Paliwa i oleje

Jak to możliwe, że olej może wpłynąć na oszczędność paliwa w samochodzie ciężarowym? Możliwe! Silnik wysokoprężny jest bardzo niedoskonały w swojej konstrukcji. Zaledwie ok. połowa energii pozyskanej z paliwa przetwarzana jest na ruch tłoków, czyli moc. Kilka procent z tej mocy zabierane jest na pokonanie własnych, wewnętrznych oporów tarcia w napędzie, które ma obniżyć olej.

Jeżeli do smarowania w silniku zastosujemy olej, który ma niższy współczynnik tarcia, to całkowite tarcie wewnętrzne, czyli opory ruchu, zmaleją, a to spowoduje wzrost sprawności napędu, czyli spadek zużycia paliwa przy tej samej mocy.

Jaki powinien być olej, by obniżyć tarcie?

Każdy olej obniża tarcie. Chodzi o stworzenie takiego medium, które obniży je jeszcze bardziej niż dotychczas stosowane produkty. Po pierwsze, musimy zastosować oleje o mniejszych oporach wewnętrznych. Mówiąc w prosty sposób, oleje o niższej lepkości, np. XW-30. Po drugie i co najważniejsze, należy zastosować specjalne dodatki przeciwzużyciowe i modyfikatory tarcia, które w znaczący sposób obniżą tarcie w miejscach, gdzie jest ono najwyższe. Nie wchodząc już w bardzo techniczne kwestie techniczne, dodatki te są aktywowane i pracują w miejscach, gdzie występują wysokie naciski (rozrząd i miejsca „zawracania” tłoków, czyli górny i dolny martwy punkt). Nie dość, że zmniejszają możliwość wystąpienia tarcia mieszanego, czyli zabezpieczają dane elementy przed zużyciem, to jeszcze obniżają opory ruchu w tychże miejscach. Bez tych dodatków samo obniżenie lepkości oleju spowodowałoby zwiększenie zużycia tych elementów. 

Na jaką oszczędność paliwa można liczyć?

Już ponad 20 lat temu, gdy powstawały pierwsze produkty z gamy FE w centrum badawczym Total w Solaize, oleje silnikowe były w stanie zaoszczędzić ok. 0,5 l paliwa na każde 100 km. Wynik wydawał się być doskonały, jednakże uważano, że niewystarczający. Dlatego podjęto próbę, aby opracować również specjalne oleje przekładniowe, które mogłyby dodatkowo wpłynąć na oszczędność paliwa. Zastosowanie specjalnych olejów z gamy FE w całym łańcuchu kinematycznym pojazdu: silnik – skrzynia biegów – most spowodowało oszczędność rzędu 1 l paliwa na każde 100 km.
Popatrzmy na to w skali roku. Średni przebieg ciężarówki w ciągu roku to ok. 100   000 km. 1 l na 100 km to oszczędność ok. 1000 l paliwa rocznie na każdym z pojazdów. Jeżeli mamy do czynienia z flotą kilku – kilkudziesięciu pojazdów, to oszczędności idą w dziesiątki tysięcy złotych. To mało? Osiągamy to tylko dzięki zastosowaniu innego oleju. Zresztą ten podany 1 l na 100 km to wartość w cyklu autostradowym. W cyklu mieszanym oszczędności dochodziły do ponad 6%.  
Międzynarodowe organizacje badawcze: francuski UTAC, angielski Millbrook czy niemiecki TÜV potwierdziły średnią oszczędność paliwa na poziomie ok. 3%, co przy średnim spalaniu ok. 35 l/100 km daje nam właśnie ten wynik – ok. 1 l na 100 km. 

Ile kosztują oleje z gamy FE?

Zastosowana technologia, patenty, badania, testy kosztują. W związku z tym ceny tych produktów automatycznie wzrastają. Produkty z gamy FE kosztują zaledwie o kilka do kilkunastu procent więcej niż ich odpowiedniki z gamy „normalnej”. Koszt wymiany takiego oleju jest wyższy o kilkadziesiąt złotych. Nijak się to ma do oszczędności rzędu kilku tysięcy, jakie możemy osiągnąć, stosując oleje FE.

Producenci silników a oleje Fuel Eco

Pierwszą firmą, która zaczęła zalecać i stosować oleje FE, było Renault Trucks. I było to już w zeszłym wieku, już wówczas na pierwsze zalanie stosowane były oleje FE. Za nią po kilku latach poszli inni konstruktorzy. Oleje FE marki Total posiadają najwyższe dopuszczalne homologacje konstruktorów silników MAN M 3677, M 3477, Mercedes MB 228.51, Volvo VDS-4; Renault Trucks: RLD-3, DAF, Iveco, Mack Cummins, etc., specyfikacji ACEA: E4, E6, E9 itd. Jeżeli oleje te budziłyby jakąkolwiek wątpliwość co do ich jakości i wpływu na żywotność silnika, to w żadnym przypadku nie przeszłyby bardzo wymagającego procesu homologacji. Często polega on na cyklu badań laboratoryjnych, potem badań na hamowniach silnikowych i 2-letnich testach drogowych. 
Z powodzeniem od ponad 15 lat oleje FE stosowane są na Zachodzie na maksymalne dopuszczalne przebiegi pomiędzy wymianami i nie ma najmniejszych problemów eksploatacyjnych czy technicznych w silnikach spowodowanych zastosowaniem oleju FE o niższej lepkości.

Przeciwwskazania do stosowania olejów FE

Przeciwwskazania są takie same jak zastosowanie olejów wysokiej jakości w starszych typach silników z dużym przebiegiem, gdzie wcześniej były wykorzystywane oleje o niskiej jakości. Zalecane jest stosowanie tych produktów w silnikach Euro IV, V i VI.