Ratunek dla środowiska naturalnego

Z sondy ustnej przeprowadzonej przez firmę Elpigaz (producent gazowych układów zasilania) wynika, że na montaż instalacji gazowej do samochodów ich właściciele decydują się ze względów ekonomicznych.

Aspekty ekologiczne, o których istnieniu zapomina się nie są raczej brane pod uwagę.
Mało kto zwraca uwagę na to, że LPG (ang. skrót LPG oznacza skroplone gazy węglowodorowe pochodzenia naftowego) znany w Polsce jako autogaz oraz CNG (sprężony gaz ziemny) to paliwa ekologiczne. Oznacza to, że przez ostatni rok, kiedy liczba montowanych samochodowych instalacji gazowych wzrosła o ok. 200 tys., a zużycie LPG w pojazdach wyniosło ponad 1 mln ton, mimochodem wpłynęło to bardzo korzystnie na nasze środowisko.
LPG (liquefied petroleum gas) – mieszanina propanu-butanu nazywany też autogazem (chyba najpopularniejszy termin) wytwarzany jest najczęściej w procesach krakingu katalitycznego oraz pirolizy olefinowej. Autogaz jest uznany w Unii Europejskiej za paliwo ekologiczne, a wymagania europejskie na LPG są zawarte w dokumencie normalizacyjnym CEN2 (Europejski Komitet Normalizacyjny), sygnowanym PN-EN 589:2004.
LPG to mieszanina propanu i butanu o udziale procentowym zależnym od pory roku, ze względu na konieczność zapewnienia odpowiedniej prężności. Tak naprawdę Norma Europejska przewiduje 4 rodzaje mieszaniny składu propan-butan, a wybór odpowiedniej mieszanki uwarunkowany jest wyłącznie strefą klimatyczną, W Polsce, zgodnie z tą normą, tylko na okres zimowy przewidziano mieszankę A, które dla zapewnienia wymaganej jakości gazu zakłada w okresie zimowym, czyli od 1 listopada do 31 marca takie parametry:
- prężność min. 150 kPa w T=-10 st.C
- MON (motorowa liczba oktanowa) min. 89 (benzyna – 85)
- zaw. siarki <100 ppm (benzyna- 150, ON – 350 ppm
Autogaz jest paliwem ekologicznym. To nie suchy slogan, a najprawdziwsza rzeczywistość. Wynika to między innymi z tego, iż mieszanka powietrzno-paliwowa w silniku zasilanym gazem jest bardziej jednorodna niż przy zasilaniu benzyną. W związku z tym następuje dokładniejsze spalanie mieszanki powietrzno-gazowej nawet w pojazdach niewyposażonych w elektroniczne systemy kontroli jakości spalania (sonda lambda) i bez katalizatora. Lepsze spalanie takiej mieszanki pozwala na zmniejszenie zawartości substancji szkodliwych, obecnych w spalinach przy zasilaniu silnika gazem w stosunku do benzyny.
To, że paliwa gazowe z ekologicznego punktu widzenia są korzystniejsze od benzyn wynika z:
1.) Już z samego składu paliw, gdzie gaz (LPG i CNG) jest czystym chemicznym związkiem węgla i wodoru bez jakichkolwiek domieszek. Benzyny natomiast zawierają szereg chemicznych dodatków mających poprawić ich właściwości pod kątem procesu spalania w silniku. Także obecnie na polskich drogach zauważalny jest niemały udział samochodów zasilanych etyliną (benzyny z dodatkiem czteroetylku ołowiu).
2.) Sposobu tankowania do pojazdów. Tankowanie auta gazem odbywa się przez specjalne szczelne połączenie wysokociśnieniowe przez zawór tankowania. Uzupełniając benzynę mamy do czynienia ze znaczącą emisją jej par, a przy nieuważnym tankowaniu nie trudno o rozlanie paliwa.
3.) Przygotowania mieszanki paliwowo-powietrznej. Gaz tworzy bardziej jednorodną mieszankę paliwowo-powietrzną niż benzyna, co pozwala na jego dokładniejsze spalenie w komorze silnika.
4.) Procesu spalania paliw gazowych, które nie wymagają odparowania przed zapłonem (dostając się do kolektora ssącego są już w fazie lotnej). Najwyraźniej można to zaobserwować na benzynie przy zimnym silniku, gdzie odparowaniu i spaleniu ulega tylko część węglowodorów (lżejsze frakcje), a pozostałe są wyrzucane przez układ wydechowy do atmosfery. Przy zasilaniu gazem to zjawisko nie występuje, ponieważ gaz dostaje się do silnika już odparowany, więc spala się wszystkie paliwo gazowe – nawet przy zimnym silniku.
