W czerwcowym numerze “Nowoczesnego Warsztatu” rozpoczęliśmy cykl artykułów mających na celu pomoc kolorystom pracującym w mieszalniach na różnych systemach kolorystycznych. Pomimo że koloryści znają zazwyczaj więcej systemów niż jeden, powinni przestrzegać zasady, aby nigdy nie porównywać firm ze sobą, ponieważ każda z nich opracowuje kolory, dostosowując je do posiadanych barwników (pigmentów).

Prześledźmy pewną rozmowę dwóch kolorystów pracujących na różnych systemach kolorystycznych - rozmowa z forum internetowego. Podają oni numer lakieru, nie wymieniając składu pigmentowego receptury.



Kod koloru to Fiat 510A Arrancio Sprizz. Jeden z rozmówców mówi o problemie, że kolor wychodzi za złoty i posiada zbyt mały flop czerwony (kolor pod kątem). Drugi zaś odpowiada, że należy odjąć perły żółtej, co przyciemni kolor i należy dodać czerwieni. Pierwszy odpowiada, że do receptury nie wchodzi perła żółta, tylko srebro i pod odcień zielonego. Dlaczego akurat ta rozmowa zwróciła moją uwagę? Dlatego, gdyż obaj nie ustalili wcześniej składu receptur z opisem pigmentów. Trudno jest komuś pomóc, jeśli pracuje się na innych systemach. Przytoczyłam tę rozmowę, ponieważ obaj rozmówcy mają rację, jeśli porównują kolory opracowane na bazie swoich pigmentów. Chciałabym wszystkich uczulić, że kolory są opracowywane do danego systemu pigmentów określonej firmy. Natomiast jeśli chcemy komuś pomóc, to należy bardzo dokładnie wypytać jaka to firma, następnie trzeba uzyskać skład receptury z opisem pigmentów, ale nie porównywać do mieszalnika, na którym pracujemy.

RADA
1) Najpierw poznaj swój mieszalnik, nigdy nie dyskutuj z innym kolorystą, jeśli wcześniej nie ustalicie receptur i odcieni, o których mówicie.
2) Nigdy nie mieszaj koloru w podstawie bez porównania z samochodem lub elementem (uwaga na plastiki).

DLACZEGO?
Powodów jest kilka:
1. Samochody fabryczne mają też odcienie, są nie domalowane.
2. Nie można się sugerować , że podstawa pasuje w innych systemach-charakter pigmentów może być inny.
3. Coraz częściej mamy do czynienia z samochodami malowanymi i to czasami po kilka razy.
4. W przypadku lakierów akrylowych, lakiernicy stosują cieniowanie, malując lakierem bazowym i bezbarwnym. Niewielu lakierników stosuje odpowiednie środki do cieniowania akrylu, boją się tzw. otoczki starego koloru.

W tym wypadku odbiór koloru jest inny ze względu na głębię koloru spowodowaną lakierem bezbarwnym.

SREBRA
Każdy ma problem z dobarwianiem koloru srebrnego, ponieważ najczęściej problemem jest flop (kolor widziany z kąta) i tu albo uzyskujemy za jasny, albo za ciemny. Co teraz możemy zrobić:
Liczyć tylko na współpracę z lakiernikiem, podpowiadając takie metody:
- Odcień jaśniejszy
a. podwyższyć temperaturę w pomieszczeniu i ciśnienie w pistolecie;
b. pistolet lakierniczy – zmniejszyć dyszę (podajemy mniejszą ilość materiału), jednocześnie podwyższyć ciśnienie natrysku i obowiązkowo zwiększyć szerokość strumienia;
c. dodać szybszy rozcieńczalnik, jednocześnie lepkość materiału będzie rzadsza;
d. można zwiększyć odległość pistoletu od powierzchni lakierowanej.
- Odcień ciemniejszy
a. obniżyć temperaturę, zmniejszyć ciśnienie;
b. pistolet lakierniczy – zwiększyć dyszę (podajemy większą ilość materiału), obniżyć ciśnienie natrysku i zmniejszyć szerokość strumienia;
c. dodać wolniejszy rozcieńczalnik, lepkość będzie gęściejsza;
d. zmniejszamy odległość pistoletu od elementu lakierowanego oraz trzeba skrócić czas odparowania między warstwami.

