Poza tym konstrukcje automatycznych skrzyń biegów są zdecydowanie bardziej niezawodne od skrzyń manualnych ze względu na zastosowany w nich hydrauliczny system przenoszenia momentu obrotowego, tłumiący skutecznie szkodliwe oddziaływanie drgań mechanicznych pochodzących z silnika na współpracujące ze sobą elementy skrzyni biegów oraz elektroniczne systemy sterowania pracą skrzyni, zapobiegające powstawaniu przeciążeń oraz ewentualnym skutkom wynikającym z błędów obsługującego.
Automatyczne skrzynie biegów, pomimo zdecydowanie większej niezawodności i trwałości w porównaniu ze skrzyniami manualnymi, wymagają jednak również okresowej, choć rzadszej obsługi serwisowej. Z kolei w przypadku pojawienia się ewentualnych zakłóceń w prawidłowym funkcjonowaniu diagnozowanie i ewentualna naprawa jest zdecydowanie bardziej skomplikowana niż przy tradycyjnych skrzyniach biegów.
Konieczną w trakcie eksploatacji pojazdu wyposażonego w automatyczną skrzynię biegów czynnością obsługową jest regularne, okresowe sprawdzenie poziomu oleju przekładniowego, ponieważ zbyt niski lub za wysoki jego poziom może być przyczyną zakłóceń normalnego działania przekładni. W celu poprawnego odczytu poziomu oleju w tego typu przekładni pojazd musi być ustawiony na odpowiednio wypoziomowanym i płaskim stanowisku, dźwignia przełożeń powinna być ustawiona w położeniu neutralnym, a olej w przekładni powinien być rozgrzany.
Odczytu poziomu oleju przekładniowego dokonuje się z wykorzystaniem odpowiednich otworów kontrolnych umieszczonych w bocznych ściankach obudowy skrzyni. W tym celu przed odczytem konieczne jest zdemontowanie gwintowanych korków zabezpieczających okienka kontrolne. Prawidłowa ilość oleju w skrzyni powinna sięgać do dolnej krawędzi otworu kontrolnego.
Obecne konstrukcje automatycznych skrzyń biegów są podzespołem pojazdu, który bardzo rzadko ulega uszkodzeniom. Niestety, jak w każdym mechanizmie mogą występować w niej różnego rodzaju niedomagania w normalnym funkcjonowaniu wynikające z niewłaściwej obsługi bieżącej (niedostatecznego poziomu oleju przekładniowego albo złej jego jakości) lub przeciążenia przekładni i doprowadzenia do przekroczenia dopuszczalnej wartości temperatury pracy. Dlatego też tak ważne dla zapewnienia maksymalnego okresu żywotności przekładni automatycznych jest zapewnienie okresowej i przewidzianej przez producenta pojazdu właściwej obsługi serwisowej.
Przewidzianą dla eksploatacji pojazdu z automatyczną skrzynią biegów czynnością serwisową jest okresowa wymiana oleju przekładniowego. Producenci pojazdów i skrzyń automatycznych przewidują dłuższe dopuszczalne okresy między kolejnymi wymianami oleju przekładniowego niż w przypadku skrzyń manualnych. Określane są one zwykle na 50 tysięcy kilometrów. Jest to możliwe dzięki mniejszym wartościom obciążeń występujących w tego typu skrzyni oraz odpowiednim właściwościom fizykochemicznym olejów w nich stosowanych.
W zależności od konstrukcji automatycznej skrzyni biegów wymiany oleju można dokonać na dwa sposoby: metodą tradycyjną, czyli grawitacyjną, polegającą na spuszczeniu go do pojemnika usytuowanego poniżej pojazdu lub zdecydowanie częściej obecnie stosowaną, czyli metodą dynamiczną, przy użyciu specjalistycznego urządzenia serwisowego. Stosowana dotychczas metoda tradycyjna, polegająca na grawitacyjnym upuszczeniu przepracowanego oleju przekładniowego, ze względu na konstrukcję przekładni tego typu obarczona jest niestety dość istotną wadą. Przy jej stosowaniu około 30-40% objętości oleju pozostaje w przekładni. Na dodatek pozostająca w skrzyni ilość oleju przekładniowego zawiera całość najbardziej niebezpiecznych dla pracy przekładni zanieczyszczeń.
