Autoelektryka

HDS-6102 (2)

Oscyloskop z funkcją multimetru cyfrowego to narzędzie niezbędne do prac diagnostycznych w każdym współczesnym warsztacie samochodowym. Do takich przyrządów należy też multimetr-oscyloskop HDS-6102, którego funkcje multimetru zostały przedstawione w poprzednim artykule tej serii. Przyrząd sprzedaje w Polsce firma Labimed Electronics.

Jednokanałowy oscyloskop cyfrowy to funkcja nadrzędna w HDS-6102 (patrz fot.) włączająca się domyślnie zaraz po włączeniu zasilania tego przyrządu. Pasmo pomiaru w trybie oscyloskopu rozciąga się od DC (sygnał stały) do 1 MHz, przy czym szybkość próbkowania w czasie rzeczywistym wynosi 4 MSa/s. Użytkownik oscyloskopu może ustawiać czułość od 10 mV/dz do 400 V/dz (w 15 skokach) oraz podstawę czasu od 2,5 μs/dz do 10 s/dz (w 21 skokach), może też korzystać z różnych funkcji wyzwalania, pomiaru kursorowego oraz pomiaru automatycznego. Tak jak w typowym oscyloskopie, wybiera się typ sygnału: DC (tryb, w którym na wejście oscyloskopu doprowadza się zarówno składową stałą, jak i przemienną), AC (tryb, w którym na wejście oscyloskopu przedostaje się wyłącznie składowa przemienna) oraz GND (tryb, w którym do wejścia oscyloskopu nie jest dopuszczany żaden sygnał, a jego układ pomiarowy jest połączony wewnętrznie z masą). Ważnymi własnościami HDS-6102 jest automatyczne ustawianie (AUTOSET) oraz “zamrażanie” na ekranie wyświetlonego przebiegu.



Fot. Multimetr-oscyloskop HDS-6102.

Ekran w trybie oscyloskopu
Na rys. 1 przedstawiono widok ekranu HDS-6102 pracującego w trybie oscyloskopu. Pod wyświetlonym przebiegiem, w jego dolnej części, jest widoczny wynik pomiaru wartości międzyszczytowej (3,00 Vp-p) oraz częstotliwości (50,00 kHz) przebiegu. Jeszcze niżej są wyświetlone etykiety opisujące przyciski funkcyjne menu głównego F1-F3 (ustawiania podstawy czasu, czułości i wyzwalania). Przyporządkowanie przycisków funkcyjnych (F1-F4) zmienia się zależnie od wybranego trybu pracy. Nad przebiegiem są widoczne wartości nastaw podstawy czasu (5,0 μs/dz) i czułości (1,0 V/dz) oraz wybrany typ sygnału wejściowego DC (sygnał stały). Oprócz tego są wyświetlone wybrane parametry wyzwalania: tryb wyzwalania (automatyczny), stan wyzwalania (warunki wyzwalania zostały wykryte), poziom wyzwalania (40 V) i symbol oznaczający wyzwalanie zboczem narastającym.

Wyzwalanie
Użytkownik oscyloskopu ma do dyspozycji trzy tryby wyzwalania: automatyczne normalne i jednorazowe. W trybie automatycznym jest możliwa akwizycja przebiegu nawet wtedy, gdy warunki wyzwalania nie zostały wykryte. Funkcji tej można używać, aby monitorować nieregularne sygnały o małej częstotliwości lub poziom amplitudy sygnału stałego (d.c.). W trybie normalnym oscyloskop pobiera sygnał tylko wtedy, gdy jest wyzwalany, a w trybie jednorazowym tylko jeden przebieg po każdorazowym naciśnięciu specjalnego przycisku (w tym przypadku HOLD/MEM), i to tylko wtedy, gdy warunki wyzwalania zostaną wykryte (pobrany przebieg jest natychmiast na ekranie “zamrażany”). Z innych parametrów wyzwalania, które może ustawić użytkownik oscyloskopu HDS-6102 warto wymienić: poziom wyzwalania (w zakresie ±12 działek, z rozdzielczością 0,1 działki na skok), punkt wyzwalania (w zakresie 6 działek, z rozdzielczością 0,1 działki na skok) oraz zbocze wyzwalania – narastające lub opadające.

