Przyrządy do pomiaru prędkości obrotowej są niezbędnym wyposażeniem każdego warsztatu samochodowego. Choć funkcję taką ma większość multimetrów warsztatowych, to specjalizowane tachometry zapewniają pomiar szybki i dokładny, a niektóre bez koniecznych często dość pracochłonnych przygotowań. Metody pomiarowe używane w specjalizowanych tachometrach różnią się od metod wykorzystywanych przez multimetry warsztatowe. W najtańszych wersjach multimetrów stosuje się metodę “dotykową” wymagającą połączenia przyrządu z punktami pomiarowymi. Droższe, stosują do tego celu sondę indukcyjną, której cęgi zakłada się na przewód wysokiego napięcia. W niektórych multimetrach jest jeszcze możliwość wybrania czułości sondy oraz polaryzacji i amplitudy sygnału wyzwalającego pomiar. Tachometry AT-5 i AT-6 produkowane przez firmę Standard Instruments należą do przyrządów specjalizowanych poświęconych realizacji wyłącznie jednej funkcji, tj. pomiaru liczby obrotów (na minutę). Metody przez nie używane są różne, choć w obu przypadkach pomiar jest wykonywany zdalnie, tj. bezkontaktowo. Tachometry oferuje firma Labimed Electronics.
Tachometr AT-5
Przyrząd ten mierzy liczbę obrotów bezdotykowo, jedynie przez zbliżenie go do przewodu wysokiego napięcia. Tylko w razie potrzeby trzeba korzystać z anteny, której zacisk zakłada się na przewód wysokiego napięcia. Drugi koniec anteny jest zakończony wtykiem, który umieszcza się w gnieździe znajdującym się w bocznej ściance obudowy tachometru. Tachometr AT-5 mierzy liczbę obrotów silników samochodowych czterosuwowych (jedno-, sześcio- i ośmiocylindrowych) oraz dwusuwowych (jedno- i czterocylindrowych). Zakres pomiaru liczby obrotów zależy od liczby suwów i cylindrów sprawdzanego silnika. Dostępne kombinacje liczby suwów i cylindrów i odpowiadające im zakresy pomiaru podano w tablicy.
Wynik pomiaru liczby obrotów odczytuje się na dużym, wielofunkcyjnym wyświetlaczu ciekłokrystalicznym. Podświetlenie wyświetlacza (włączane i wyłączane przyciskiem) ułatwia wykonywanie pomiarów w trudnych warunkach oświetleniowych. Maksymalne wskazanie wyświetlacza wynosi 6 cyfr. Oprócz wyniku pomiaru wskazuje on wybraną liczbę suwów i cylindrów sprawdzanego silnika. Wskazanie wyświetlacza jest odświeżane co 0,5 s, a dokładność pomiaru wynosi ±10 obr./min. Przyrząd jest lekki (masa tylko 177 g) i ma ergonomiczną obudowę o wymiarach 156x42x20 mm, zintegrowaną z osłoną gumową, która chroni go przed narażeniami mechanicznymi, utrudnia też wysunięcie się przyrządu z ręki. Takie same zadanie spełnia odpowiednie wyprofilowanie obudowy, dzięki czemu przyrząd dobrze układa się w ręku. Na płycie czołowej miernika AT-5 znajduje się tylko wyświetlacz i trzy przyciski: wyboru liczby suwów i cylindrów, podświetlenia wyświetlacza oraz włączania zasilania/zerowania wskazania. Do zasilania służy typowa bateria 6FF22 o napięciu znamionowym 9 V. W wyposażeniu fabrycznym miernika jest antena, pasek oraz futerał.
