Autoelektryka

Nowy, wielofunkcyjny multimetr cęgowy ST-3347W wyróżnia się kompletem uniwersalnych funkcji pomiarowych i współpracą z komputerem – funkcją rzadko spotykaną w przyrządach tego typu. ST-3347W (fot. 1) mierzy prądy stałe i przemienne zarówno względnie małe (mniejsze do 40 A), jak i duże (do 1000 A). Przyrząd produkowany firmę Standard Instruments jest już dostępny w firmie Labimed Electronics.

Miernik cęgowy ST-3347W ma wydłużone cęgi, co ułatwia użytkownikowi dotarcie nimi do ukrytego przewodu z mierzonym prądem. Cęgami tymi można objąć przewód o średnicy nie większej niż 30 mm. Oprócz prądów, nowy multimetr mierzy napięcie stałe i przemienne, rezystancję, pojemność, częstotliwość i temperaturę; sprawdza też diodę i ciągłość obwodu. Poszczególne podzakresy prądowe wybiera użytkownik przyrządu ręcznie, tj. obrotowym przełącznikiem funkcyjnym. Podzakresy pozostałych funkcji wybiera już sam przyrząd stosownie do wartości mierzonej wielkości. W załączonej tablicy podano wartości podzakresów, rozdzielczości wskazania i dokładności pomiaru dla poszczególnych funkcji pomiarowych multimetru.

Wyświetlanie wyników pomiarów
Ciekłokrystaliczny wyświetlacz wskazuje wyniki pomiarów w postaci cyfrowej (maksymalne wskazanie 4000) i analogowej (na bargrafie złożonym z 42 segmentów). Analogowy bargraf zastępuje wskazówkę miernika analogowego i jest przydatny przy obserwowaniu trendów zmian mierzonych wielkości, wychwytywaniu krótkotrwałych sygnałów i zerowaniu. Funkcją przydatną przy pomiarach wykonywanych przy słabym oświetleniu jest podświetlenie wyświetlacza. W multimetrze ST-3347W zastosowano białe, jaskrawe podświetlenie typu LED, włączane i wyłączane specjalnym przyciskiem. Wskazanie cyfrowe wyświetlacza jest odświeżane dwa razy na sekundę. Można je w razie potrzeby „zamrozić” naciskając przycisk „hold”, aby zapisać je później w dogodnym do tego miejscu i czasie. W czasie gdy wskazanie wyświetlacza jest zamrożone, bargraf analogowy działa nadal, wskazując bieżący wynik pomiaru.



Fot. 1. Multimetr cęgowy ST-3347W z interfejsem USB.

Pomiar prądu
Multimetr ST-3347W łączy w sobie funkcje pomiarowe prądów małych i dużych, co przy potrzebie zachowania stosunkowo dużego otworu cęgów (średnica 30 mm) jest zadaniem trudnym do spełnienia, stąd też własność tę spotyka się w przyrządach cęgowych rzadko. Użytkownik multimetru ma do dyspozycji trzy podzakresy pomiarowe: 40, 400 i 1000 A wybierane ręcznie, tj. centralnie umieszczonym obrotowym przełącznikiem funkcyjnym. Przy pomiarze prądów stałych cęgi ulegają namagnesowaniu, co objawia się wskazaniem szczątkowym wyświetlacza. Tę pozostałość magnetyczną zeruje się, naciskając przed każdym pomiarem prądu stałego przycisk “ZERO”. Ważną własnością ST-3347W związaną z pomiarem prądów jest “zamrażanie” wskazania wartości szczytowej. Funkcja ta dotyczy krótkotrwałych sygnałów prądowych o zmieniającej się amplitudzie i jest szczególnie przydatna przy pomiarze prądów rozruchowych. Po “zamrożeniu” wskazania można, naciskając kolejno przycisk „PEAK”, uzyskać wartości szczytowe prądu o amplitudzie dodatniej i ujemnej.

Pomiar napięcia
Do pomiaru napięć używa się gniazd banankowych (V i COM) umieszczonych w dolnej części płyty czołowej multimetru i dostarczonych przez producenta przewodów pomiarowych zakończonych sondami szpilkowymi. Maksymalne mierzone napięcie (zarówno przemienne, jak i stałe) jest równe 600 V. Na najniższym podzakresie 400 mV (wartość pełnozakresowa) można mierzyć napięcia większe od 40 mV, z rozdzielczością wskazania równą 0,1 mV.

Pomiar rezystancji i test ciągłości obwodu
Po wybraniu funkcji pomiarowej rezystancji jest dostępnych sześć podzakresów, od 400 Ω do 40 MΩ. Dolny podzakres wykorzystuje się też do sprawdzania stanu ciągłości połączeń przewodowych, bezpieczników oraz styków złącz i przełączników. Przyrząd sygnalizuje stan ciągłości dźwiękiem.

Tablica. Dane techniczne multimetru cęgowego ST-3347W.

