Pomiar prądu stałego wykonywany metodą pośrednią, czyli za pomocą cęgów, nie jest zadaniem prostym, a szczególnie, gdy chodzi o prądy małe. Przy pomiarach wykonywanych przystawkami lub miernikami cęgowymi za małe prądy można już uważać prądy mniejsze od 100 A. Pomiar takich prądów wymaga od konstruktora spełnienia ostrych wymagań odnośnie parametrów przetwornika hallotronowego umieszczonego w cęgach, aby zapewnić wystarczającą czułość i możliwie jak najlepszą dokładność pomiaru. Prowadzi to zwykle do drastycznego zmniejszenia średnicy wewnętrznej cęgów, która w takich przyrządach jest często mniejsza od 10 mm.
Tablica. Dane techniczne przystawki HR30.
Uwagi: w.w. - wartość wskazywana,
- aby otrzymać dokładność pomiaru układu przystawka/oscyloskop (multimetr), należy do dokładności pomiaru przystawki dodać dokładność pomiaru oscyloskopu (multimetru).
Od pewnego czasu na rynku przyrządów pomiarów jest dostępna przystawka CA113 OS/AT, produkowana przez firmę Fine Instruments Corporation. Przystawka ta wyróżnia się wyjątkowo dobrymi parametrami dla sygnałów przemiennych, stąd też jest zalecana do współpracy z oscyloskopami samochodowymi. Ma ona dwa przełączane podzakresy prądowe 20 i 60 A, lecz średnica wewnętrzna jej cęgów jest równa tylko 9 mm. Producent przystawki otrzymywał od dawna sygnały od użytkowników, że średnica wewnętrzna jej cęgów jest zbyt mała do realizacji niektórych zadań pomiarowych, tj., gdy przewody w wiązce są zbyt grube. Dlatego też opracował nową przystawkę cęgową HR30 (fot.) zastępującą CA113 OS/AT, która może objąć przewód o średnicy równej nawet 19 mm. Przystawkę zaprojektowano specjalnie do współpracy z oscyloskopami i multimetrami samochodowymi. Można nią mierzyć prądy stałe i przemienne, które nie przekraczają 30 A, przy czym rozdzielczość wynosi 1 mA a dokładność pomiaru- 1 proc. Specjalne “wysunięte” cęgi przystawki umożliwiają wykonywanie pomiarów w trudno dostępnych miejscach. Konstruktorzy przystawki wyszli też naprzeciw oczekiwaniom pracowników zakładów serwisowych spodziewającym się w niedalekiej przyszłości natłoku czynności serwisowych związanych z pomiarem prądu, a to w związku z nagłym wzrostem liczby produkowanych pojazdów hybrydowych i elektrycznych. Pomiar prądu w takich pojazdach jest w przeciwieństwie do pojazdów konwencjonalnych czynnością o bardzo ważnym lub wręcz o zasadniczym znaczeniu. Szczególnie wtedy, gdy w trakcie diagnozowania uszkodzenia nie można odłączyć zasilania z akumulatora lub innego źródła dostarczającego prąd.
Prąd upływowy wynoszący zwykle ok. 15 mA w sytuacji, gdy wszystkie układy pojazdu są wyłączone, jest wskaźnikiem jakości używanym w testach zapewnienia jakości na liniach produkcyjnych lub jako identyfikator uszkodzenia stosowany przez urządzenia diagnostyczne w dużych centrach serwisowych.
Od niedawna w nowych pojazdach stosuje się jako urządzenie montowane standardowo lub opcjonalnie system ISG lub ISA, którego zadaniem jest zmniejszenie zużycia paliwa. Systemy tego typu wyłączają automatycznie silnik, gdy przejdzie on w stan jałowy. Elektroniczna jednostka sterująca (ECU) nadzorująca systemem ISG (ISA) pobiera niewielki prąd, mniejszy od 10 mA, gdy zapłon pojazdu jest wyłączony. Prąd ten należy mierzyć bez odłączania akumulatora. W przeciwnym razie ECU może utracić dane zapisane w swojej pamięci.
Przystawka cęgowa HR30.
Inna ważna cecha przystawki HR30 to dokładne i szybkie odwzorowywanie na ekranie oscyloskopu przebiegów sygnałów prądowych. Cecha ta jest szczególnie przydatna przy obserwowaniu i regulowaniu małych prądów w elektronicznych wtryskiwaczach paliwa. W takich przypadkach przydaje się szerokie pasmo przystawki (do 20 kHz) oraz duża szybkość śledzenia di/dt przekraczająca 20 A/µs. Przekładnia jednozakresowej przystawki HR30 wynosi 100 mV/A (przystawka przetwarza prąd na napięcie). Oznacza to, że aby otrzymać wynik pomiaru w amperach, należy wskazanie multimetru w miliwoltach podzielić przez 100, czyli np. wskazanie multimetru równe 50 mV będzie odpowiadało prądowi 0,5 A. Do wyjścia sygnałowego przystawki HR30 jest dołączony kabel koncentryczny, zakończony wtykiem BNC. Dzięki czemu można łatwo połączyć przystawkę bezpośrednio z oscyloskopem. Producent przystawki dostarcza wraz z nią przejściówkę z wtyku BNC na typowe wtyki banankowe, po założeniu której można połączyć przystawkę z multimetrem cyfrowym. Przed pomiarem prądu stałego, należy wyzerować wskazanie multimetru współpracującego z przystawką, a będące pozostałością magnetyczną cęgów po poprzednim pomiarze. Służy do tego pokrętło “DC ZERO” znajdujące się na płycie czołowej przystawki. Przystawka HR30 ma własne zasilanie w postaci 9-woltowej baterii typu 6F22. Przy zastosowaniu baterii alkalicznej czas jej pracy wynosi typowo ok. 100 h. Zasilanie przystawki włącza się przełącznikiem przesuwnym służącym też do wyboru typu mierzonego sygnału (stały, przemienny). Konieczność wymiany zużytej baterii na nową sygnalizuje wskaźnik optyczny w postaci czerwonej diody LED.
Leszek Halicki
Komentarze (0)