– sprzęt pomocniczy

Bez względu na specjalizację warsztatów samochodowych, poza urządzeniami niezbędnymi do konkretnych specjalności w każdym z nich potrzebny jest również szeroko rozumiany sprzęt pomocniczy. Maszyny, urządzenia i narzędzia zaliczane do tej grupy produktów stanowiących wyposażenie warsztatowe w istotny sposób wpływają na jakość świadczonych przez warsztat usług oraz znacznie podwyższają komfort pracy. Nie bez znaczenia jest również, przy posiadaniu jak najszerszej grupy tego typu wyposażenia, przemawiający zdecydowanie na korzyść ogólny wizerunek placówki w oczach klienta. Bez sprzętu pomocniczego można oczywiście w miarę normalnie funkcjonować, lecz warsztat go posiadający w jak najszerszym asortymencie, oceniany jest na rynku jako placówka o wyższym standardzie. Przeciętny klient warsztatu samochodowego kompletnie nie zna się na rodzajach, sposobie przeznaczenia i możliwościach tych profesjonalnych (specjalistycznych) maszyn i urządzeń diagnostycznych (pomimo że to właśnie one świadczą o profesjonalizmie w danej specjalizacji warsztatowej). Rozróżnia natomiast i szybko wyciąga wnioski z tego, co z pozoru jest istotne, ale dla jakości usługi nie najważniejsze, czyli z rodzaju i asortymentu tych najprostszych urządzeń i narzędzi pomocniczych w warsztacie. Biorąc pod uwagę fakt, iż w zasadzie koszt bardzo szeroko skompletowanego sprzętu pomocniczego pokrywa się z kosztami zakupu jednego urządzenia specjalistycznego, wnioski nasuwają się same. Przecież to właśnie zadowolony klient jest gwarantem funkcjonowania każdego warsztatu samochodowego.



Oczywiście, wyposażenie pomocnicze warsztatu zależne jest od specjalności warsztatu i prowadzonych w nim prac technologicznych. Jest jednak szeroki zakres urządzeń, przyrządów i narzędzi stanowiących wyposażenie pomocnicze w warsztatach samochodowych, który jest w miarę uniwersalny dla różnych zakresów prowadzonych w nich prac. Najbardziej rozpowszechnionym sprzętem pomocniczym stosowanym w warsztatach samochodowych i to bez względu na rodzaj specjalizacji jest grupa narzędzi do mechanizacji czynności montażu i demontażu połączeń śrubowych. Przy czynnościach montażowych związanych z odkręcaniem i dokręcaniem połączeń śrubowych istotny jest czas trwania tej operacji, który wpływa bezpośrednio na rentowność świadczonych usług. Przy dokręcaniu połączeń śrubowych bardzo ważny jest ponadto aspekt dokładności dozowania momentów dokręcających, który ma wpływ na ich trwałość i bezawaryjną pracę. W większych obiektach warsztatowych posiadających instalację sprężonego powietrza do tego rodzaju czynności montażowych obecnie najczęściej jest używany klucz pneumatyczny, wyposażony w nastawne ograniczniki momentów dokręcania oraz w różnego rodzaju nasadki kluczowe i końcówki wkrętaków. W mniejszych placówkach bez ogólnowarsztatowej instalacji sprężonego powietrza do zasilania klucza pneumatycznego niezbędna jest sprężarka, która należy również do grupy sprzętu pomocniczego, coraz częściej niezbędnego w warsztacie. Służy ona ponadto do zasilania montażownic do kół, małych podnośników samochdowych lub wytwornicy azotu w serwisach ogumienia. Sprężone powietrze uzyskane ze sprężarki wykorzystuje się również do osuszania mytych części i podzespołów w trakcie obsługi pojazdu i wykonywania napraw. Rozwiązaniem niewymagającym stosowania sprężonego powietrza do mechanizacji czynności montażowych przy połączeniach śrubowych jest stosowanie elektrycznie napędzanych wkrętarek, przy czym znacznie praktyczniejsze są wersje akumulatorowe, niewymagające zasilania kablowego (często dodatkowo utrudniającego czynności obsługowe mechanika). Sprzętem pomocniczym stosowanym w każdym warsztacie samochodowym jest urządzenie do spawania. Używane jest w warsztacie do wielu awaryjnych zadań, jak choćby przy problemach związanych z odkręcaniem zużytych (zaokrąglonych) wielokątów, śrub, nakrętek, korków (np. do spuszczania oleju). W wielu przypadkach odkręcenie tak zużytych elementów jest wręcz niemożliwe. Jedynym rozwiązaniem w tych sytuacjach często jest przyspawanie do nich dodatkowego trzpienia, śruby, czy nakrętki. Przy obsłudze podwozi nieodzowne wręcz staje się posiadanie prasy hydraulicznej. To tylko przy jej użyciu możliwe jest wymontowanie zapieczonych pierścieni łożyskowych bez uszkodzenia współpracujących z nimi czopów lub gniazd.
Podstawą przy wykonywaniu czynności obsługowo-naprawczych w warsztacie samochodowym jest racjonalnie przygotowane i zagospodarowane stanowisko. Bez względu na rodzaj posiadanego w placówce warsztatowej stanowiska obsługowego (pojazd usytuowany na kanale, podnośniku czy wolnej powierzchni posadzki) obowiązuje zasada, że na stanowisku znajdują się wyłącznie elementy, części i narzędzia do wykonania konkretnych czynności lub napraw. Niedopuszczalne jest, i to zarówno ze względów estetycznych, czy praktycznych, ale przede wszystkim bezpieczeństwa, aby przedmioty te leżały na podłodze. W każdym przypadku nieodzowne jest posiadanie wózków warsztatowych i szafek narzędziowych na kółkach umożliwiających przemieszczanie ich jak najbliżej miejsca wykonywania czynności obsługowych czy naprawczych oraz stołów montażowych, na których możliwy jest demontaż i naprawa wymontowanych z pojazdu mniejszych podzespołów. Poza typowym zestawem umeblowania warsztatowego bardzo praktyczne są uniwersalne stojaki stacjonarne lub mobilne (na kółkach) służące do zamocowania i dalszego demontażu lub naprawy wymontowanych z pojazdu ciężkich podzespołów (silników, skrzyń biegów itp.).Jedną z ważniejszych grup sprzętu pomocniczego, zwłaszcza w małych, najczęściej jednoosobowych warsztatach jest sprzęt służący do czynności związanych z przemieszczaniem pojazdów i ich najcięższych podzespołów.



