Prawidłowo pracujący gaźnik motocyklowy powinien wytwarzać palną mieszankę benzyny z powietrzem o składzie zbliżonym do mieszanki stechiometrycznej. Dzieje się tak, jeżeli utrzymujemy stałe otwarcie przepustnicy, czyli mniej więcej wtedy, gdy jedziemy ze stałą prędkością. Jeżeli jednak przyspieszamy lub zwalniamy, to skład mieszanki zmienia się.

Podczas przyspieszania potrzebujemy wzbogaconej mieszanki paliwowo-powietrznej, a przy zwalnianiu silnik zadowoli się mieszanką zubożoną. Niestety, przeciętny gaźnik motocyklowy działa dokładnie odwrotnie i podczas otwierania przepustnicy zuboża mieszankę, a podczas przymykania – wzbogaca. Podczas otwierania przepustnicy wzrasta objętość powietrza przepływającego przez gaźnik, ale w pierwszym momencie nie następuje zwiększony wypływ paliwa, a właściwie emulsji paliwowej z rozpylacza. Wpływa na to bezwładność i opory przepływu paliwa w kanalikach gaźnika, a głównie chwilowy spadek podciśnienia i prędkości przepływu powietrza w komorze zmieszania, co jest związane właśnie z otwarciem przepustnicy. Dopiero osiągnięcie przez silnik wyższych obrotów wpływa na powrót podciśnienia do poprzedniego poziomu.

Podczas przymykania przepustnicy wzrasta wartość podciśnienia w komorze zmieszania, gdyż prędkość obrotowa silnika jeszcze nie zmalała, a przepustnica znacznie ograniczyła już przepływ powietrza. Wzrasta też prędkość przepływu powietrza. Powoduje to intensywniejsze pobieranie emulsji z rozpylacza i w efekcie produkcję wzbogaconej mieszanki. O ile wzbogacanie mieszanki paliwowo-powietrznej podczas przymykania „gazu” skutkuje co najwyżej kilkoma strzałami w tłumik, to zubożona mieszanka podczas otwierania „gazu” ogranicza dynamikę motocykla. Wzrasta czas przyspieszania, a przy zbyt gwałtownym otwarciu „gazu” może wystąpić zjawisko nazywane zadławieniem się silnika zbyt ubogą mieszanką. Skład mieszanki paliwowo-powietrznej podczas otwierania przepustnicy może być korygowany przez urządzenie nazywane „pompką przyspieszenia” lub „pompką zrywu”. Pompka ta ma za zadanie podać do gardzieli gaźnika dodatkową porcję czystego paliwa, dokładnie w chwili otwierania przepustnicy. Gaźniki motocyklowe dość rzadko są wyposażane w pompkę przyspieszenia, gdyż jej zastosowanie komplikuje budowę prostego gaźnika motocyklowego i utrudnia jego naprawy. Jednak z praktyki wiadomo, że motocykle z gaźnikami posiadającymi pompkę przyspieszenia charakteryzują się zawsze dużo lepszą dynamiką.

W gaźnikach motocyklowych wyróżniamy dwa typy pompek przyspieszenia. Są to pompki tłoczkowe i częściej spotykane pompki membranowe. Pompka tłoczkowa składa się ze studzienki – cylinderka, w którym pracuje dość luźny tłoczek, który sterowany jest od przepustnicy. Takie dopasowanie elementów sprawia, że paliwo wyciskane jest z cylinderka tylko przy gwałtownym otwarciu przepustnicy. Przy powolnym otwieraniu paliwo przepływa między ściankami cylinderka i poruszającym się tłoczkiem.

Pompka membranowa może być sterowana mechanicznie od przepustnicy lub za pomocą zmian podciśnienia w układzie dolotowym. Oba typy pompek podają paliwo przez kanalik w korpusie gaźnika i rozpylają je w komorze zmieszania. Paliwo porywane jest przez przepływające powietrze i w ten sposób wzbogaca mieszankę trafiającą do cylindra. Pompka przyspieszenia wymaga okresowego przeglądu, gdyż trafiają do niej zanieczyszczenia niesione z paliwem, które mogą doprowadzić do zablokowania ruchomych elementów lub zatkania przelotów. W niektórych pompkach sterowanych mechanicznie można w pewnym zakresie regulować wydatek paliwa wtryskiwanego do komory zmieszania, a także początek tłoczenia.

Rafał Dmowski