5.) Szerokich możliwości stosowania paliw gazowych, które ze względu na wysoką liczbę oktanową (LPG – liczba oktanowa powyżej 104, CNG liczba oktanowa powyżej 110) mogą zastępować wszystkie rodzaje benzyn zarówno ołowiowych, jak bezołowiowych oraz w pełnym zakresie co do liczby oktanowej.
Korzystniejszy ekologicznie skład spalin gazowych potwierdzają wszelkie dokonane pomiary w tym zakresie. Można łatwo wykazać to już za pomocą warsztatowego analizatora spalin, dokonując pomiaru związków toksycznych zawartych w spalinach podczas zasilania benzyną i gazem (LPG lub CNG). Zawartości związków: CO, HC i NOx w spalinach (przy prawidłowo zamontowanej skonfigurowanej i wyregulowanej instalacji gazowej) są znacznie niższe. Nieobecne są natomiast związki siarki i ołowiu, ponieważ paliwa gazowe nie zawierają związków ołowiu, które są dodawane do benzyn między innymi w celu zwiększenia ich liczby oktanowej oraz nieporównywalnie mniej występuje związków siarki.
Powyższe tezy znajdują pełne uzasadnienie w testach emisji spalin przeprowadzanych w specjalnie do tego przystosowanych laboratoriach, gdzie poprzez zadawanie obciążeń można symulować jazdę zarówno w cyklu miejskim, jak i poza miejskim i dokonywać rzeczywistej emisji toksycznych składników spalin wyrażanej w g/km. Badania przeprowadzane dla różnych typów samochodów pokazują wyraźnie zmniejszenie emisji spalin przy zasilaniu gazem w odniesieniu do benzyny przy jednoczesnym zachowaniu porównywalnej dynamiki jazdy. Samochody spełniające na benzynie normy emisji spalin EURO 3, bardzo często na gazie uzyskują wyniki o klasę wyższą – np. już na poziomie EURO 4 – takie właśnie rezultaty uzyskano podczas badań samochodu Daewoo Tacuma 2,0 z sekwencyjnym wtryskiem gazu “SGI”.
Jeszcze lepsze rezultaty ekologiczne można osiągnąć przy zasilaniu silnika metanem. Przeprowadzone ostatnio badania przez firmę Elpigaz dla samochodu Opel Astra 1,6 z sekwencyjnym wtryskiem CNG – “ELISA M” pokazują, na ile rzeczywista emisja przy zasilaniu sprężonym gazem ziemnym jest mniejsza od wymaganej normą. Dla NOx i dla HC jest to około 20% tego co wymaga norma, a dla CO ok. 50% normy EURO 3. Inaczej mówiąc, silnik benzynowy w badanym Oplu, spełniający na benzynie normy emisji spalin EURO 3, z powodzeniem spełnia normy EURO4 i może osiągnąć już dziś poziom wymagany dla EURO 5.
Wzrost zużycia LPG powinien być zjawiskiem ze wszech miar pożądanym dla całego społeczeństwa, gdyż w porównaniu do benzyn i oleju napędowego gaz ten emituje do atmosfery znacząco mniejszą ilość toksycznych substancji. Dziś już nikt nie wątpi w znaczący wpływ postępującego zanieczyszczenia środowiska naturalnego na choroby nowotworowe oraz na zmiany klimatyczne prowadzące do coraz częstszych katastrof (upały, susze, powodzie, huragany, śnieżyce) spowodowane dziurą ozonową. Życzmy sobie zatem, aby zmiana źródeł zasilania, na której zyskuje i środowisko naturalne, i zabytkowe budowle, znalazły w oczach naszego rządu uznanie. Zamiast dyskutować nad zwiększeniem akcyzy na LPG, która już dziś należy do najwyższych w UE, może powinniśmy pomyśleć o jej zmniejszeniu?


Wyniki europejskiego programu (EETP) kontroli emisji spalin dla ON, benzyny i LPG udostępnione podczas III Forum Dyskusyjnego o systemie monitorowania jakości. Forum zostało zorganizowane 27.10.2004 r przez Polską Izbę Paliw Płynnych.

Materiał przygotowany przy współpracy z firmą Elpigaz Sp. z o.o.