Dobór odpowiedniego oświetlenia do warsztatu ma kluczowe znaczenie dla komfortu i efektywności prac. W przypadku fachowców, których efekt prac mierzony jest satysfakcjonującym wyglądem, parametry oświetlenia muszą być odpowiednio wyższe. Jedną z takich grup zawodowych są lakiernicy i specjaliści od detailingu.

Jeszcze dekadę temu w warsztatach dominowały tradycyjne świetlówki sodowe czy rtęciowe, halogeny bądź zwykłe żarówki w przemysłowych oprawach. Pobierały mnóstwo energii, wydzielały sporo ciepła, ich żywotność była dość krótka, często też w niewystarczającym stopniu doświetlały pomieszczenie.
Dziś stawia się na energooszczędność – stosując wydajne źródła światła (rzadziej świetlówki kompaktowe, częściej diody LED). Na szczególną uwagę zasługują produkty w technologii LED, bo pozwalają zaoszczędzić do 80% kosztów energii elektrycznej, świecą 100-procentowym strumieniem światła przez ok. 50 tys. godzin (10-12 lat), nie emitują szkodliwego promieniowania UV i – co bardzo ważne w naszej branży – są odporne na wibracje czy wstrząsy i oświetlają zadaną z góry powierzchnię. Kolejnym trendem jest wzrost zapotrzebowania na produkty specjalistyczne, a do takich zaliczamy oświetlenie o wysokiej szczelności. I nierzadko z dopuszczeniem do pracy w warunkach zagrożenia wybuchem. 
Najczęściej w warsztatach lakierniczych stosuje się oprawy klasy IK08, która gwarantuje odporność na uszkodzenia mechaniczne, i z uszczelnieniem klasy IP65 lub wyższej (IP66). Nie bez znaczenia dla lakierników będzie fakt, że współczesne diody mają wskaźnik oddawania barw bliski 100%. To, że światło może mocno wpływać na postrzeganie kolorów, wiedzą także profesjonaliści od pielęgnacji karoserii.

Percepcja kolorów
Odpowiedni wybór oświetlenia jest bardzo ważny dla lakierników samochodowych. Dobrze dobrane ułatwi im dobór odcieni lakieru i pozwoli wychwycić wszelkie wady lakiernicze powstałe podczas pracy. Także dla osób zajmujących się detailingiem powstały specjalne produkty. Cóż, praca ta wymaga skupienia wzroku na detalach, a światła dziennego nigdy za wiele. I tu dochodzimy do przewagi technologii LED. Zwykła żarówka LED ma współczynnik CRI około 85, świetlówka 80, a lampa sodowa prawie blisko 0, podczas gdy markowe diody oferują CRI > 95, ale można również kupić taśmy LED z CRI > 98 lub tak zwane full spectrum LED, które charakteryzują się odwzorowaniem wszystkich składowych całego spektrum barw w jednolitej temperaturze barwowej.