I tu sprawdza się powiedzenie: w jaki sposób lakierujesz, taki masz odcień.

RADA
Pamiętaj, że lakier nałożony zbyt mokro (przylany), będzie ciemniejszy na wprost i jaśniejszy przy flopie (pod kątem). Przy suchym natrysku aluminium nie wtopi się, tylko cząstki ułożą się nieregularnie, co spowoduje, że patrząc na wprost kolor będzie za jasny, a pod kątem za ciemny (rys. 1).
Prawidłowe ułożenie ziaren aluminium w powłoce obrazuje rys. 2.



Rys. 1.



Rys. 2.

A co zrobić, jeśli lakiernik nas nie posłucha. Niestety, przerabiamy kolor i co teraz?
1.Najpierw zastanów się czy rozjaśniasz, czy ściemniasz kolor.
2. Przeanalizuj jakiego rodzaju srebra użyłeś, w czerwcowym artykule wspomniałam o trzech rodzajach srebra – standardowe, obrobione i soczewkowate (standardowe jest najbardziej szare, obrobione jest jaśniejsze, a soczewkowate jest najjaśniejsze). Ktoś powiedziałby: dodam koloru białego. Sposób dobry, ale kolor biały dodajemy tylko w małych ilościach, powodując rozjaśnienia pod kątem. Czy, aby na pewno zachowa się tak samo w każdym rodzaju srebra?
- Propozycja: zrób natryski i porównaj sam.

Stosuje się również specjalne komponenty, które powodują, że kolor na wprost ciemnieje a pod kątem jaśnieje.

RADA
1. spróbuj bardzo uważnie popatrzeć na rodzaje srebra, możesz to sprawdzić na wzornikach.
2. Porównaj ich kąty, czyli flop i grubości ziaren (różnice widać bardzo dokładnie z kolorem czarnym). Znajdziesz srebra standardowe, które mają brata w srebrach obrobionych i soczewkowatych, i odwrotnie – wniosek rozjaśniać lub ściemniać pod kątem możemy srebrami.

A co z lakierami metaliczno-perłowymi lub z efektem? Lakier metaliczno-perłowy jest trudnym wyzwaniem, ponieważ bardzo trudno dobarwić go na tak zwaną “kreskę”, czyli na odcięcie. Dobry fachowiec zauważy różnicę, przykładem są samochody jeżdżące na naszych ulicach. Jak pomóc? Najlepszym wyjściem jest cieniowanie sąsiedniego elementu. Lakier z perłą i efektem. A co to takiego? Już odpowiadam. W mieszalniach ten pigment jest różnie nazywany, ale najkrócej to biały kolor bazowy z efektem bocznym niebieskim / żółtym, niejednokrotnie jest to tak drobno zmielona perła, że łatwo pomylić z kolorem białym. A co robi w kolorze? Przytłumia wyrazistość koloru pod kątem, dając niejednokrotnie efekt koloru mlecznego. Niestety, lakier na samochodzie z dodatkiem tego pigmentu czy jasny, czy ciemny, wymaga 100 proc. cieniowania, jeśli chcemy, aby klient był zadowolony.




RADA
NIE PRZEBARWIAJ tego typu lakierów. Większość dystrybutorów lakierów w swoich programach recepturowych zawiera podkłady tzw. szarości. Zawsze należy poinformować odbiorcę (klienta) jaki kolor podkładu jest wymagany do danego koloru. Z doświadczenia wiem, że lakiernicy często stosują tak zwane koszulki (czyli pod kolor główny nakłada się w podobnym kolorze bazę, podkład itp.) i to jest złudne przy kolorach jasnych perłowych o słabej sile krycia. Najdokładniej widać to w momencie wyprowadzenia samochodu na światło dzienne, widzimy wtedy plamy po podkładzie, choć wcześniej tego nie było Powód - nieodpowiednie światło podczas lakierowania, za mała liczba warstw. Obecną zmorą kolorystów są lakiery wodne. W konwencjonalnych można było zobaczyć kolor na listwie choćby przez ułamek sekundy, a przy lakierach wodorozcieńczalnych jest to dużą trudnością. Powód - lakiery wodne są mleczne, nic nie widać, jedynie musimy wykonać natrysk próbny lub zawierzyć wskaźnikom kolorystycznym.

Hanna Leczkowska
Główny Specjalista ds. Kolorystyki
PRONET COLOR ®