Zdecydowana większość wykonywanych obecnie napraw pojazdów samochodowych polega na wymianie zużytych wyeksploatowanych już elementów czy podzespołów na nowe. Zanim znajdą się one w naprawianym samochodzie, muszą przejść długą drogę poprzez co najmniej kilka magazynów.

Pomijając magazyny producenta części zamiennych, trafiają one najpierw do magazynu głównego krajowego dystrybutora. Jest to największy magazyn w całej tej strukturze. Kolejnym ogniwem są oddziały regionalne. Są to magazyny średniej wielkości. Następnym miejscem. gdzie są składowane, są średniej wielkoś-ci hurtownie z artykułami motoryzacyjnymi. Na końcu całej drogi magazynowej, którą muszą przebyć części zamienne, jest magazyn warsztatowy.
W ciągu ostatnich kilkunastu lat wszystkie magazyny w branży motoryzacyjnej przeszły ogromne zmiany. Przed zmianą ustroju w latach osiemdziesiątych zakup części, zwłaszcza dla małych prywatnych warsztatów, był dużym problemem. Dlatego do magazynów takich warsztatów trafiało wszystko, co udało się kupić. Warsztaty musiały więc dysponować sporą powierzchnią magazynową. Dzisiejsze magazyny warsztatowe mają charakter bardziej umowny. Sprowadzają się do wydzielonego pomieszczenia, w którym znajdują się elementy i podzespoły na bieżące potrzeby dnia, maksymalnie tygodnia. Oczywiście również i w dzisiejszych realiach powierzchnie na magazynowanie niezbędnych elementów są różne w zależności od rodzaju warsztatu i prowadzonego przez niego zakresu działalności. Specyfika magazynu warsztatu blacharskiego będzie się różniła od magazynu warsztatu zajmującego się diagnostyką i naprawami układów elektronicznych.
W dzisiejszych realiach branży motoryzacyjnej magazynami w dosłownym tego słowa znaczeniu są centrale dużych firm dystrybucyjnych i większe hurtownie. W całej dotychczasowej historii rozwoju techniki motoryzacyjnej nie było jeszcze magazynów tworzonych na tak ogromną skalę jak obecnie. Wynika to z faktu, że bieżącej obsługi warsztatowej wymagają wszystkie poruszające się po drogach auta. Na naszym krajowym rynku motoryzacyjnym jest to kilkadziesiąt marek, czyli w sumie kilkaset modeli samochodów. Biorąc pod uwagę, że firmy dystrybucyjne proponują części co najmniej kilku producentów w każdej pozycji asortymentowej, trudno sobie wyobrazić ilość pozycji magazynowych i rozmiar niezbędnych pomieszczeń magazynowych.
Przy tak znacznych magazynach bardzo istotny jest sposób właściwego nimi zarządzania. To właśnie sposób zarządzania, a nie ich wielkość i liczba elementów najwyraźniej odróżnia współczesne magazyny od tych sprzed kilkunastu czy kilkudziesięciu lat. Niebagatelny wpływ na funkcjonowanie magazynów miał postęp w dziedzinie informatyki. Trudno sobie wyobrazić współczesny duży magazyn bez specjalnie do tego stworzonego systemu informatycznego. Zapewnia on szybkie zlokalizowanie w magazynie części zamawianych przez odbiorców. W przeszłości, aby pracownik magazynu odnalazł właściwą lokalizację danej pozycji magazynowej, musiał posługiwać się ogromną ilością kart magazynowych. Obecnie dzięki komputerowej indeksacji elementów po wpisaniu przez pracownika odpowiedniego kodu części, program komputerowy wskazuje jej umiejscowienie w magazynie (poprzez podanie odpowiednich współrzędnych: numeru pomieszczenia, numeru regału, numeru półki) oraz aktualny stan magazynowy. System informatyczny spełnia w magazynie jeszcze jedną bardzo istotną funkcję. Samoczynnie kontroluje na bieżąco minimalne zapasy magazynowe niezbędne do właściwego funkcjonowania magazynu. Jego zadaniem w tym zakresie jest sygnalizowanie konieczności zakupu danej pozycji asortymentowej po przekroczeniu liczby określonej jako zapas minimalny. Praca pracownika w tym zakresie sprowadza się do ustalania granicznych wartości minimalnych i zamawiania towaru po zasygnalizowaniu przez komputer przekroczenia tego bardzo istotnego, z punktu widzenia właściwego funkcjonowania magazynu, parametru.