Dlatego też obecnie wszyscy konstruktorzy i producenci automatycznych przekładni zalecają stosowanie przy wymianie oleju przekładniowego właśnie metody dynamicznej z użyciem urządzenia obsługowego, wymuszającego obieg oleju w skrzyni w trakcie jego wymiany, co gwarantuje skuteczne wypłukanie największych zanieczyszczeń znajdujących się w przekładni. Tego typu specjalistyczne urządzenia serwisowe umożliwiają opróżnienie skrzyni z przepracowanego oleju, przepłukanie całego układu świeżym olejem wraz z podanym w odpowiedniej proporcji do użytej ilości oleju detergentem oraz napełnienie przekładni świeżym olejem.
Specjalistyczne urządzenia obsługowe do dynamicznej wymiany oleju w automatycznych skrzyniach biegów wykonują kompleksowy cykl obsługowy, czyli wymianę płynu wraz z przepłukaniem skrzyni w ciągu niespełna 20 minut. W trakcie przeprowadzania procesu dynamicznej wymiany oleju pojazd musi być uniesiony na wysokość około 20 cm, a koła napędowe muszą być zwolnione w celu umożliwienia im obrotu.
Czyszczenie obiegowe automatycznej skrzyni biegów realizowane jest z użyciem odpowiedniego detergentu. W tym celu po napełnieniu układu detergentem podanym z urządzenia obsługowego ze specjalnego zbiornika uruchomiony musi być silnik pojazdu. Z wykorzystaniem urządzenia obsługowego detergent przepompowywany jest przez układ skrzyni biegów. Zalecane jest w trakcie czyszczenia układu załączanie poszczególnych biegów na czas ok. 1 minuty. Najkorzystniejsze warunki, a w związku z tym również i efekty czyszczenia uzyskuje się przy zapewnieniu szybkości obrotu kół odpowiadającej jeździe z prędkością około 60 km/h. W trakcie przepłukiwania przekładni i jej czyszczenia możliwa jest ocena wzrokowa zanieczyszczenia przepompowywanego oleju dzięki zastosowanemu w urządzeniu okienku kontrolnemu. Po przeprowadzeniu trwającego około 10-12 minut pełnego cyklu czyszczenia przekładni silnik należy unieruchomić i zakończyć cały proces.
Następną czynnością jest zadeklarowanie z użyciem panelu sterującego urządzenia obsługowego (poprzez wybór konkretnego pojazdu marki, modelu, typu, rocznika itp.) ilości wymienianego oleju. Podanie z urządzenia do skrzyni biegów wymaganej dokładnie ilości oleju jest bardzo istotną kwestią, bowiem zarówno nadmiar, jak i niedobór oleju może spowodować nieprawidłowości w funkcjonowaniu przekładni, a w skrajnych sytuacjach doprowadzić może nawet do jej uszkodzenia. W trakcie dynamicznej wymiany oleju przekładniowego również zalecane jest załączanie kolejno poszczególnych biegów na około 1 minutę oraz ustalenie prędkości na wyższym biegu do około 60 km/h. Dla uzyskania prawidłowo przeprowadzonego cyklu obsługowego czyszczenia automatycznej skrzyni biegów oraz dynamicznej wymiany oleju jego ilość w zbiorniku na świeży olej powinna być o 2-3 litry większą od wymaganej do napełnienia. Urządzenia obsługowe tego typu posiadają zwykle w zestawie podstawowym zakres adapterów umożliwiających podłączenie do najbardziej popularnych typów automatycznych skrzyń biegów.
Ze względu jednak na dość dużą różnorodność obecnie eksploatowanych na rynku pojazdów samochodowych wyposażonych w tego typu przekładnie i zróżnicowane rozwiązania konstrukcyjne w tym zakresie, w celu możliwości podpięcia urządzenia do większości samochodów wskazane jest doposażenie urządzenia obsługowego w zestaw dodatkowych adapterów obejmujących automatyczne skrzynie biegów praktycznie wszystkich producentów, a tym samym umożliwiających zapewnienie obsługi wszystkich użytkowanych na rynku przez klientów pojazdów z taką konstrukcją układu przeniesienia napędu.
mgr Andrzej Kowalewski
Komentarze (0)