Wśród wielu dziedzin warsztatowej motoryzacji coraz poważniejszą rolę zaczyna pełnić tapicerstwo. Przyczyn rosnącego zainteresowania tym sektorem jest wiele, wykonującym ten zawód towarzyszy też kilka obaw. O szansach, trudnościach i przyszłości branży rozmawialiśmy w jednej z najstarszych nadal funkcjonujących tapicerni w Zielonej Górze – firmie „Tapicer”, działającej od 1956 roku.

Niemal 70 lat nieprzerwanego istnienia rzemieślniczego zakładu – samo w sobie – robi ogromne wrażenie. Jeśli dodamy do tego przebogatą ofertę, nowoczesne technologie i rzesze zadowolonych klientów, to ten szacunek należy oddać co najmniej kilkukrotnie. Firma powstała jako Spółdzielnia Meblowo-Tapicerska, miała kilkadziesiąt punktów w dawnym województwie zielonogórskim.

– Mój tato był kierownikiem jednego z punktów. Z początkiem lat 80. spółdzielnia zaproponowała mu wynajem punktu, a po roku wykup, gdyż potrzebowała pieniędzy. Olbrzymi kredyt, jaki zaciągnął ojciec, pozwolił kupić ten punkt i kontynuować pracę. Tato samodzielnie prowadził już własny zakład tapicerski z kilkunastoma pracownikami, wykonując usługi tapicerskie dla ludności, spłacając kredyt oraz dostosowując budynek i maszyny do usług oraz wymogów gospodarczych – opowiada Mirosław Flasiński, syn założyciela oraz obecny szef firmy. – Ja od dziecka bywałem w zakładzie, spędzałem tam dużo wolnego czasu, także każde wakacje, pracując, aby zarobić. Po skończeniu studiów miałem przez chwilę pomóc mojemu tacie, kiedy zachorował, i tak ta „chwila” trwa do dziś –

Usługi dla motoryzacji były wykonywane od zawsze. Początkowo realizowane były z mozołem, a to ze względu na brak wszystkiego, począwszy od materiałów, które były trudno dostępne. Brakowało też wiedzy i metod, które tapicerzy zdobywali samodzielnie. Takie były początki rzemiosła. Dzisiaj firma „Tapicer” to uznany zakład rzemieślniczy o ogromnym doświadczeniu i kompletnym zapleczu produkcyjnym – nadal otwartym na nowe technologie. Zielonogórska firma potrafi wszystko – i nie ma w tym grama przesady. Niestety, są też duże minusy tej branży, o których Mirosław Flasiński wspomina ze smutkiem.

– Dziś już nie kształci się tapicerów według dawnych zasad i rzemiosła. Kiedyś nauka u rzemieślnika kończyła się egzaminem na czeladnika, a potem po dalszej nauce zostawało się mistrzem w zawodzie tapicer. Aby przystąpić do egzaminu czeladniczego i mistrzowskiego, trzeba było uczyć się w szkole zawodowej i praktykować u rzemieślnika. Dziś zawód ten jest obdzierany z tej wiedzy i praktyki, co przyczynia się do tego, że umiejętności są obniżane do poziomu poniżej minimum. Trudno mi oceniać, jaka jest przyczyna i kto jest winny, ale żal mi na to wszystko patrzeć, widzieć, że kierunek kształcenia prawdziwych rzemieślników umiera – wyjaśnia.

Z drugiej strony, tapicerstwo przeżywa renesans – zwłaszcza motoryzacyjne. Inwestycje w zabytkową motoryzację, rozwój amatorskiego lotnictwa powodują, że do zakładu przy ulicy Klementowskich – gdzie znajduje się firma Mirosława Flasińskiego – klienci „walą drzwiami i oknami”. Dla szeroko pojętego automotive wykonuje się pełne tapicerki wnętrz (zarówno jako konserwatorskie odtworzenia, jak i spełnia indywidualne marzenia, a nawet zachcianki klientów), wykonywane są siedziska motocyklowe i fotele do prywatnych samolotów, skórą obijane są elementy kamperów, boczki drzwi, kokpit, kierownice, fotele do maszyn, dachy kabrioletów… A wszystko to można obszyć, wyhaftować inicjały właściciela, zastosować niepowtarzalne materiały.

– Tapicerstwo samochodowe jest bardziej wymagające niż meblowe. Jakość i detale są tu istotniejsze. A klienci, chociaż są wymagający, to zarazem cierpliwi, doskonale rozumieją, że jakość wymaga czasu, doświadczenia, technologii, a na końcu – ceny. Gdy inwestorem jest ktoś wykonujący twórczy zawód, to to rozumie i nie walczy o najniższą cenę – z dumą podkreśla Flasiński. – Ludzie inwestują duże pieniądze w oldtimery czy zabytki. I wiedzą, że kilkadziesiąt tysięcy za tapicerowane wnętrze to konieczność, że ta inwestycja zwróci się im z nawiązką – dodaje. Wielu klientów zakładu przy Klementowskich zarobkuje, odbudowując oldtimery, i nie idą w tej materii na żadne skróty. Wiedzą, że po renowacji „staruszka” za kilka lat będą mogli na nim zarobić nawet setki tysięcy złotych.

Jednak pomimo dużej liczby zleceń i dobrych stawek Mirosław Flasiński obawia się o przyszłość branży. Obok wspomnianych braków w zakresie szkolnictwa pojawiły się braki tapicerów na rynku. Jeśli już są tacy pracownicy, to najczęściej z przemysłu tapicerskiego, a nie z rzemiosła. – Zdarzają się młodzi ludzie, którzy wykonywali tapicerki meblowe lub samochodowe na liniach produkcyjnych, ale oni często potrafią realizować tylko pojedyncze procesy. Jak w fabryce piankował, to tylko piankował. Jak kroił, to tylko kroił. Innych procesów nie znają. Zanim nauczą się wszystkiego, to miną lata. A nie każdy ma na to chęć – podsumowuje szef „Tapicera”. Dlatego trzon liczącego (ile?) osób personelu stanowią starzy, doświadczeni i wierni pracownicy. A szkoda, bo tapicerstwo jest ciekawą, interdyscyplinarną i nowoczesną dziedziną. Oczywiście to praca fizyczna, twórcza i wymagająca dokładności, ale można też bardzo dobrze zarobić.