Współczesne magazyny dużych firm dystrybucyjnych części zamiennych dla motoryzacji wyposażone są w profesjonalne środki transportu wewnętrznego: taśmociągi, windy, wózki transportowe, funkcjonalne regały i inne miejsca składowania towaru oraz wszelkiego rodzaju urządzenia wspomagające poczynania ludzi w nich pracujących.
W magazynie dużej firmy rozprowadzającej części zamienne powinny być wydzielone trzy różne segmenty:
- dział dostaw i przyjmowania zamówionych części do magazynu,
- dział magazynowy w którym składowane są elementy,
- dział ze stanowiskami do pakowania, kompletowania i przygotowywania do wysyłki części zamówionych.
Zamawiane od dostawców części trafiają najpierw do pierwszej części obiektu, czyli działu dostaw i ich przyjmowania. Jego architektura musi być przystosowana do szybkiego i sprawnego rozładowywania samochodów dostarczających towar. Budynki najczęściej posiadają specjalne rampy i podjazdy umożliwiające zdejmowanie towaru bezpośrednio z samochodu za pomocą wózków widłowych i innych środków transportu wewnętrznego. W tej części obiektu następuje rozpakowywanie opakowań zbiorczych i wyrywkowa kontrola jakości części. Następnie przy pomocy systemu komputerowego nadawane są im odpowiednie kody określające miejsce ich składowania i aktualizowane są ilościowe stany magazynowe.
Z działu dostaw i przyjmowania części towar trafia następnie do działu magazynowego. Jest on głównym i zasadniczym działem całości. Przeważnie ze względu na asortyment i sposób ich przechowywania (gabaryty) wydziela się w nim mniejsze obszary stanowiące poddziały. Są to najczęściej:
- magazyn części składowanych na znormalizowanych paletach,
- magazyn wysokiego składowania w specjalnych pojemnikach i skrzyniach,
- magazyn wyposażony w regały obsługiwane ręcznie.
Ostatnim ogniwem całości systemu firmy jest dział ze stanowiskami do pakowania, kompletowania i przygotowywania do wysyłki części zamówionych. Przy wykorzystaniu systemu komputerowego pracownicy wprowadzają dane o ilości i rodzaju zamówionych części. Informacje te docierają do pracowników zajmujących się kompletacją w poszczególnych działach magazynu i za pomocą taśmociągów lub wózków ręcznych czy widłowych dostarczają zamówione elementy do miejsca, w którym następuje połączenie zamówień z poszczególnych działów magazynowych w całość zamówienia od klienta.
System magazynowania części samochodowych zmienił się bardzo w przeciągu ostatnich kilkunastu lat. Dzięki komputeryzacji jest on znacznie prostszy, a dzięki temu znacznie trudniej jest dziś o pomyłki przy realizacji zamówienia. Ważne jest to, że w przypadku dużych firm dystrybucyjnych czas realizacji zamówień od klientów z całej Polski skrócił się do 24 godzin, zaś klientów z dużych aglomeracji miejskich nawet do kilku godzin. Wszystkie te zmiany w funkcjonowaniu magazynów są z korzyścią dla nas wszystkich, czyli użytkowników aut. Nie ma obecnie problemów z oczekiwaniem na niezbędne części przy oddaniu pojazdu do naprawy. Usprawnienia gospodarki magazynowej w dystrybucji części samochodowych wpływają korzystnie również na ich ceny, a to chyba cieszy każdego z nas.


Magazyn części samochodowych w hurtowni Inter Cars S.A.

Andrzej Kowalewski