Test diody
ST-3347W sprawdza diodę krzemową wymuszając przepływ przez nią prądu stałego 0,3 mA. Funkcji tej można też użyć do sprawdzania nie tylko diod (np. alternatora), ale też tranzystorów i innych podzespołów półprzewodnikowych.

Pomiar pojemności
Funkcję pomiaru pojemności spotyka się w multimetrach cęgowych bardzo rzadko. Użytkownik multimetru ST-3347W ma do dyspozycji aż 8 podzakresów, od 4 nF do 40 mF. Oznacza to, że ze wyspecyfikowaną dokładnością można mierzyć pojemności od 400 pF do aż 40 mF.

Pomiar częstotliwości
ST-3347W mierzy częstotliwość tylko napięcia, nie mierzy zaś częstotliwości prądu. Zakres pomiaru jest stosunkowo niewielki i nie przekracza 4 kHz.

Pomiar temperatury
Przy pomiarze temperatury jest konieczne użycie sondy temperaturowej – termopary typu K. Zakres pomiaru tego parametru rozciąga się od -40 do 1000°C. Jednak prosta sonda z niezabudowanym czujnikiem i bez uchwytu dostarczona przez producenta wraz z multimetrem pozwala mierzyć temperaturę tylko do 250°C, co wystarcza w większości testów samochodowych. Przy potrzebie pomiaru temperatur większych lub płynów trzeba użyć jednak sondy specjalizowanej, dostępnej łatwo w handlu przyrządami pomiarowymi.

Współpraca z komputerem
Unikatową funkcją multimetru cęgowego ST-3347W jest współpraca z komputerem. Producent dostarcza wraz z tym przyrządem CD z programem użytkowym i nadajnik radiowy o częstotliwości nośnej 916 MHz łączony przewodem z portem USB komputera. Oprogramowanie instaluje się szybko i bez kłopotów na komputerze z umieszczonym na nim wcześniej systemem operacyjnym MS Windows XP lub Vista. Po uruchomieniu programu, na ekranie komputera pojawia się obraz płyty czołowej multimetru ST-3347W. Transmisję między multimetrem a komputerem nawiązuje się naciskając odpowiednio długo przycisk podświetlenia wyświetlacza znajdujący się na płycie czołowej ST-3347W. Aby zainicjować pracę programu, trzeba wybrać z wyświetlonego kilkuwierszowego menu opcję “Initialize”. Wskazanie multimetru zostaje wtedy powtórzone na obrazie jego płyty czołowej (w miejscu ekranu) i jest odświeżane z szybkością taką samą jak szybkość odświeżania wyświetlacza multimetru, tj. dwa razy na sekundę. Można wtedy wybrać opcję sporządzania wykresu lub wypełniania wynikami kolejnych wierszy tablicy lub obie te opcje jednocześnie. Wyświetlona na ekranie komputera tablica ma cztery kolumny, w których oprócz numeru porządkowego i nazwy mierzonego w danym momencie parametru (np. napięcia), jest umieszczany wynik pomiaru, symbol jednostki pomiarowej, data i czas wykonania pomiaru. W tablicy można zmieścić maksymalnie 50 000 wyników, a wypełnioną tablicę zapisać w pliku tekstowym (format txt), przesłać do arkusza kalkulacyjnego MS Excel (format csv) lub wydrukować.
Przed sporządzeniem wykresu wybiera się rozpiętość osi pionowej (6/12/60/120/ 600/1200/6000 działek) i poziomej (10/20/ 50/100/200/500/1000). Z dostępnych opcji końcowych tego trybu jest tylko drukowanie.

Fot. 2. Multimetr ST-3347W z akcesoriami.

Bezpieczeństwo obsługi
Producent deklaruje zgodność konstrukcji przyrządu z normą bezpieczeństwa EN61010 (kategoria przepięciowa III 600 V i II 1000 V). Obudowa multimetru ma specjalny występ oddzielający cęgi od reszty przyrządu, dzięki czemu chroni ona rękę operatora przed zsunięciem się i dostaniem w obszar wnętrza cęgów.

Zasilanie
Do zasilania multimetru cęgowego ST-3347W służy jedna 9-woltowa bateria 6F22. Czas pracy baterii wydłuża funkcja automatycznego wyłączenia zasilania po 20 minutach braku aktywności operatora. Gdy napięcie baterii spadnie poniżej dopuszczalnego poziomu, jest wyświetlany symbol baterii, nakazujący użytkownikowi niezwłoczną wymianę zużytej baterii na nową.

Wymiary i masa
Multimetr ST-3347W ma wymiary: 229 x 80 x 49 mm i masę 303 g.

Wyposażenie standardowe
Wraz z multimetrem ST-3347W producent dostarcza (fot. 2): komplet przewodów pomiarowych, sondę temperaturową, przejściówkę do tej sondy, przewód USB z interfejsem bezprzewodowym, CD z programem oraz neseser z tworzywa mieszczący zarówno przyrząd, jak i ww. akcesoria.

Leszek Halicki