– ocena uszkodzeń okładzin do hamulców bębnowych. Kontynuujemy cykl artykułów traktujących o okładzinach ciernych. Tekst powstał na podstawie materiałów udostępnionych przez największego na świecie producenta komponentów układu hamulcowego – grupę TMD Friction, właściciela marki Textar.

Okładziny do hamulców bębnowych do pojazdów użytkowych – krawędź zużycia
Zamontowane okładziny hamulców bębnowych do pojazdów użytkowych są narażone na stałe zużywanie materiału. Na obu powierzchniach bocznych okładziny hamulca bębnowego przebiegają krawędzie zużycia, których wysokość jest kryterium decydującym o wymianie okładziny. Wysokość krawędzi zużycia uwzględnia standardy wymiarowe nitowania okładzin (wysokość łba nitu/grubość nitu) i jest wizualną cechą do sprawdzenia i oceny zużycia okładziny. W normalnym przypadku specjalistyczny warsztat wykonuje kontrolę przez otwór kontrolny w osłonie bębna. Ilustruje to widok w przekroju na rys. 1.

Okładziny do hamulców bębnowych do pojazdów użytkowych – kieszonka zużycia
Wprowadzenie nowej konstrukcji bębna hamulcowego wymaga dopasowania znaku zużycia, tzw. kieszonki zużycia. Geometryczne wykonanie i lokalizacja kieszonki na okładzinie umożliwia ocenę stopnia zużycia bębna bez konieczności jego pomiaru. Bębny hamulcowe nowej konstrukcji posiadają „zaszlifowanie”, tzn. średnica jest większa od średnicy powierzchni płaszcza okładziny hamulca bębnowego. Ta większa średnica jest kryterium do kontroli stopnia zużycia bębna. Konstrukcja kieszonki zużycia nie doznaje wskutek tego żadnych negatywnych wpływów. Dzięki temu zapewniony jest „odczyt” stanu zużycia. Pozycja kieszonki na okładzinach hamulców bębnowych do pojazdów użytkowych zależy od pozycji otworu kontrolnego w osłonie bębna hamulcowego. Kieszonki są zlokalizowane tak, że są dobrze widoczne przez otwór kontrolny. Ilustruje to rys. 2.

Ocena uszkodzeń okładzin do hamulców bębnowych

Ocena wyszczerbień okładzin i pęknięć masy okładzinowej
Informacje serwisowe powinny być dla kontrolera podstawą do oceny okładzin do hamulców bębnowych.

Zakres obowiązywania
Ocena tego, czy okładzinę należy wymienić, należy do kontrolera. Jego decyzja musi brać pod uwagę – oprócz właściwości wizualnych – również ogólne wrażenie wywierane przez pojazd i jego użytkowanie. Jeżeli przyczyny, które doprowadziły do opisanych tutaj usterek, nie zostaną usunięte, to należy spodziewać się dalszego pogorszenia stanu. Okładziny należy badać w regularnych odstępach czasu. Prawa z tytułu gwarancji zależą od konkretnego przypadku i specyficznych warunków brzegowych.

Wyszczerbienia
Wyszczerbienia na krawędziach w określonym obszarze, jak na rys. 3, są oznaką normalnego zużycia (a więc nie wady produktu), która nie powoduje jeszcze konieczności wymiany. Należy pamiętać o kilku zasadach.
- Świeże wyszczerbienia na brzegu zewnętrznej strony okładziny są spowodowane nieprawidłowym demontażem bębna hamulcowego. Wyszczerbienia na obwodzie całej krawędzi o szerokości do 8 mm na całej grubości okładziny są dopuszczalne (rys. 3). Wyszczerbienia powierzchniowe sięgające maks. 15% całej powierzchni okładziny są niezależne od położenia i dopuszczalne do głębokości ok. 1,5 mm (rys. 3).
- Wyszczerbienia w obszarze podstawy nitu są niedopuszczalne. Podstawa nitu jest powierzchnią styku ze szczęką hamulcową.

Pęknięcia na powierzchni ciernej
Pęknięcia na powierzchni ciernej są oznaką normalnego zużycia. Pęknięcia o kształcie sieci, rozgałęzień, nie mają krytycznego znaczenia. Wymiana jest konieczna dopiero wtedy, gdy:
- pęknięcia będą sięgać do obszaru podstawy nitu,
- jedno pęknięcie jest dłuższe niż ok. 90 mm przy szerokości ok. 1 mm.

Termiczne uszkodzenia okładzin
Po termicznym przeciążeniu okładziny hamulcowe należy wymienić. Jeżeli przyczyna uszkodzeń termicznych nie zostanie usunięta, np. przez zmniejszenie obciążenia termicznego poprzez odpowiednie dopasowanie ciągnika, należy się liczyć z ponownym wystąpieniem takiego uszkodzenia. Typowe oznaki uszkodzenia termicznego to m.in.:
- popiół na powierzchni i przy brzegu,
- duża porowatość i kruchość okładziny,
- duże odkrycie włókien okładziny.

Płaszczyzna kontaktu
Jeżeli płaszczyzna kontaktu w stanie dotartym jest mniejsza niż 80%, okładziny należy przetoczyć. Płaszczyzna kontaktu na jednej osi powinna być porównywalna.

Inne uwagi
Poza tym okładziny hamulcowe należy sprawdzać wizualnie pod kątem następujących cech:
- olej lub smar na okładzinach,
- silne zabrudzenia na okładzinach,
- głębokie rowki na powierzchni,
- zużycie okładzin nie ma płaskorównoległego przebiegu,
- zatarta powierzchnia.

Na podstawie materiałów Textar