Współczynnik CRI (z ang. Color Rendering Index) jest wskaźnikiem oddawania barw, który charakteryzuje określone źródło światła. Parametr ten wskazuje, w jakim stopniu w skali od 1 do 100 dana lampa oddaje faktyczny kolor oświetlanych elementów. Wartość 100 oznacza światło maksymalnie odwzorowujące światło słoneczne. I odwrotnie, niskie wartości mogą całkowicie zniekształcić odwzorowanie kolorów. W miejscu pracy lakiernika najlepiej sprawdzi się źródło światła o barwie naturalnej i jak najwyższym parametrze. Współczynnik CRI 97 oznacza, że emitowane światło jest takie samo jak dzienne, że najlepiej oddaje barwy – ich wyrazistość oraz głębię.
Dla fachowców, których efekt prac mierzony jest satysfakcjonującym wyglądem, parametry oświetlenia muszą być odpowiednio wyższe. Generalnie też dużo częściej nie obejdzie się bez badania natężenia oświetlenia za pomocą luksomierza. Można przyjąć, że oświetlenie 200 lx (luksów) wystarczy w warsztacie samochodowym (hala maszyn), ale już przy robotach blacharskich wymagane jest 300 lx, a przy pracach montażowych (np. nadwozia) – 500 lx. Jeszcze więcej światła wymagają prace lakiernicze – 750 lx.
Detailing samochodowy jest bez wątpienia precyzyjnym zajęciem. Podejmującym się pielęgnacji karoserii pomocna będzie naturalna temperatura barwowa oświetlenia (wyrażona w kelwinach). Specjaliści stawiają na oświetlenie główne o barwie neutralnej (4000-4500 K) zbliżone do światła słonecznego, uzupełniając je o źródła światła zimnego (4600-5500 K), które energetyzuje i sprzyja koncentracji. Lampy powinny zapewniać jednolite pokrycie bez ciemnych plam lub nadmiernych kontrastów. Warto pamiętać o mobilności lamp. W detailingu często konieczne jest dostosowanie pozycji źródła światła do obrabianej części pojazdu. 
Dlaczego warto postawić na produkty w technologii LED? Tradycyjne świetlówki przez lata były podstawowym wyborem warsztatów, jednak ich wady, takie jak efekt stroboskopowy, i długi czas rozświetlania, dyskwalifikują je podczas prac obliczonych na satysfakcjonujący wygląd karoserii czy wnętrza pojazdu. 