Tachometr AT-6
W konstrukcji tachometru AT-6 zastosowano technikę mikroprocesorową, fotoelektryczną i laserową. Przyrząd emituje wiązkę laserową, która po przejściu przez jego układ optyczny pada na obracający się obiekt, którego prędkość obrotową ma się mierzyć. Na obiekt nakleja się wcześniej taśmę samoprzylepną odbijającą światło z naniesionym paskami, ściślej wycięty z niej kwadrat o boku 12 mm. Jeśli ruchomy obiekt ma takie właściwości (odbijające światło), to należy wcześniej pokryć go czarną taśmą lub pomalować czarną farbą. Przyrząd wyposażono w funkcję monitora, która zaświeca wskaźnik w momencie, gdy światło laserowe pada na ruchomy obiekt (ściślej na kwadrat wycięty z taśmy refleksyjnej), przy czym odległość przyrządu od badanego obiektu powinna mieścić się w zakresie od 50 do 500 mm. Tachometr AT-6 mierzy zdalnie prędkość obrotową w zakresie od 1 do 99999 obr./min z rozdzielczością wskazania równą 0,1 obr./min (w zakresie od 2 do 999,9 obr./min) i 1 obr./min (powyżej 1000 obr./min). Dokładność pomiaru wynosi ±(0,05 proc. wartości wskazywanej + 1 cyfra). W razie potrzeby, użytkownik może przełączyć przyrząd na funkcję zliczania impulsów, która w tym przypadku nosi nazwę “REV”. Korzystając z wbudowanej pamięci, może on też (naciskając kolejno przycisk “MODE”) uzyskać wskazanie wartości maksymalnej, minimalnej i bieżącej pochodzącej z serii wyników pomiarów liczby obrotów uzyskanych od momentu włączenia zasilania przyrządu.
Duży wyświetlacz ciekłokrystaliczny tachometru AT-6 ma długość pięciu cyfr i tak jak AT-5 – podświetlenie. Czas próbkowania wynosi 0,5 s przy prędkości obrotowej większej od 120 obr./min. Tachometr jest zasilany z jednej baterii 9-woltowej (6F22) lub z zewnętrznego zasilacza sieciowego o napięciu wyjściowym stałym 6 V, który dołącza się do gniazda umieszczonego w obudowie przyrządu. Pobór prądu ze źródła zasilania nie przekracza 45 mA. Zadaniem funkcji automatycznego wyłączania zasilania jest przedłużenie czasu “życia” baterii. Funkcja ta odłącza zasilanie już po 10 s braku aktywności operatora (brak naciśnięcia jakiegokolwiek przycisku). Ergonomiczna obudowa tachometru AT-6 ma taki sam kształt jak tachometru AT-5, lecz nieco większe rozmiary (160x58x39 mm). Osłona gumowa zintegrowana z obudową tachometru wzmacnia go mechanicznie, a specjalne wyprofilowanie zwiększa komfort obsługi (przyrząd wygodnie trzyma się w ręku). Zmniejsza też niebezpieczeństwo wypuszczenia przyrządu z ręki. Masa tachometru wynosi 151 g. Producent dostarcza wraz z nim futerał i baterię.
Tabela 1. Zakresy pomiarowe tachometru AT-5
Leszek Halicki
Tachometr AT-5
Przyrząd ten mierzy liczbę obrotów bezdotykowo, jedynie przez zbliżenie go do przewodu wysokiego napięcia. Tylko w razie potrzeby trzeba korzystać z anteny, której zacisk zakłada się na przewód wysokiego napięcia. Drugi koniec anteny jest zakończony wtykiem, który umieszcza się w gnieździe znajdującym się w bocznej ściance obudowy tachometru. Tachometr AT-5 mierzy liczbę obrotów silników samochodowych czterosuwowych (jedno-, sześcio- i ośmiocylindrowych) oraz dwusuwowych (jedno- i czterocylindrowych). Zakres pomiaru liczby obrotów zależy od liczby suwów i cylindrów sprawdzanego silnika. Dostępne kombinacje liczby suwów i cylindrów i odpowiadające im zakresy pomiaru podano w tablicy.
