwaczy Common Rail współpracujący z ręcznym próbnikiem do wtryskiwaczy, pokazanym na rysunku 4 (dystrybutor – Diesel Centrum-Polska).
Rys. 6. Automatyczny, uniwersalny próbnik do wtryskiwaczy konwencjonalnych, dwusprężynowych i Common Rail.
Automatyczny, uniwersalny próbnik do wtryskiwaczy
Bardzo wygodnym w badaniach wtryskiwaczy jest automatyczny próbnik, w którym tłoczenie oleju probierczego odbywa się automatycznie, co umożliwia ciągła regulacja dawki oleju probierczego tłoczonego do wtryskiwacza. Jest to szczególnie przydatne podczas czyszczenia wtryskiwacza przed rozpoczęciem sprawdzania jego działania – ustalając maksymalną dawkę, na przykład 250 mm3 oraz najwyższą częstotliwość wtrysków, na przykład 350 wtrysków na minutę, można dokładnie oczyścić wtryskiwacz i często poprawić działanie rozpylacza.
Materiał jest przedrukiem z poradnika warsztatowego firmy Wuzetem pt. “Obsługa wtryskiwaczy silników diesla”.
Komentarze (0)