Dokładne dopasowanie koloru bez właściwej lampy to jedno z wyzwań, przed którymi na co dzień stoi lakiernik samochodowy. Wysoki współczynnik oddawania barw (na zdjęciu latarka inspekcyjna Scangrip Sunmatch 4 ma CRI > 96) odzwierciedla naturalne barwy, więc łatwiej dobrać konkretny lakier

Wyższe parametry oświetlenia
Lampy są nie tylko źródłem światła, ale kluczowym narzędziem zaprojektowanym tak, aby zwiększyć produktywność i łatwość użytkowania. I dobrze widać to na przykładzie lamp do detailingu oraz doboru kolorów firmy Scangrip. Ten wiodący producent oświetlenia miejsca pracy w technologii LED dostarcza zróżnicowany wachlarz lamp roboczych dostosowanych do wykonywania różnych zadań w warsztacie. Najnowocześniejsze propozycje skrywają funkcjonalność Bluetooth i powerbank.
– Osobom zajmującym się detailingiem i innych specjalistów z branży motoryzacyjnej Scangrip oferuje gamę specjalistycznych lamp roboczych o wysokim współczynniku wartości CRI+ i wielu temperaturach barwy światła, umożliwiających dopasowywanie kolorów, detailing oraz ogólną inspekcję prac lakierniczych – przybliża portfolio produktów Bartosz Jakubiak, area sales manager firmy. – Dokładne dopasowanie koloru bez właściwej lampy to jedno z wyzwań, przed którymi na co dzień stoi lakiernik samochodowy. Nawet jeśli dwa kolory wydają się pasować do siebie w tych samych warunkach oświetlenia, mogą wyglądać inaczej, gdy światło się zmienia. Jeśli chodzi o detailing i pielęgnację pojazdu, specjalista może sprawdzić powierzchnię samochodu za pomocą reflektorów roboczych Color Match firmy Scangrip o różnych temperaturach barwowych i w ten sposób wykryć wszelkie zadrapania i niedoskonałości. Światła te podnoszą jakość i wykończenie każdej wykonanej pracy oraz zmniejszają liczbę czasochłonnych i kosztownych poprawek. Dzięki specjalnym funkcjom diod LED ta gama oświetlenia jest idealna do wszelkich prac związanych z malowaniem, polerowaniem, czyszczeniem lub strefą przygotowawczą. Oznacza to, że na przykład hologramy i błędy polerowania zostaną wykryte podczas prac, co pozwoli uniknąć kilku dni kosztownych powtórek.
Okazuje się, że zrównoważony rozwój odciska swe piętno także na producentach profesjonalnych lamp. To dlatego Scangrip wprowadził na rynek 13 najlepiej sprzedających się lamp roboczych, w których każdy aspekt danego produktu został zmodyfikowany, od projektu i wyglądu po komponenty elektryczne i źródło światła LED. Nowa koncepcja nosi nazwę For Life i reprezentuje nowe podejście w procesie rozwoju firmy, w którym kluczowymi priorytetami są maksymalizacja efektywności energetycznej i trwałości.
– A co pewnie istotniejsze dla użytkowników, żywotność nowych lamp roboczych została zwiększona ponad dwukrotnie i wynosi imponujące 10 lat. Zapewnia to dłuższą trwałość i zmniejszenie ich wpływu na środowisko w porównaniu do średniej długości życia wynoszącej poprzednio 4 lata. Zastosowanie najwydajniejszych diod LED, lepsze odprowadzanie ciepła i optymalizacja konstrukcji sterownika elektronicznego zaowocowały poprawą wydajności aż do 50% – dodaje reprezentant firmy.
Nowe lampy robocze wyposażone są w akumulatory o zaawansowanej technologii, zapewniające dwukrotnie dłuższy okres ładowania, wynoszący 1000 cykli. Skrywają także zaawansowany system zarządzania akumulatorem. Ulepszenia konstrukcyjne gwarantują optymalną wydajność, promując zrównoważony rozwój, co umożliwia użytkownikom wymianę niezbędnych części zamiast wyrzucania całego produktu. Nowe reflektory robocze utrzymują wyjątkową wydajność, a stała moc światła wyrażona w lumenach na przestrzeni czasu została jeszcze bardziej wydłużona. Pomiar odbywa się zgodnie z europejską normą EN 13032-1, która jest absolutnie najbardziej restrykcyjną metodą pomiaru oświetlenia. Ponadto zarówno w projekcie, jak i w opakowaniu zastosowano materiały pochodzące z recyklingu.

Najnowsza seria lamp roboczych Scangrip skrywa funkcję CCT Scan, która pomaga znaleźć idealną temperaturę barwową (w zakresie od 2500 K do 6500 K) do konkretnego zadania, co zapewnia dokładne dopasowanie kolorów i wykrywanie defektów lakieru

Lampy w technologii LED mają wiele zalet: długą żywotność, niskie zużycie energii, natychmiastowe osiągnięcie pełnej jasności, mniejsze nagrzewanie, stabilność barwy światła niezależnie od napięcia sieciowego. Naświetlacze LED do zastosowań profesjonalnych (tu model Magnum MultiBattery firmy Lena Lighting) oferują coraz większą kompatybilność z akumulatorami różnych producentów