Wychwytywanie krótkotrwałych sygnałów
Funkcja ta, nosząca nazwę “single-shot”, jest używana do wyświetlania jednorazowych sygnałów impulsowych, nie do zauważenia w innych trybach pracy oscyloskopu. W tego typu pomiarze korzysta się z wyzwalania jednorazowego z wyborem poziomu i zbocza wyzwalania. Ustawia się też ręcznie czułość i podstawę czasu.



Rys.1. Ekran HDS-6102 w trybie oscyloskopu.



Rys. 2. Wyświetlona zawartość pierwszej strony bazy danych.

Kursory ekranowe
Za pomocą kursorów mierzy się łatwo na ekranie różnicę napięć (ΔV) oraz różnicę czasu (Δt) między dwoma punktami przebiegu sygnału, w których są te kursory umieszczone. Wynik pomiaru kursorowego jest wyświetlony w jednostkach napięcia (V) lub czasu (μs), zależnie od włączonego podmenu (dV lub odpowiednio dt). Wynik pomiaru różnicy czasu służy też do wyświetlenia częstotliwości oglądanego przebiegu (odpada uciążliwe przeliczanie okresu na częstotliwość).

Pomiar automatyczny
W trybie pomiaru automatycznego oscyloskop oblicza i wyświetla wartość amplitudy i częstotliwości przebiegu wyświetlanego na ekranie. Pomiar tego typu jest bardziej dokładny niż pomiar wzrokowy lub dokonywany za pomocą kursorów. Wyniki pomiaru są wyświetlane poniżej przebiegu, amplituda z jego lewej strony, a częstotliwość z prawej. Zależnie od wyboru wartość amplitudy może być wartością międzyszczytową, średnią, skuteczną (rms) lub podaną w decybelach (dBm). Wyświetlane wyniki pomiaru są odświeżane na ekranie okresowo wraz akwizycją przez oscyloskop nowych danych.

Automatyczne konfigurowanie (AUTOSET)
Funkcja ta umożliwia szybkie uzyskanie stabilnego obrazu mierzonego sygnału. Ustawia ona automatycznie podstawę czasu, czułość oraz parametry wyzwalania, takie jak tryb i poziom. Przydaje się wtedy, gdy potrzebuje się oglądać na ekranie oscyloskopu przebieg sygnału w układzie, lecz nie zna się, choćby w przybliżeniu, jego amplitudy ani częstotliwości. Gdy oscyloskop nie może ustawić odpowiednich parametrów odchylania, jest wyświetlany stosowny komunikat.

Pamięć przebiegów
Do zapisu i przywoływania na ekran przebiegów służy tryb bazy danych (rys. 2). Można w nim zapisać maksymalnie 100 przebiegów. Pamięć bazy danych jest zorganizowana w postaci 10 stron, z których każda obsługuje 10 komórek pamięci. Stąd też na ekranie wyświetla się kolejno poszczególne strony, na których są podane w formie listy numery komórek pamięci. Przesuwając znacznik wybiera się potrzebną komórkę pamięci. Wtedy z prawej strony, w oknie zostaje wyświetlona miniatura przebiegu wraz z niektórymi jego parametrami. Naciskając odpowiedni przycisk “rozciąga” się przebieg na cały ekran, przy czym wyświetlone wartości parametrów są otrzymane za pomocą pomiaru automatycznego. Można wtedy dokonać wyboru rodzaju wskazania amplitudy (wartości międzyszczytowej, średniej, skutecznej lub w dBm), można też dokonać własnych pomiarów na przebiegu z użyciem kursorów.

Zasilanie HDS-6102
HDS-6102 jest zasilany z wewnętrznego akumulatora polimerowo-litowo-jonowego. Producent dostarcza wraz z nim zasilacz sieciowy pełniący też rolę ładowarki. Aby uchronić akumulator przed niepotrzebnym rozładowaniem, funkcja “auto power off” automatycznie wyłącza zasilanie przyrządu po 5-60 minutach. We wstępnych ustawieniach konfiguracyjnych (setup) jest też możliwość przełączenia przyrządu na pracę ciągłą.

Wyposażenie
Multimetr-oscyloskop HDS-6102 jest dostarczany z kompletem dwóch przewodów pomiarowych zakończonych sondami szpilkowymi, futerałem, ładowarką, dwoma zapasowymi bezpiecznikami, akumulatorem (zamontowanym fabrycznie) i dwiema instrukcjami obsługi (polską i angielską).

Leszek Halicki