Porównując współcześnie funkcjonujące warsztaty i serwisy samochodowe z tymi działającymi jeszcze choćby w ostatnim dziesięcioleciu ubiegłego wieku, widoczne są dość istotne różnice, podobnie jak przy porównaniu konstrukcji pojazdów samochodowych obecnie eksploatowanych z tymi sprzed dwóch dekad.

Wszystkie te zmiany spowodowane były przede wszystkim ogromnym postępem technologicznym, głównie w zakresie elektroniki. Gwałtowny postęp w zakresie technologii układów elektronicznych i sterowania mikroprocesorowego wprowadził wiele zmian zarówno w zakresie konstrukcji samych pojazdów samochodowych i jego poszczególnych układów i systemów, jak również w oprzyrządowaniu, osprzęcie i urządzeniach wykorzystywanych do ich diagnozowania, obsługi i ewentualnej naprawy.
To właśnie w ciągu ostatniego dziesięciolecia XX wieku wprowadzono do powszechnego użytku komputery typu PC, których możliwości od tamtej pory wykorzystywane są zarówno do zwykłych czynności związanych z zarządzaniem i organizacją pracy warsztatu samochodowego, kontaktowania się z klientami i dostawcami części, a także olejów i płynów eksploatacyjnych, jak również do funkcjonowania specjalistycznych urządzeń diagnostycznych, kontrolnych i pomiarowych. Praca najważniejszych przyrządów tego typu polega na zbieraniu informacji niezbędnych do prawidłowej diagnozy i ewentualnej naprawy, a następnie przekazywaniu ich do centralnej jednostki, którą jest komputer. To właśnie w nim realizowana jest analiza zebranych danych i parametrów – porównywanie ich z bazą danych parametrów wzorcowych. Efektem końcowym są dane wyświetlone na ekranie monitora, które następnie zapisywane są w pamięci oraz ewentualny wydruk protokołu pomiarowego na drukarce będącej wyposażeniem urządzenia.
Podobnie jak w innych branżach również w warsztatach samochodowych zastosowanie komputera i związanych z nim technologii informatycznych pozwala na zdecydowane podniesienie jakości wykonywanych usług, obniżenie ogólnych kosztów związanych z prowadzeniem działalności oraz zwiększa wydajność pracy.
Ponieważ prowadzenie warsztatu samochodowego związane jest z prowadzeniem księgowości, wystawianiem faktur sprzedaży, rejestracją dokumentów i ewidencji magazynowej, wykorzystanie w tym zakresie komputerów jest dziś nieodzowne. Oprogramowanie umożliwia tworzenie bazy klientów i kontrahentów, co automatyzuje prace przygotowawcze niezbędnych dokumentów oraz ułatwia prowadzenie pełnej korespondencji przy wykorzystaniu połączeń internetowych.
Specjalistyczne programy komputerowe zawierają konkretne dane dedykowane poszczególnym specjalizacjom prowadzonych usług motoryzacyjnych, wykorzystywane są np. do prowadzenia stacji kontroli pojazdów czy do kosztorysowania prac przy naprawach powypadkowych.
Zastosowanie komputerów w warsztacie samochodowym zmieniło również diametralnie sposób dostępu do wszelkich informacji technicznych niezbędnych przy diagnozowaniu, serwisowaniu i naprawach pojazdów samochodowych. W przeszłości dostęp do jakichkolwiek informacji technicznych, czyli różnego rodzaju danych, parametrów, schematów, instrukcji montażowych, opisów procedur diagnostycznych i naprawczych możliwy był wyłącznie przy wykorzystaniu książek i różnego rodzaju katalogów. Obecnie zbiory tego typu danych technicznych rozprowadzane są i powszechnie użytkowane w formie elektronicznej, umożliwiającej znacznie szybsze i zdecydowanie wygodniejsze wyszukanie niezbędnych informacji.
Obecnie w ofercie rynkowej dla warsztatów samochodowych istnieje wiele innych specjalistycznych oprogramowań ułatwiających pracę. Na uwagę zasługuje między innymi program ESI[tronic] opracowany przez firmę Bosch. Obejmuje on przede wszystkim informację techniczną dotyczącą układów produkowanych właśnie przez Boscha. Zawiera instrukcje montażu i naprawy układów zapłonowych, diagnozy sterowników, rysunki złożeniowe oraz informacje o częściach zamiennych. Oferuje wartości kontrolne ponad ośmiu tysięcy pomp rzędowych i około półtora tysiąca rozdzielaczowych pomp wtryskowych.
Kolejnym programem komputerowym zawierającym zbiór informacji technicznej pojazdów samochodowych jest Info-Tech, który zawiera instrukcje dotyczące obsługi i napraw samochodów osobowych i dostawczych, informacje o 46 markach oraz ponad 700 modelach, a także schematy elektryczne ponad 6000 silników.
Innym bardzo popularnym zbiorem informacji technicznych jest AuDaConAIS. Baza danych tego programu zawiera informacje dotyczące zarówno samochodów osobowych, jak również ciężarowych. Zawiera informacje serwisowe, czasy napraw wraz z kalkulacją oraz informacje naprawcze. W bazie danych zawarte są:
- ogólne dane pojazdu,
- ilości płynów eksploatacyjnych,
- momenty dokręcania,
- systemy paliwowe,
- systemy zapłonowe,
- wartości kontrolne spalin,
- oświetlenie,
- hamulce.