W wielu przypadkach zdarza się tak, że niesprawny pojazd nie może przy użyciu własnego napędu wjechać na stanowisko obsługowe (problem ten dotyczy zwłaszcza wjazdu na najazdy podnośników czterokolumnowych lub przejazdu przez próg podnośnika dwukolumnowego). Przy coraz cięższych samochodach wprowadzenie pojazdu na stanowisko wymaga w takiej sytuacji zaangażowania kilku osób, co dezorganizuje pracę w warsztacie, a w przypadku pojazdu ze zblokowanymi z jakiegoś powodu kołami i tak staje się niewykonalne. Pomocne w takiej sytuacji jest zastosowanie ręcznej wciągarki korbowo-linowej umożliwiającej wykonanie czynności wprowadzenia pojazdu na stanowisko jednej osobie. Użycie takiej wciągarki zamiast pchania pojazdu nie absorbuje pozostałych pracowników warsztatu (w warsztatach z większym personelem) oraz zapewnia znacznie lepszą kontrolę nad ruchem przemieszczanego pojazdu. W przypadku pojazdów ze zblokowanymi kołami konieczne jest jeszcze użycie przenośnego podnośnika do uniesienia koła oraz uniwersalnych wózków ze zwrotnymi kołami, podkładanych pod unieruchomione osie samochodu.



Wspomniana wciągarka korbowa (ręczna lub zmechanizowana), przy przygotowanych odpowiednio punktach mocujących do sufitu obiektu, nadaje się również do wyjmowana z pojazdów ciężkich podzespołów (silników, skrzyń biegów, mostów napędowych) i osadzania ich w miejscach dalszej obsługi.
Sprzętem pomocniczym używanym, rzadziej, ale niezwykle pomocnym są zasilacze prostownikowe. Poza podstawową funkcją, którą jest doładowywanie rozładowanych akumulatorów, pozwalają one na:
- wspomaganie rozruchu przy słabych akumulatorach,
- podtrzymywanie napięcia w instalacji przy zmianie akumulatora.
Do grupy sprzętu pomocniczego zaliczyć można ponadto elektryczne nagrzewnice nadmuchowe, służące do miejscowego podwyższenia temperatury otoczenia na stanowisku pracy. Bardzo przydatnym osprzętem pomocniczym używanym w warsztatach są niskonapięciowe diody LED, odporne na uderzenia, skuteczne w działaniu oraz niezwykle praktyczne z zastosowaniu, służące jako dodatkowe (miejscowe) źródło oświetlenia. Nie tyle pomocne, co raczej niezbędne dla zachowania wymaganych przepisami odpowiednich warunków bezpieczeństwa i higieny pracy są mobilne urządzenia odsysające do usuwania pyłów i gazów powstających podczas szlifowania, cięcia i spawania oraz gazów spalinowych powstających w obiekcie warsztatowym przy uruchomionym silniku.



Do grupy sprzętu pomocniczego, coraz częściej stosowanego w warsztacie zaliczyć można urządzenia do utrzymania czystości posadzek (płytek ceramicznych) zwane szorowarkami. Ich konstrukcja umożliwia mycie posadzki przy użyciu wody z detergentami czyszczącymi z jednoczesnym odsysaniem z powierzchni podłogi powstających w tym procesie substancji płynnych. Sprzętem pomocniczym zyskującym coraz większe uznanie w warsztatach samochodowych są różnego rodzaju myjki do mycia części i podzespołów w trakcie prowadzonych prac obsługowo--naprawczych. Niezbędny sprzęt używany w tej metodzie mycia, czyli tzw. stoły, charakteryzuje zamknięty obieg płynów myjących. Zasada działania tego typu stołów służących do mycia jest banalnie prosta. Przy użyciu uruchamianego za pomocą stopy włącznika uruchomiona zostaje pompa, podająca płyn poprzez system przewodów na powierzchnię roboczą do pędzla, przy pomocy którego myte są zanieczyszczone części. Użyty płyn ścieka z powrotem poprzez odpływ w blacie stołu do beczki. W niej zanieczyszczenia powstające w trakcie mycia osiadają na dnie, a oczyszczony płyn wykorzystywany jest ponownie do mycia.

mgr Andrzej Kowalewski