Niewielki rejestrator-logger gromadzi dane pomiarowe napięcia stałego, temperatury, liczby impulsów i prędkości obrotowej. Przyrząd produkowany przez japońską firmę HIOKI oferuje w Polsce firma Labimed Electronics.

Użytkownik rejestratora-loggera LR8431-20 ma do dyspozycji 10 kanałów analogowych i 4 kanały impulsowe. Kanały analogowe są w pełni izolowane, a impulsowe mają wspólną masę. Rejestrator-logger ma niewielkie rozmiary (176x101x41 mm) i masę (550 g), z łatwością mieści się w dłoni. Lewą część płyty przedniej tego przyrządu zajmuje kolorowy ekran typu TFT o przekątnej 4,3 cala, a prawą przyciski niezbędne do obsługi procesu rejestracji.
Rejestrowane sygnały analogowe (napięcia stałego i temperatury) doprowadza się przewodami osobno dla każdego kanału, mocując je wkrętami M3 w zaciskach będących wejściami kanałów analogowych. Z kolei sygnały impulsowe z zadaniem ich zliczania lub obliczenia prędkości obrotowej doprowadza się tylko jednym przewodem do specjalnego gniazda umieszczonego w pobliżu zacisków-wejść kanałów analogowych.

Funkcje pomiarowe
Rejestrator-logger LR8431-20 mierzy i zapisuje w pamięci przede wszystkim napięcie stałe. Użytkownik ma do wyboru pięć podzakresów: 100 mV, 1, 10, 20 i 100 V oraz osobny zakres od 1 do 5 V, przy zastrzeżeniu jednak, że napięcie doprowadzane do wejść przyrządu nie może przekroczyć 60 V.
Dokładność pomiaru wynosi ±0,1% wartości pełnozakresowej, a rozdzielczość na najniższym podzakresie (100 mV) jest równa 5 µV. Układ pomiarowy rejestratora-loggera ma wbudowany filtr cyfrowy konfigurowany przez użytkownika, dzięki czemu można odseparować zakłócenia od sygnału użytkowego i uzyskać wymaganą dokładność pomiaru.
Przy pomiarze temperatury wskazywanej z rozdzielczością 0,1°C rejestrator-logger akceptuje sondy termoparowe różnych typów (K, J, E, T, N, R, S lub B). Znamionowy zakres pomiaru wynosi od -200 do 2000°C, a rzeczywisty zależy od typu użytej sondy.
LR8431-20 zlicza impulsy doprowadzane do wejścia impulsowego, o ile ich amplituda mieści się w zakresie od -5 do 10 V. Zakres zliczania wynosi od 0 do 109. Funkcję zliczania impulsów wykorzystuje się też do obliczania i zapisu prędkości obrotowej w zakresie od 0 do 5000 obrotów na sekundę.

Pamięć wewnętrzna i zewnętrzna
Dane pomiarowe zbierane przez rejestrator-logger są gromadzone w wewnętrznej pamięci o pojemności 3,5 megasłów (7 MB), która spełnia raczej zadanie pamięci buforowej, czyli pomocnicze. Głównym nośnikiem wykorzystywanym do gromadzenia danych pomiarowych jest pamięć zewnętrzna mająca w tym przypadku postać przenośnych pamięci USB i kart pamięci CF, zależnie od wyboru użytkownika. Dane pomiarowe są zapisywane na tych nośnikach w czasie rzeczywistym. Ważną własnością analizatora-loggera jest możliwość wymiany przez użytkownika w trakcie pomiaru zapełnionego nośnika na nowy bez jednoczesnego wstrzymywania procesu rejestracji. Warunkiem jest jednak, aby nowy nośnik włożyć w ciągu dwóch minut od wyjęcia zapełnionego. W tym czasie dane pomiarowe nie są tracone, lecz zapisywane w pamięci wewnętrznej rejestratora-loggera. Po włożeniu nowego nośnika dane z pamięci wewnętrznej są natychmiast na niego przepisywane, a proces rejestracji na nośniku zostaje przywrócony. Aby ułatwić użytkownikowi wychwycenie momentu, w którym zachodzi konieczność wymiany, przyrząd wyświetla w trakcie rejestracji czas pozostały do jej zakończenia. Należy zaznaczyć, że dane zarejestrowane za pomocą LR8431-20 można kopiować z kart CF na pamięci USB i odwrotnie.