Specyficzną grupę oprogramowania reprezentuje AudaStation przeznaczony do wykonywania kalkulacji napraw pojazdów. Znajdziemy w nim informacje o cenach części producenta, numery części, czasochłonności wykonywanych napraw określonych przez producenta pojazdu i koszty materiałów lakierniczych.
Największym zbiorem informacji technicznych niezbędnych przy diagnozowaniu, obsłudze, serwisowaniu i naprawie pojazdów samochodowych dostępnym od wielu lat na rynku motoryzacyjnym jest wydawnictwo Autodata. Zebrane i usystematyzowane informacje, dane oraz schematy opracowane są na podstawie danych fabrycznych pojazdów pochodzących od ponad 80 różnych producentów samochodów z całego świata. Zawarte w Autodacie zbiory informacji technicznych obejmują dane dotyczące ponad 18.000 pojazdów, zarówno samochodów osobowych, jak również dostawczych, samochodów ciężarowych, ciągników rolniczych, a także motocykli. Parametry techniczne obejmują modele pojazdów wyprodukowanych od 1959 roku do chwili obecnej. Oprogramowanie umożliwia bardzo proste i praktyczne wyszukiwanie pojazdów, dokonywane w sposób alfabetyczny (według marki pojazdu) lub po kodzie silnika. Nowe informacje zawierające wprowadzane dopiero co do eksploatacji pojazdy dostępne są dla użytkowników oprogramowania w postaci pojawiających się dwa razy w roku aktualizacji. Atutem są również zwięzłe teksty oraz przejrzyste ilustracje i schematy.
Zawarte w oprogramowaniu dane obejmują: wartości testowe, identyfikację pojazdów, serwisowe przeglądy techniczne, smary i ilości napełniania, układy zapłonu, układy paliwowe, momenty dokręcania, tarcze hamulcowe i bębny hamulcowe, czasy napraw, dane dotyczące geometrii kół, paski zębate, łańcuchy rozrządu, rozmiary opon i wartości ciśnienia w oponach, rysunki dotyczące obsługi, koła zębate, plany obsługi, wskazania okresów obsługi, programowanie kluczyków, kody usterek, systemy zarządzania mocą silnika, sterowanie silnika, wartości kontrolne modułów, tabele wyszukiwania usterek, poduszki powietrzne, klimatyzacje, systemy ABS, rozmieszczenie podzespołów i schematy elektryczne połączeń.
Oprogramowanie zawiera dane dla kilku grup pojazdów w następującym zakresie:

a)dla pojazdów osobowych i dostawczych:
- geometria kół samochodów wraz z ilustracjami punktów regulacyjnych,
- dane diagnostyczne dla pojazdów z silnikami benzynowymi,
- dane diagnostyczne dla pojazdów z silnikami Diesla,
- paski rozrządu,
- łańcuchy rozrządu,
- serwisowe przeglądy techniczne,
- czasy napraw,
- kody usterek,
- sterowanie silnika,
- tabele wyszukiwania usterek,
- schematy instalacji elektrycznej i elektronicznej,
- układy klimatyzacji;

b)dla pojazdów osobowych i dostawczych z rynku USA o podobnym zakresie zagadnień;

c)dla pojazdów dostawczych i ciężarowych:
- dane diagnostyczne i wartości testowe,
- czasy napraw,
- dane dotyczące ustawienia kół,
- rozmiary opon i wartości ciśnienia w oponach,
- paski i łańcuchy rozrządu,
- plany obsługi,
- rysunki dotyczące obsługi,
- mechanizmy odczepiania kabiny,
- wskazania okresów obsługi i kasowanie inspekcji serwisowych;

d)dla motocykli:
- serwisowanie silnika,
- serwisowanie kół i ogumienia;

e)dla klimatyzacji:
- diagnoza ciśnienia w układach,
- opisy systemu,
- schematy połączeń,
- przyporządkowanie podzespołów w komorze silnika,
- przyporządkowanie elementów na desce rozdzielczej.

Autodata dostępna jest na płytach CD lub w wersji on-line.
Trudno sobie obecnie wyobrazić funkcjonowanie profesjonalnego warsztatu samochodowego bez możliwości korzystania z tego typu oprogramowania, bowiem zawarte w nim informacje są warunkiem uzyskania rzetelnej informacji technicznej.

mgr Andrzej Kowalewski