Jak wygląda procedura otrzymania odszkodowania przez pracownika poszkodowanego w wyniku wypadku przy pracy w zakładzie? Na pytanie odpowiada nasz ekspert.

Pracownik powinien wystąpić z wnioskiem o przyznanie prawa do jednorazowego odszkodowania do swojego pracodawcy. Pracodawca jako płatnik składek zobowiązany jest do skompletowania dokumentacji niezbędnej do ustalenia uszczerbku na zdrowiu ubezpieczonego i przekazania jej do terenowej jednostki organizacyjnej ZUS właściwej ze względu na miejsce zamieszkania ubezpieczonego. Następuje to po zakończeniu leczenia i rehabilitacji przez ubezpieczonego.

Do wniosku należy załączyć:

• protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy,
• zaświadczenie o stanie zdrowia wystawione (na druku OL-9) przez lekarza prowadzącego leczenie ubezpieczonego (zachowuje ono swoją ważność przez 30 dni od daty sporządzenia),
• kartę wypadku,
• decyzję o stwierdzeniu choroby zawodowej.

Zgodnie z art. 234 § 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r., poz. 1502) w razie wypadku przy pracy pracodawca ma obowiązek podjąć niezbędne działania eliminujące lub ograniczające zagrożenie, zapewnić udzielenie pierwszej pomocy osobom poszkodowanym oraz ustalić w przewidzianym trybie okoliczności i przyczyny wypadku oraz zastosować odpowiednie środki zapobiegające podobnym wypadkom.
Wystąpienie o jednorazowe odszkodowanie, zgodnie z § 1 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 18 grudnia 2002 r. w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu, trybu postępowania przy ustalaniu tego uszczerbku oraz postępowania o wypłatę jednorazowego odszkodowania (tekst jedn.: Dz. U. poz. 954), powinno zapoczątkować złożenie przez poszkodowanego do pracodawcy będącego płatnikiem składek wniosku o jednorazowe odszkodowanie.
Po otrzymaniu wniosku pracodawca ma obowiązek skompletować dokumentację niezbędną do ustalenia uszczerbku na zdrowiu ubezpieczonego, spowodowanego wypadkiem przy pracy (m.in. protokół powypadkowy), a następnie – po zakończeniu leczenia i rehabilitacji poszkodowanego (przedstawienia przez niego wypełnionego przez lekarza, pod którego opieką znajduje się, zaświadczenia o stanie zdrowia na druku OL-9) – przekazać wniosek wraz z pełną dokumentacją do jednostki ZUS właściwej ze względu na miejsce zamieszkania ubezpieczonego.
Wyjątek od reguły stanowi przypadek, w którym wypadkowi ulegnie m.in. ubezpieczony zleceniobiorca podczas wykonywania pracy na podstawie umowy- 
-zlecenia, jeżeli umowa taka została zawarta z pracodawcą, z którym osoba pozostaje w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje ona pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy. W takiej sytuacji, zgodnie z § 5 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 19 grudnia 2002 r. w sprawie trybu uznawania zdarzenia powstałego w okresie ubezpieczenia wypadkowego za wypadek przy pracy, kwalifikacji prawnej zdarzenia, wzoru karty wypadku i terminu jej sporządzenia (tekst jedn.: Dz. U. poz. 1618), niezwłocznie po otrzymaniu zawiadomienia o wypadku podmiot obowiązany do ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku (w tym przypadku zleceniodawca) ma obowiązek powiadomić pisemnie właściwą terenową jednostkę organizacyjną ZUS o wszczęciu postępowania dotyczącego ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy. W postępowaniu tym może uczestniczyć przedstawiciel ZUS.

Podstawa prawna

• Ustawa z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1205, z 2021 r. poz. 1621).
• Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 18 grudnia 2002 r. w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu, trybu postępowania przy ustalaniu tego uszczerbku oraz postępowania o wypłatę jednorazowego odszkodowania (t.j. Dz. U. poz. 1618).

mgr Robert Gorczyca
ekspert prawa pracy
prawnik, specjalista ds. BHP
inspektor ochrony przeciwpożarowej