Zgodnie z ustawą o bateriach i akumulatorach, obowiązek prawidłowego magazynowania oraz przekazywania do zakładu przetwarzania zużytych akumulatorów ma każdy, kto wprowadza ten produkt do obrotu po raz pierwszy na rynek krajowy. Jak dokładnie definiowany jest w ustawie wprowadzający? Jakie ma obowiązki? Jak prawidłowo postępować ze zużytymi akumulatorami? Jakie obowiązki ma podmiot prowadzący warsztat samochodowy?

Wprowadzający, czyli kto?
Według ustawy (Dz. U. z 2009 nr 79 poz. 666 z późn. zm.) wprowadzającym baterie lub akumulatory jest:

• przedsiębiorca, który wykonuje działalność gospodarczą w zakresie wprowadzania do obrotu baterii lub akumulatorów, w tym zamontowanych w sprzęcie lub pojazdach, po raz pierwszy na terytorium kraju;
• przedsiębiorca, który dokonuje importu lub wewnątrzwspólnotowego nabycia baterii lub akumulatorów na potrzeby wykonywanej działalności gospodarczej;
• przedsiębiorca, który zlecił wytworzenie baterii lub akumulatorów i którego oznaczenie zostało umieszczone na bateriach lub akumulatorach. 

Obowiązki wprowadzającego określone w ustawie dotyczą zatem nie tylko producentów, ale także wszystkich, którzy zlecają wytworzenie akumulatorów i sprzedają je pod swoją marką. 
Ze względu na komponenty (ołów, kwas siarkowy, polipropylen), należy zwrócić szczególną uwagę na postępowanie zwłaszcza ze zużytymi akumulatorami. Do podstawowych obowiązków wprowadzającego należy:

• zorganizowanie i sfinansowanie zbierania (zbierającym jest podmiot prowadzący punkt zbierania odpadów posiadający zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie zbierania odpadów w postaci zużytych baterii lub zużytych akumulatorów);
• przetwarzanie, recyklingu i unieszkodliwianie tych akumulatorów;
• przeprowadzanie publicznych kampanii edukacyjnych.

Wprowadzający na rynek akumulatory i baterie musi zadbać o zbiórkę zużytych akumulatorów. Zobowiązany jest także do dołączenia do nowych produktów informacji o warunkach i trybie ich zwrotu oraz o zorganizowanych dla nich punktów zbierania.
Ponadto wprowadzający powinien zawrzeć umowę w formie pisemnej pod rygorem nieważności z prowadzącym zakład przetwarzania zużytych baterii lub zużytych akumulatorów. Na przykład AUTOPART, polski producent akumulatorów, prowadzi w całym kraju punkty zbiórki zużytych akumulatorów kwasowo-ołowiowych, które są przechowywane i magazynowane zgodnie z przepisami prawa, a następnie przekazywane prowadzącemu zakład przetwarzania. Tam akumulatory poddawane są procesowi recyklingu. W punktach zbiórek AUTOPART przyjmowane są akumulatory wszystkich marek. 
Postępowanie ze zużytymi bateriami i zużytymi akumulatorami przez prowadzącego warsztat samochodowy:

• zużyte baterie i akumulatory powinny być zbierane selektywnie według rodzajów w celu ułatwienia ich przetwarzania i recyklingu. Odpad ten nie może być gromadzony razem z innymi odpadami;
• magazynowanie zużytych baterii powinno odbywać się w miejscu wydzielonym o utwardzonej nawierzchni i nie przepuszczalnym podłożu, odpornym na działanie warunków atmosferycznych;
• akumulatory przeznaczone do recyklingu mogą być magazynowane nie dłużej niż przez rok – łącznie przez wszystkich kolejnych posiadaczy;
• nie wolno ich samodzielnie niszczyć, mieszać z innymi odpadami ani termiczne przekształcać.  

W przypadku transportu odpadów, akumulator uszkodzony, ale z wyciekiem elektrolitu zakwalifikowany jest jako odpad niebezpieczny i taki odpad musi być transportowany w pojemnikach, zgodnie z przepisami ADR. Wyposażenie samochodu w taki pojemnik należy do obowiązków kierowcy lub firmy transportującej odpad.     
Podsumowując, zużyty akumulator nie musi być przechowywany w pojemniku, można przechowywać go w specjalnym wydzielonym miejscu, zabezpieczonym przed dostępem osób trzecich i zabezpieczonym przed dostaniem się elektrolitu do środowiska. Zbierający ma składować odpady w taki sposób, aby nie oddziaływały negatywnie na środowisko.

Recykling akumulatora
Pod pojęciem recyklingu „rozumie się odzysk, w ramach którego odpady są ponownie przetwarzane na produkty, materiały lub substancje wykorzystywane w pierwotnym celu lub innych celach” – ustawa o odpadach z dnia 14 grudnia 2013 roku (Dz. U. z 2013 r. poz. 21 ze zmianami ).  Warto zapamiętać. Ołów wykorzystywany do produkcji płyty akumulatorowej jest niemal w 100% odzyskiwany ze zużytego produktu w hucie i ponownie trafia na początek procesu produkcyjnego nowego akumulatora. 

Obowiązki sprzedawcy detalicznego
Ustawa określa także szczegółowo obowiązki każdego detalicznego sprzedawcy, który ma w ofercie akumulatory kwasowo-ołowiowe. Taki sprzedawca jest obowiązany do przyjęcia tych zużytych produktów od użytkownika końcowego. Jeśli kupujący nie oddaje do zwrotu zużytego akumulatora, zobowiązany jest do wniesienia opłaty depozytowej w wysokości 30 złotych za sztukę. Jeśli w ciągu miesiąca przyniesie zużyty akumulator, opłata jest mu zwracana. Sprzedawca ma jednak obowiązek przekazywania opłaty depozytowej, która nie została zwrócona klientowi do właściwego sobie urzędu marszałkowskiego do 15 marca każdego roku. 
Obowiązkiem sprzedawcy jest także zorganizowanie miejsca odbioru zużytych akumulatorów w taki sposób, aby zbierający mógł je odebrać i przetransportować do zakładu przetwarzania oraz umieszczenie w sklepie niezbędnych informacji o konieczności zwrotu akumulatora, wysokości opłaty depozytowej oraz o możliwości jej zwrotu.
Trwa okres, w którym wymiana akumulatora jest jedną z najpopularniejszych czynności eksploatacyjnych wykonywanych w warsztatach samochodowych. Warto pamiętać, aby przygotować odpowiednie miejsce, uzupełnić brakujące informacje w punktach sprzedaży oraz sprawdzić wszystkie formalności, które każdy sprzedawca akumulatorów powinien zgodnie z ustawą spełnić.

Justyna Chmara, AUTOPART SA