Bez efektu olśnienia i z regulacją temperatury barwowej
Współczesne lampy warsztatowe są oczywiście projektowane z myślą o ergonomii i komforcie użytkowania. Optymalizacja rozproszenia światła, eliminacja efektu olśnienia oraz możliwość regulacji temperatury barwowej sprawiają, że praca staje się wygodniejsza i bezpieczniejsza. Także renomowany producent Lena Lighting oferuje szeroką gamę akumulatorowych lamp LED, które doskonale sprawdzają się w warsztatach. Oprawy te zapewniają intensywne i równomierne światło, są energooszczędne oraz odporne na trudne warunki środowiskowe.
– Coraz większą popularność zyskują mobilne źródła światła, takie jak naświetlacze akumulatorowe i lampy czołowe, które zapewniają swobodę ruchu i skuteczne doświetlenie trudno dostępnych miejsc. Nie bez znaczenia jest także ekologia – nowoczesne lampy eliminują szkodliwe substancje, takie jak rtęć, są łatwiejsze w recyklingu i produkowane w sposób przyjazny dla środowiska – podkreśla Krzysztof Noga, dyrektor dywizji Oświetlenie Miejsca Pracy w firmie Lena Lighting. – Nowoczesne lampy warsztatowe to nie tylko zaawansowana technologia świetlna, ale także kompatybilność z różnymi systemami akumulatorowymi. Coraz częściej projektuje się je w taki sposób, by były zgodne z popularnymi markami akumulatorów, takimi jak Bosch, Makita czy DeWalt. Dzięki temu użytkownicy mogą korzystać z jednego zestawu baterii do różnych urządzeń warsztatowych, co zwiększa wygodę i redukuje koszty eksploatacji.
Oprócz technologii duże znaczenie mają także praktyczne akcesoria zwiększające funkcjonalność lamp. Chętniej sięgamy po modele mobilne wyposażone w silne magnesy, które umożliwiają stabilne mocowanie do metalowych powierzchni, co pozwala na pracę bez konieczności trzymania lampy w dłoni. Dodatkowym udogodnieniem są haczyki i uchwyty, pozwalające na zawieszenie lampy w dogodnym miejscu i lepsze doświetlenie stanowiska pracy. 
W mobilnych lampach warsztatowych montowane są również gniazda, do których można podłączyć inne elektronarzędzia. To rozwiązanie znacznie zwiększa funkcjonalność oświetlenia, zwłaszcza w miejscach, gdzie dostęp do tradycyjnych gniazdek elektrycznych jest ograniczony. 
Warsztatom szczególnie polecane są modele Magnum MultiBattery – kompaktowe, mocne naświetlacze LED z łatwym montażem na statywie. To seria ultrawytrzymałych, bezprzewodowych naświetlaczy o niezwykle szerokich możliwościach adaptacyjnych. Każdy z nich jest kompatybilny z aż siedmioma akumulatorami 18 V wiodących marek, zapewniając elastyczność w ich doborze. Z kolei Profi Service Set Akku LED to profesjonalna lampa służąca do oświetlenia komory silnika, ale również do detailingu. Lampa jest zasilana akumulatorowo, co pozwala na oświetlenie strumieniem 500 lm, 1000 lm lub 2000 lm. Sprawdza się idealnie również jako doświetlenie kabiny pojazdu (zaciskamy lampę na słupkach bocznych) podczas naprawy, czyszczenia oraz detailingu. Wymienny akumulator ładowany jest za pomocą złącza C. Także model Mustang LED został zaprojektowany do pracy w warsztatach samochodowych, lakierniczych i detailingowych. 
– Lampa ta stanowi idealne rozwiązanie dla salonów detailingowych, ponieważ światło przez nią emitowane idealnie pokazuje „hologramy” oraz niedotartą powierzchnię karoserii. Dzięki płynnej regulacji strumienia światła w zakresie 60-1000 lm niedotarcia i hologramy są jeszcze lepiej widoczne. Zintegrowany z włącznikiem potencjometr pozwala dobrać światło adekwatne do potrzeb w zakresie 60-1000 lumenów, zapewniając przy tym nawet 24 godziny pracy na jednym naładowaniu akumulatora. Umieszczony na spodzie magnes z kolei umożliwia przytwierdzanie do elementów metalowych. Ponadto urządzenie ma wbudowany chowany hak do zawieszania – podkreśla specjalista z dywizji Oświetlenie Miejsca Pracy.
Warto na koniec wspomnieć, że z punktu widzenia zastosowań oświetleniowych zmiany wydajności dynamicznie przekładają się na spadek cen gotowych produktów. Cena za jeden lumen jest głównym drogowskazem w zakupach i warto zauważyć, że parametr ten zmienia się jeszcze szybciej niż wydajność lamp diodowych.

Rafał Dobrowolski
Fot. Materiały firm: Scangrip, Lena Lighting