Układy zasilania silników wysokoprężnych, wykorzystujące pompowtryskiwacze, stosowane były głównie w samochodach osobowych i dostawczych koncernu Volkswagen. Można je spotkać również w silnikach pojazdów ciężarowych, np. Volvo.

Konstrukcja pompowtryskiwacza, który jest połączeniem pompy i wtryskiwacza w jednej obudowie, umożliwia uzyskanie wysokiej wartości ciśnienia wtryskiwanego paliwa. Dzięki temu silniki wyposażone w taki system zasilania odznaczają się niskim zużyciem paliwa i dobrą dynamiką oraz niską emisją toksycznych składników spalin. Obsługa i naprawa pompowtryskiwaczy w dalszym ciągu przysparza wielu problemów, ponieważ wymaga posiadania specjalistycznej wiedzy i urządzeń.

Uszkodzenia
Faktem jest, że uszkodzenie pompowtryskiwacza może spowodować:
- zwiększenie zadymienia spalin (czarny dym z rury wydechowej),
- spadek mocy silnika,
- nierówną pracę silnika,
- zwiększoną hałaśliwość silnika,
- w ekstremalnych przypadkach uszkodzenie tłoka lub zaworu,
- problemy z poprawnym działaniem zaworu recyrkulacji spalin i układu zmiennej geometrii w turbosprężarce.

Należy jednak zaznaczyć, że źródłem wymienionych objawów może być również uszkodzenie innych podzespołów silnika. Dlatego też przed wydaniem ostatecznej diagnozy dobrze jest przeprowadzić dokładne oględziny i pomiary sprawności pompowtryskiwaczy. Zarówno test, jak i profesjonalną  regenerację pompowtryskiwaczy oferuje firma Turbo-Tec.

Weryfikacja i test pompowtryskiwaczy przed naprawą
Proces weryfikacji rozpoczyna się od oględzin zewnętrznych. Oprócz oczywistych, dobrze widocznych uszkodzeń mechanicznych, takich jak pęknięta sprężyna powrotna czy uszkodzony tłok, można ujawnić na tym etapie następujące usterki:
- uszkodzone uszczelki zewnętrzne (typu o-ring) oraz wytarcie obudowy wokół miejsc ich osadzenia,
- w znacznym stopniu zanieczyszczona lub uszkodzona końcówka pompowtryskiwacza,
- uszkodzony element mocujący sprężynę powrotną,
- zużyta (wytarta) powierzchnia popychacza.

Większość usterek mechanicznych powodowana jest przez naturalne zużycie elementów związanych z przebiegiem samochodu. Inne przyczyny to najczęściej:
- uszkodzenia końcówek pompowtryskiwaczy występujące na skutek stosowania paliwa nieodpowiedniej jakości, nieprawidłowo zachodzącego procesu spalania w cylindrze, zbyt wysokiej temperatury w cylindrze itp.,
- uszkodzenia zespołu napędowego spowodowane nieprawidłowym montażem i regulacją pompowtryskiwacza.

Kolejnym krokiem są pomiary elektryczne cewki w celu wstępnej oceny jej sprawności. Jeśli po tych czynnościach pompowtryskiwacz zostaje zakwalifikowany do naprawy, rozpoczyna się proces jego oczyszczenia. Po usunięciu luźnych zanieczyszczeń przystępuje się do dokładnego oczyszczenia końcówki wtryskiwacza w myjce ultradźwiękowej.
Tak przygotowany pompowtryskiwacz umieszczany jest w specjalnej przystawce (zwanej CAM BOX) zamontowanej na stanowisku probierczym firmy Bosch EPS 815. Bardzo ważne jest odpowiednie wyregulowanie ustawienia pompowtryskiwacza względem elementu napędowego. Ostatnim etapem jest wybór programu, który dedykowany jest do danego typu pompowtryskiwacza i pozwala na automatyczne przeprowadzenie jego testu. Składa się on z kilku lub kilkunastu etapów, podczas których mierzona jest dawka wtrysku oraz ilość paliwa wracającego do zbiornika paliwa przy różnych obrotach wałka napędowego i odpowiednio dobranej długości impulsu elektrycznego. Ma to na celu symulację pracy pompowtryskiwacza w różnych punktach obciążenia silnika. Kolejnym bardzo ważnym parametrem mierzonym podczas testu jest tzw. wartość BIP, która określa m.in. sprawność działania zaworu elektromagnetycznego. Parametr ten jest również monitorowany przez sterownik silnika podczas pracy, a zbyt duże odchyłki względem wymaganych wartości powodują wygenerowanie błędu zapisanego w ECU silnika. Wartości zmierzone podczas testu wyświetlane są na monitorze, a komputer automatycznie ocenia ich poprawność. Istnieje również możliwość wygenerowania i przekazania klientowi przejrzystego protokołu zawierającego wyniki pomiarów.

Proces regeneracji
W przypadku nieprawidłowego wyniku testu pompowtryskiwacza można przeprowadzić jego naprawę. Proces rozpoczyna się od demontażu części składowych i kontroli ich zużycia. Po zdemontowaniu sprężyny sprawdza się bardzo dokładnie powierzchnię zewnętrzną tłoczka. Nie może ona nosić żadnych śladów zużycia, takich jak rysy, ogniska korozji lub ubytki materiału. Elementy, które zostały zakwalifikowane do dalszej eksploatacji, są dokładnie oczyszczane. Podczas naprawy zawsze stosuje się nową, oryginalną końcówkę rozpylacza wraz z nakrętką mocującą. W skład zestawu naprawczego wchodzą również nowe uszczelki typu o-ring, popychacz oraz – jeśli występuje w danym modelu – miedziana uszczelka (podkładka) pompowtryskiwacza. Po wymianie rozpylacza ustawia się ciśnienie jego otwarcia, a następnie kompletny pompowtryskiwacz jest ponownie testowany na stanowisku pomiarowym. Jeśli wszystkie parametry będą mieściły się w wymaganym przedziale, klient otrzymuje naprawiony pompowtryskiwacz wraz ze stosownym protokołem potwierdzającym fachowe wykonanie naprawy. Pozostaje już tylko przeprowadzić prawidłowy montaż i regulację pompowtryskiwacza w oparciu o aktualną dokumentację serwisową obsługiwanego silnika.

Marcin Kaszuba
Turbo-Tec