Czas i odstęp czasowy rejestracji
Zanim rozpocznie się rejestrację, trzeba wcześniej wybrać odstęp czasowy (okres próbkowania), mając do dyspozycji 19 wartości z zakresu od 10 ms do 1 h. Od wybranego czasu odstępu oraz pojemności użytego nośnika zależy maksymalny czas rejestracji. Dane pomiarowe może magazynować też pamięć wewnętrzna, lecz ze względu na małą pojemność (7 MB) maksymalny czas rejestracji jest wtedy znacznie ograniczony. Na przykład przy wybranym odstępie 10 ms można rejestrować dane pomiarowe (ze wszystkich kanałów) tylko przez 32 minuty. Gdy użyje się natomiast karty pamięci CF o pojemności 2 GB (najbardziej pojemnej z oferowanych aktualnie przez HIOKI), to maksymalny czas rejestracji wyniesie aż 6 ½ dnia. HIOKI dostarcza karty pamięci CF wyłącznie jako wyposażenie opcjonalne. Mają one pojemność 256 MB (9727), 512 MB (9728), 1 GB (9729) i 2 GB (9830). Karty oferowane przez HIOKI są produkowane przy spełnieniu rygorystycznych wymagań norm przemysłowych stawianym kartom wykorzystywanym do rejestracji długoterminowych, aby zapewnić możliwie najskuteczniejszą ochronę zapisywanych danych pomiarowych. Stąd też HIOKI nie zaleca stosowania kart innych producentów, a w razie ich użycia nie gwarantuje zachowania znamionowych parametrów zapisu i przechowywania danych.

Tryby rejestracji
Użytkownik rejestratora-loggera ma do wyboru szereg różnorodnych trybów rejestracji, w tym rejestrację ciągłą, prowadzoną aż do momentu naciśnięcia przycisku „Stop” oraz sterowaną przez układ czasowy (timer), tj. prowadzoną przez wyspecyfikowany czas lub czas ograniczony czasami startu i stopu. Ma też do dyspozycji rejestrację powtarzaną, tj. ponawianą po upływie wyspecyfikowanego czasu rejestracji.

Wyzwalanie
Podobnie jak w innych urządzeniach rejestrujących produkowanych przez firmę HIOKI użytkownik ma do dyspozycji funkcje wyzwalania wewnętrznego (sygnałami z kanałów analogowych i impulsowych) oraz zewnętrznego, w tym funkcję przedwyzwalania. Na specjalnym wyjściu przyrządu jest dostępny sygnał wyzwalania używany do sterowania urządzeniami zewnętrznymi.

Obliczenia matematyczne na przebiegach
W razie potrzeby są do dyspozycji cztery funkcje obliczeń matematycznych wykonywanych na danych przebiegu wybranego przez użytkownika z zarejestrowanych. Przyrząd podaje wtedy: wartość średnią, wartość szczytową, wartości maksymalną i minimalną lub wartości czasów „do maksimum” i „do minimum”.

Komparator
Funkcja ta jest przeznaczona do sygnalizowania użytkownikowi stanu alarmowego, czyli np. faktu przekroczenia przez rejestrowany sygnał wartości granicznej. Wartość tę, czyli kryterium decyzji komparatora ustawia się w trakcie jego konfigurowania. Do sygnalizowania stanu alarmowego przeznaczono osobny, nieizolowany kanał rejestratora-loggera. Gdy w trakcie rejestracji w danym kanale zostanie przekroczona wartość graniczna (kryterium), to na wyjściu kanału alarmowego pojawia się sygnał napięciowy.

Współpraca z komputerem
Firma HIOKI dostarcza w komplecie z rejestratorem-loggerem LR8431-20 program użytkowy „Logger Utility”. Po zainstalowaniu programu na komputerze można stworzyć system pomiarowy zbierający dane, sterowany w czasie rzeczywistym, w którym będzie pracować maksymalnie 5 rejestratorów-loggerów i zwiększyć w ten sposób liczbę dostępnych kanałów analogowych do 50, a impulsowych do 20. Wystarczy w tym celu połączyć rejestratory-loggery z koncentratorem USB, a koncentrator z komputerem. Do realizacji połączenia z koncentratorem służy w rejestratorze-loggerze osobne łącze USB.
Inną z wielu przydatnych funkcji, które można realizować za pomocą programu „Logger Utility”, jest zdalne konfigurowanie ustawień rejestratora-loggerera przed pomiarem. Wystarczy kolejno wykonywać czynności, które wskazują ikony umieszczone na pasku narzędzi okna programu.

Zasilanie
Użytkownik rejestratora-loggera LR8431-20 ma do dyspozycji trzy rodzaje zasilania, tj. z: zewnętrznego zasilacza sieciowego Z1005, pakietu akumulatorów 9780 lub zewnętrznego źródła napięcia stałego od 10 do 16 V, którym może być np. akumulator samochodowy 12 V. Przy zasilaniu z pakietu akumulatorów 9780 czas pracy ciągłej rejestratora-loggera wynosi 2,5 h (przy jednoczesnym zapisie na kartę CF), a czas ładowania pakietu jest równy w przybliżeniu 200 minut.

Wyposażenie standardowe i opcjonalne
Producent dostarcza wraz z rejestratorem-loggerem zasilacz sieciowy Z1005, przewód USB, przewodnik pomiarowy oraz CD z programem „Logger Utility” i instrukcją obsługi. Za dodatkową opłatą można zakupić: karty pamięci CF, pakiet akumulatorów 9780, przewód 9641 (do doprowadzania sygnałów impulsowych) oraz nesesery miękki 9812 (mieści sam przyrząd) i twardy (mieści przyrząd i akcesoria).

mgr inż. Leszek Halicki