Zacieraniu się panewek korbowodowych towarzyszy regularne terkotanie pojawiające się w pewnym zakresie obrotów. Z kolei zatarte krzywki wałka rozrządu powodują regularne stukanie o częstotliwości o połowę mniejszej od prędkości obrotowej silnika. Objawem zacierania się silnika może być też spadek osiągów wynikający ze wzrostu oporów tarcia.
Autorem tekstu jest Adam Klimek, eskpert TEAM TOTAL.
Zatarcie silnika to jedna z najpoważniejszych awarii, jakie mogą się zdarzyć w samochodzie. Usunięcie jej może być bardzo kosztowne, a w starszych pojazdach często zupełnie nieopłacalne. Warto więc poznać zalecenia eksploatacyjne pozwalające zminimalizować ryzyko wystąpienia takiej awarii oraz symptomy towarzyszące zacieraniu się silnika, aby wykluczyć lub ograniczyć koszty naprawy.
W każdym silniku spalinowym znajduje się wiele par części, między którymi występują siły tarcia. Przykłady takich par to: pierścienie tłokowe – gładź cylindra, wał korbowy – panewki, wałek rozrządu – popychacz lub dźwigienka zaworowa. Aby zminimalizować te siły, stosuje się ciśnieniowe smarowanie olejem. (...)
Przyczyną zbyt niskiego ciśnienia oleju może być awaria pompy, rozrzedzenie środka smarnego paliwem, pojawienie się w układzie nieszczelności lub zatkanie magistrali olejowej.
Pompy oleju stosowane w silnikach spalinowych są bardzo trwałe. Zużycie ich elementów skutkujące problemem z wytworzeniem odpowiedniego ciśnienia występuje zazwyczaj przy znacznych przebiegach. Objawem takiego uszkodzenia może być mruganie lub świecenie się kontrolki ciśnienia na wolnych obrotach przy rozgrzanym oleju. Przyczyną problemów z ciśnieniem może być też zatkany smok pompy. W niektórych silnikach wysokoprężnych przedmuchy spalin na podkładkach wtryskiwaczy mogą powodować powstanie osadów blokujących przepływ oleju przez smok. Elementem dużego ryzyka jest też turbosprężarka. Jej łożyska są smarowane olejem pod ciśnieniem i jeśli ulegnie uszkodzeniu, to ciśnienie oleju gwałtownie spada, co doprowadza do zatarcia silnika.
Mówiąc o prawidłowym smarowaniu silnika, nie można zapomnieć o parametrach oleju znajdującego się w silniku. Przede wszystkim musi to być produkt zgodny z zaleceniami producenta. Chodzi tutaj zarówno o lepkość, jak i jakość. Współczesne, stosunkowo mocno wysilone silniki potrzebują olejów o bardzo wysokich parametrach. Większość producentów samochodów wymaga, aby olej przeszedł zalecane przez nich badania. Użycie produktu niespełniającego tych wymagań może znacznie skrócić żywotność jednostki napędowej, a nawet doprowadzić do jej zatarcia. Z kolei nowoczesny olej o niskiej lepkości zastosowany w starym, wyeksploatowanym silniku może być powodem problemów z utrzymaniem właściwego ciśnienia.
Nawet najwyższej jakości olej nie spełni swojej funkcji, jeśli nie będzie regularnie wymieniany. W miarę upływu kilometrów traci on swoje parametry i ulega zanieczyszczeniu, co prowadzi do pogorszenia warunków smarowania.
Warto też wspomnieć o rozcieńczaniu oleju silnikowego w samochodach wyposażonych w filtr DPF. Jeśli pojazd jest eksploatowany na krótkich dystansach, to częste, nieudane regeneracje filtra cząstek stałych powodują przedostawanie się paliwa do oleju.
Taki rozcieńczony olej traci właściwości smarne, a to może doprowadzić do zatarcia silnika. Aby tego uniknąć, trzeba wymieniać olej częściej, niż zaleca producent.
Zatarcie silnika jest bardzo dużą awarią. Ważne jest więc wczesne rozpoznawanie objawów. Obok wspomnianego wcześniej nietypowego zachowania kontrolki ciśnienia oleju są to różne efekty dźwiękowe.
Na przykład zacieraniu się panewek korbowodowych towarzyszy regularne terkotanie pojawiające się w pewnym zakresie obrotów. Z kolei zatarte krzywki wałka rozrządu powodują regularne stukanie o częstotliwości o połowę mniejszej od prędkości obrotowej silnika. Objawem zacierania się silnika może być też spadek osiągów wynikający ze wzrostu oporów tarcia.
W przypadku podejrzenia zacierania się silnika dobrą metodą diagnostyczną może być spuszczenie oleju i sprawdzenie, czy nie znajdują się w nim opiłki pochodzące z zacierających się części. W skrajnym przypadku w całkowicie zatartym silniku nie można obrócić wałem korbowym. Zdarzają się też sytuacje, gdy w zatartym silniku urywa się korbowód i niszczy jego blok.
Jest też pewna grupa silników, które mają błędy konstrukcyjne i mimo prawidłowej eksploatacji występuje w nich duże ryzyko zatarcia. Takie błędy konstrukcyjne to niedostateczne smarowanie jednego z łożysk wału korbowego czy wadliwy napęd pompy oleju. Są to jednak wyjątki. Generalnie prawidłowa eksploatacja polegająca na stosowaniu oleju o odpowiednich parametrach i jego regularnej wymianie pozwala uniknąć poważnej awarii silnika, jaką jest jego zatarcie.
Źródło: TEAM TOTAL
Komentarze (7)