Wynik pomiaru liczby obrotów odczytuje się na dużym, wielofunkcyjnym wyświetlaczu ciekłokrystalicznym. Podświetlenie wyświetlacza (włączane i wyłączane przyciskiem) ułatwia wykonywanie pomiarów w trudnych warunkach oświetleniowych. Maksymalne wskazanie wyświetlacza wynosi 6 cyfr. Oprócz wyniku pomiaru wskazuje on wybraną liczbę suwów i cylindrów sprawdzanego silnika. Wskazanie wyświetlacza jest odświeżane co 0,5 s, a dokładność pomiaru wynosi ±10 obr./min. Przyrząd jest lekki (masa tylko 177 g) i ma ergonomiczną obudowę o wymiarach 156x42x20 mm, zintegrowaną z osłoną gumową, która chroni go przed narażeniami mechanicznymi, utrudnia też wysunięcie się przyrządu z ręki. Takie same zadanie spełnia odpowiednie wyprofilowanie obudowy, dzięki czemu przyrząd dobrze układa się w ręku. Na płycie czołowej miernika AT-5 znajduje się tylko wyświetlacz i trzy przyciski: wyboru liczby suwów i cylindrów, podświetlenia wyświetlacza oraz włączania zasilania/zerowania wskazania. Do zasilania służy typowa bateria 6FF22 o napięciu znamionowym 9 V. W wyposażeniu fabrycznym miernika jest antena, pasek oraz futerał.
Tachometr AT-6
W konstrukcji tachometru AT-6 zastosowano technikę mikroprocesorową, fotoelektryczną i laserową. Przyrząd emituje wiązkę laserową, która po przejściu przez jego układ optyczny pada na obracający się obiekt, którego prędkość obrotową ma się mierzyć. Na obiekt nakleja się wcześniej taśmę samoprzylepną odbijającą światło z naniesionym paskami, ściślej wycięty z niej kwadrat o boku 12 mm. Jeśli ruchomy obiekt ma takie właściwości (odbijające światło), to należy wcześniej pokryć go czarną taśmą lub pomalować czarną farbą. Przyrząd wyposażono w funkcję monitora, która zaświeca wskaźnik w momencie, gdy światło laserowe pada na ruchomy obiekt (ściślej na kwadrat wycięty z taśmy refleksyjnej), przy czym odległość przyrządu od badanego obiektu powinna mieścić się w zakresie od 50 do 500 mm. Tachometr AT-6 mierzy zdalnie prędkość obrotową w zakresie od 1 do 99999 obr./min z rozdzielczością wskazania równą 0,1 obr./min (w zakresie od 2 do 999,9 obr./min) i 1 obr./min (powyżej 1000 obr./min). Dokładność pomiaru wynosi ±(0,05 proc. wartości wskazywanej + 1 cyfra). W razie potrzeby, użytkownik może przełączyć przyrząd na funkcję zliczania impulsów, która w tym przypadku nosi nazwę “REV”. Korzystając z wbudowanej pamięci, może on też (naciskając kolejno przycisk “MODE”) uzyskać wskazanie wartości maksymalnej, minimalnej i bieżącej pochodzącej z serii wyników pomiarów liczby obrotów uzyskanych od momentu włączenia zasilania przyrządu.
Duży wyświetlacz ciekłokrystaliczny tachometru AT-6 ma długość pięciu cyfr i tak jak AT-5 – podświetlenie. Czas próbkowania wynosi 0,5 s przy prędkości obrotowej większej od 120 obr./min. Tachometr jest zasilany z jednej baterii 9-woltowej (6F22) lub z zewnętrznego zasilacza sieciowego o napięciu wyjściowym stałym 6 V, który dołącza się do gniazda umieszczonego w obudowie przyrządu. Pobór prądu ze źródła zasilania nie przekracza 45 mA. Zadaniem funkcji automatycznego wyłączania zasilania jest przedłużenie czasu “życia” baterii. Funkcja ta odłącza zasilanie już po 10 s braku aktywności operatora (brak naciśnięcia jakiegokolwiek przycisku). Ergonomiczna obudowa tachometru AT-6 ma taki sam kształt jak tachometru AT-5, lecz nieco większe rozmiary (160x58x39 mm). Osłona gumowa zintegrowana z obudową tachometru wzmacnia go mechanicznie, a specjalne wyprofilowanie zwiększa komfort obsługi (przyrząd wygodnie trzyma się w ręku). Zmniejsza też niebezpieczeństwo wypuszczenia przyrządu z ręki. Masa tachometru wynosi 151 g. Producent dostarcza wraz z nim futerał i baterię.
Tabela 1. Zakresy pomiarowe tachometru AT-5
Leszek Halicki
Komentarze (0)